۱ تیر ۱۳۹۷ - ۱۷:۳۰
کد خبر: 606793

«برای زنده ماندن/ همیشه چند راه کاملاً روشن هست/ کافی است مطمئن شوی/ برای زنده ماندن/ همیشه چند راه کاملاً روشن هست.»*

نثرنوشته‌هایی مانند گزارش‌های خبری سیاسی و یا اجتماعی، مقالات علمی‌ و حتی نقدها و پژوهش‌های ادبی غالباً تک معنا و خشک هستند. در این موقعیت آنچه که حذف می‌شود شخصیت و احساسات فردی و شخصی نویسنده است. مگر اینکه او به صراحت از این جالات و آنات سخن گوید و چیزی بنویسد.

در شعر اما شخصیت و احساسات فردی، حالات و آنات شاعر آشکار می‌شود. آن هم نه از طریف بیان مستقیم بلکه از طریق اجراهای زبانی. اجراهای زبانی به اثر لحن می‌بخشند. لحن نیز شخصیت شاعر(راوی) را ترسیم می‌کند.

امیدواری نخستین وجه شخصیتی راوی است که در این شعر از «سیدعلی صالحی» بروز کرده است. البته او نه نامی ‌از امید آورده است و نه از یأس اما این که همیشه «چنذد راه کاملاً روشن» را برای زنده ماندن کافی می‌داند، نشانۀ امید اوست.

نگارنده البته در زیر لایه‌های این شعر متوجه طنز و تمسخر شاعر نیز هست، عاملی که به شعر لحنی کنایی می‌دهد.

به این ترتیب این شعر می‌تواند به طور همزمان، با خوانشی معناگرایانه، تأویلی امیدوارانه و با خوانشی متکی بر لحن، تأویلی مأیوسانه داشته باشد. امکانی که تنها در متن ادبی چون شعر می‌تواند موجود باشد.

از سوی دیگر تکرار مصرانه و سماجت بار جملات در این شعر، به متن لحنی ویژه بخشیده است. حالا مخاطب این اصرار و سماجت را حس می‌کند اگرچه آن را نمی‌خواند! درواقع فرم برخاسته از تکرار سطرها لحن آفرین بوده و غایت‌مند به اجرا درآمده است.

شعر کوتاه «سید علی صالحی» نه تنها از طریق مضمون و محتوا بلکه از طریق اجراهای زبانی و فرمی‌ دارای لحن شده و حالات و آنات راوی را به نمایش گذاشته است.

*سرود روح بزرگ/ سید علی صالحی/ نگاه/ 1397/ صفحه 305.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.