در آستانه ماه محرم علی مؤذنی رمانی درباره حضرت زینب (س) نوشته که بزودی منتشر می‌شود.  این رمان که با عنوان «احضاریه» منتشر می‌شود  در قالب اثری دینی در رفت و برگشت بین گذشته و حال روایتی از زندگی یک روزنامه‌نگار و نویسنده است که برای سفر به کربلا نه دعوت که احضار می‌شود.مؤذنی در این اثر از رخدادهایی مانند زیارت و آیین راهپیمایی عظیم اربعین برای نقل داستانی از حیات حضرت زینب(س) بهره برده است. این رمان ۲۶۰ صفحه‌ای در روزهای منتهی به ماه محرم راهی کتابفروشی‌ها می‌شود. 

نـگاه دراماتیک به راهـپیمایی اربعین

علی موذنی متولد تهران سال ۱۳۲۷ است. لیسانس ادبیات نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دارد و از جمله نویسندگانی است که کار نوشتن را به شکل حرفه‌ای دنبال می‌کند. او در عرصه داستان کوتاه، رمان، داستان بلند، نمایشنامه و فیلمنامه قلم می‌زند. در حوزه فیلمسازی نیز 6 تله فیلم برای تلویزیون ساخته‌است.اغلب آثارش با اقبال منتقدان و مخاطبان روبه‌رو شده و جوایزی را نیز کسب کرده‌است. کتاب‌های «کلاهی از گیسوی من»، «قاصدک»، «حضور»، «آپارتمان روباز»، «دوازدهم»، «خوش نشین»، «مأمور»، «ارتباط ایرانی»، «ظهور»، «ملاقات در شب آفتابی»، «کشتی به روایت طوفان»، «نوشدارو» و نمایشنامه‌های «کیسه بکس»، «دریایی»، «خورشید از سمت غروب» و فیلمنامه‌های «مسیحایی»، «شب چراغ» و «ملیکا» از جمله آثار نوشتاری این نویسنده است.     

■ رمانی معاصر با محوریت موضوعی بانو زینب (س)  
نوشتن براساس زندگی ائمه معصوم(ع) و بزرگان دین همیشه مورد بحث برای نوشتن رمان و داستان بوده است. این مسئله‌ که آیا می‌شود زندگی معصوم(ع) بستر داستانی قرار گیرد یا نه، بارها مورد سؤال‌ و محل بحث و مناقشه بین منتقدین و نویسندگان بوده است. عده‌ای از نویسندگان معتقدند از آنجا که شخصیت داستانی همیشه با فراز و فرودهایی روبه‌روست و شخصیت معصوم (ع) از این جهت نمی‌تواند کارکردی داشته باشد، پس نمی‌توان براساس زندگی شخصیت معصوم(ع)  رمان نوشت و اگر هم نوشته شود، نمی‌تواند کشش‌های زیادی برای داستان ایجاد کند؛ کشش هایی که داستان را برای مخاطب جذاب و خواندنی می‌کند.  
با همه این‌ها نویسندگان دیگری هم هستند که در این مسیر طبع آزمایی می‌کنند. علی مؤذنی از آن دسته نویسندگانی است که آخرین رمانش را براساس زندگی حضرت زینب(س) نوشته است. 
او درباره این رمان که قراراست با عنوان «احضاریه» منتشر شود، می‌گوید: رمان احضاریه یک رمان معاصر است نه تاریخی و البته با محوریت موضوعی بانو زینب(س) نوشته شده است.  مؤذنی که کارنامه پروپیمانی از نوشتن در عرصه داستان کوتاه، رمان، داستان بلند، نمایشنامه و فیلمنامه دارد، درخصوص اما و اگرهای رمان نویسی بر اساس زندگی معصومین(ع) می‌گوید: «نمی‌دانم چه کسی بر چه مبنایی چنین ادعایی کرده، چون به نظر من می‌شود در مورد هر شخصیتی داستان و رمان نوشت، بخصوص در مورد شخصیت ائمه معصوم (ع) و اولیا، به خاطر صفات عالیه‌ای که دارند چون پرداختن به این موضوعات می‌تواند سطح معرفتی یک رمان را در مرتبه‌ای عالی قرار دهد. از آن جا که هر یک از ائمه(ع) در دورۀ خودش زندگی دراماتیکی داشته، از جمله بانو زینب(س) که در برهه‌ای از زندگی خود نقشی تعیین کننده را به عهده می‌گیرد و از پسِ آن بخوبی بر می‌آید، از این منظر داستان هایی که بر این اساس نوشته می‌شود، حتماً جذاب خواهد بود و کشش‌های لازم را برای خواننده دارد.»

■ حساسیت رمان دینی قابل کتمان نیست 
نویسنده رمان «دوازدهم» در پاسخ به این گفته که چگونه بدون ایجاد حساسیت‌های معمول می‌توان دست به نوشتن آثاری با این موضوعات زد، گفت: «این حساسیت‌ها وجود دارد و قابل کتمان هم نیست و چه بسا همین حساسیت‌ها باعث شود بعضی از نویسندگانی را که به نوشتن چنین موضوعات و شخصیت هایی علاقه مند هستند از نوشتن، باز دارد، اما نکته این جاست که