روز گذشته رهبر انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم درباره اوضاع اقتصادی و معیشتی وهمچنین کاهش ارزش پول ملی، سخنان مهمی را بیان کردند.  ایشان به نوسانات اخیر بازار ارز و سکه و کاهش ارزش پول ملی اشاره کردند و افزودند: در همین قضایای ارز و سکه گفته شد مبلغ18 میلیارد دلار از ارز موجود کشور آن هم در حالی که برای تهیه ارز مشکل داریم، بر اثر بی‌تدبیری، به افرادی واگذار شد و برخی از آن سوء استفاده کردند. این موارد مشکلات مدیریتی است و ارتباطی با تحریم‌ها ندارد.

راه‌های بازگشت ارزش پول ملی چیست؟


رهبر معظم انقلاب در حالی به این نکات اشاره کردند که مسئولان ارشد کشور طی سال‌های اخیر همواره نسبت به آغاز یک جنگ اقتصادی از سوی کشورهای غربی وتحریک اقتصاد کشورهای کمتر توسعه یافته هشدار داده‌اند و معتقدند، افزایش تحریم‌ها و کاهش مبادلات دلاری و به تبع تحریک بازار دلار در ایران دست به دست هم داده تا اقتصاد کشورمان را با چالش‌های جدی مواجه و آن را منزوی کند. 
به گفته کارشناسان اقتصادی، این موضوعی است که امروز به وضوح در سیاست‌های کشورهای متخاصم مانند آمریکا و بخصوص دولت ترامپ مشخص است. افزایش تحریم‌ها و کاهش مبادلات دلاری و به تبع تحریک بازار دلار در ایران دست به دست هم داده تا ارزش پول ملی بنابراظهارات کارشناسان به یک چهارم تنزل یابد.
 یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل کاهش ارزش پول ملی رشد افسار گسیخته نقدینگی وعدم تناسب تولید با رشد نقدینگی است که خود را درقالب تورم نشان خواهد داد.
کارشناسان درارزیابی خود به این نکته اشاره می‌کنند که ضعف سیاست‌گذاری ومدیریت نقدینگی دراقتصاد ایران،سبب شده که موهبت نقدینگی عملاً تبدیل به ابزاری برای تخریب بازارها چون سکه وارز،خودرو،موبایل،مسکن شود وحتی برای تولید هم دردسرهایی ایجاد کند، که از اشتباه محاسباتی و غلط بودن سیاست‌های پولی- مالی بانک مرکزی و دولت نشأت می‌گیرد. اقتصاددانان و کارشناسان مسائل‌ اقتصادی معتقدند که سیطره درآمدهای نفتی بر اقتصاد کشور یا همان بیماری هلندی، دخالت بیش از حد دولت در همه بخش‌های اقتصادی و در نتیجه تضعیف بخش خصوصی، توجه به واردات ومعطوف کردن همه ذهن‌ها به سمت دلار وبه عبارتی دلاریزه کردن اقتصاد ایران ودر نهایت پمپاژ بی رویه پول از طریق طرح هدفمندی یارانه‌ها و وابستگی کشور به بودجه دولتی از جمله مواردی است که موجب افزایش نقدینگی و ضربه به تولید ملی ودر نهایت کاهش ارزش پول ملی شده است. 
این عده همچنین بر این باورند که در فضای امروز که نقدینگی سرگردان با یک خبر ملتهب شده وبه سمت بازارهای دیگر مانند ارز، طلا، خودرو، مسکن، مواد غذایی و... هجوم می‌برد، تنها می‌توان از روش هایی مانند بورس (انتشار اوراق مشارکت و بدهی)، سهیم کردن مردم در پروژه‌های عمرانی سودآور وبا تضمین وسایر راهکارها بهره برد واز سویی با تدوین یک برنامه قدرتمند در حوزه ریالی و ارزی با نوسانات و تقابل ارزها و ریال مقابله کرد. 

■ تعریف معادل طلایی ارزی در برابر پول ملی 
در این زمینه یکی از کارشناسان اقتصادی گفت: امروزه اغلب کشورهایی که دارای نظام برنامه ریزی منسجم هستند رابطه‌ای را از طریق پول ملی خود با طلا و ارزهای خارجی در نظر می‌گیرند وسعی می‌کنند که با برنامه ریزی های کلیدی وصحیح، معیارها وارزش آن را حفظ کنند. به عنوان مثال ژاپن و کشورهای دیگر با تصمیمات صحیح اقتصادی توانسته‌اند نرخ و ارزش پول ملی خود را در قبال ارزهای دیگر برای سال‌ها ثابت نگه دارند تا هم بازرگانان و هم مردم بتوانند به دادوستد وتجارت در فضای آرام مالی ادامه دهند واز طرفی دچار شوک‌ها وبحران‌های ارزی و اقتصادی در داخل نشوند. 
سید کاظم دوست حسینی با بیان اینکه ما متأسفانه‌ طی چند سال اخیر در اقتصاد ایران چنین چیزی را ندیدیم، افزود: به عنوان مثال دولت وبانک مرکزی هیچ محدودیتی را در مسائل‌ ریالی وارزی وهمچنین کنترل نقدینگی در نظر نگرفتند تا این ارتباط ریالی وارزی وثبات پول ملی حفظ شود؛ همچنین زمانی که نقدینگی افزایش می‌یافت ما ندیدیم که در قبال این افزایش، دارایی‌های غیرنقدی دولت وثروت ملی هم افزایش یابد که اولین قدم برای توقف کاهش ارزش پول ملی برنامه ریزی دقیق در نظام ارزی و ریالی کشور وحفظ تعادل وموازنه میان این دو مقوله رشد نقدینگی وتولید ثروت است. 
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه به علت نبود برنامه دقیق با بحران‌های متعدد ارزی و داخلی در اقتصاد کشور وهمچنین افزایش نقدینگی، رشد تورم ودر نهایت کاهش ارزش پول ملی مواجه شدیم، تصریح کرد: دومین گام برای حفظ ارزش پول ملی این است که به غیر از ماجرای استقلال بانک مرکزی، باید سیستم مالی مستقل وبا برنامه‌ای در کشور طراحی شود تا جلوی شوک‌های خارجی و آثار داخلی آن را بگیرد تا به این وسیله دولت و بانک مرکزی را از تصمیمات ناگهانی و غیرکارشناسی منع کند و به عبارتی حالت بازدارندگی در مواقع بحران‌های اقتصادی داشته باشد.
وی، فشارهای ناشی از نوسانات دلاری و ریالی وشوک‌های ناشی از تقابل این دو پول را بر مردم عادی، تولیدکنندگان وتجار بسیار زیاد دانست و خاطرنشان کرد: از سویی باید حتماً معیارهایی در این سیستم پولی ومالی کشور برای جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی کشور تعریف شود. از سویی متوسط درآمدهایی که در کشور وجود دارد قالباً به صورت ریال است وباید برای آن یک معادل طلایی ارزی مانند یوان،ین، روبل و... تعریف کرد تا درهر مقطعی که دولت ودست اندرکاران اقتصادی تصمیمی اتخاذ کردند که به کاهش ارزش پول ملی منجر شود، این برنامه ومعادل، مانع از این مسئله شود و از طرفی در کنار این مسئله باید راهکارها و برنامه هایی برای جبران تورم واین کاهش ارزش پول تهیه شود. دوست حسینی با اشاره به دیگر راهکارها برای جبران کاهش ارزش پول ملی گفت: نمی‌توان نقدینگی را در بازارها وبانک‌ها حبس کرد اما یکی از راهکارهای جذب نقدینگی سرگردان که منجر به تورم وکاهش ارزش پول می‌شود، جذب این نقدینگی از طریق بورس وراهکارهایی مانند انتشار اوراق بدهی است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اکنون نیازمند سیاست‌های انقباضی صحیح هستیم تا بتواند این حجم نقدینگی را از سطح بازارها جمع آوری کند تا بتوانیم از این روش برای کمک به اقتصاد کشور بهره ببریم به طوری که دولت می‌تواند با فروش شرکت‌های سودده و دارایی‌های غیر نقدی خود و همچنین ساختمان‌ها واملاک در تصرفش به کاهش حجم نقدینگی موجود کمک کند.
وی همچنین با اشاره به وجود 600هزار میلیارد تومان پروژه‌های عمرانی نیمه تمام در کشور گفت: حتی دولت می‌تواند از طریق جذب این نقدینگی در پروژه‌های عمرانی نیمه تمام وضمانت سودآوری آن سرمایه گذاری‌ها را به سمت پروژه‌های مولد وخلق ثروت از این طریق سوق دهد تا با این روش موضوع حجم نقدینگی، تورم وکاهش ارزش پول ملی حل شود.

 برنامه ریزی دقیق ارزی و ریالی 
آلبرت بغزیان، عضو هیئت‌ علمی دانشگاه تهران نیز تحولات رخ داده در بازارها بخصوص بازار ارز را در نهایت موجب ایجاد تورم و کاهش ارزش پول ملی ارزیابی می‌کند ومعتقد است: افزایش تورم در داخل کشور از یک سو می‌تواند باعث کاهش قدرت خرید و ارزش ریال شود و از سوی دیگر کم شدن نرخ تبادل بین ریال و دیگر ارزهای خارجی می‌تواند در نهایت به کاهش ارزش پول ملی بینجامد.
به اعتقاد وی، اینکه دولت سامانه‌ای را ایجاد کرده و از آن طریق دلار ۴۲۰۰ تومانی را به واردات اختصاص می‌دهد، اگر واقعاً بتواند این تخصیص ارز را به کالاهای اساسی و به نیازمندان واقعی آن برساند، مسلماً ارزش پول ملی را هم می‌تواند حفظ کند.وی با بیان اینکه تداوم شرایط فعلی می‌تواند بتدریج از بیرون باعث ایجاد تورم در اقتصاد شده و ارزش پول ملی را کاهش دهد، افزود: اقداماتی که دولت در مورد انتشار فهرست واردکنندگان انجام داد، اگر ادامه پیدا کند، می‌تواند تا حدودی باعث جلوگیری از افول ارزش پول ملی شود.
بغزیان با تاکید بر اینکه گاهی اوقات تورم در قیمت ارزهای خارجی می‌تواند باعث کاهش ارزش پول ملی شود، به مدل دیگر کاهش ارزش پول ملی هم اشاره کرد و گفت: گاهی اوقات افزایش در هزینه‌های مربوط به تولید در داخل کشور می‌تواند باعث ایجاد تورم و در نهایت کاهش ارزش پول ملی شود و با این حال به نظر می‌رسد در ایران کاهش ارزش پول ملی بیشتر از مدل اول یعنی تورم در ارزهای خارجی ناشی می‌شود. وی با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت معتقد است که تغییرات در ترکیب تیم اقتصادی دولت می‌تواند باعث ایجاد امید و انگیزه در جامعه شود ضمن اینکه می‌تواند از ادامه تصمیم گیری‌های غلط هم جلوگیری کند و باعث شود تا وزارت صنعت و معدن، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد هماهنگی بیشتری با همدیگر داشته باشند. 

 ضرورت تعیین زمان برای جبران کاهش ارزش پول ملی 
حسن سبحانی اقتصاددان نیز با بیان اینکه مسئله کاهش ارزش پول ملی ومقابله با آن موضوع پیچیده‌ای است که راهکارهای خاص خود را می‌طلبد ونیاز به برنامه ریزی مدون و دقیق دارد، تصریح کرد: سخنان اخیر مسئولان کشور سمت وسوی مقابله با تورم و کاهش ارزش پول ملی را نشان می‌دهد اما چگونگی مقابله با این مسائل‌ سنگین و مشکل است که ابتدا علت به وجود آمدن این مشکلات باید به درستی تحلیل شود واز سویی کارشناسان وخبرگان اقتصادی باید مشخص کنند منشأ این چالش‌ها چه بوده وچگونه به اقتصاد کشور ضربه وارد کرده است.   
استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده دوره‌های پنجم، ششم و هفتم مجلس در ادامه اظهارداشت: در وهله دوم باید برای مقابله با این کاهش ارزش پول ملی زمان و راهکارهای اجرایی وعملیاتی تهیه و تدوین کرد تا به نوعی علل تمام این نوسانات ارزی، تورم، کاهش ارزش پول ملی مشخص و سپس مسیرهای مقابله با چنین مسائلی آماده شود. 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.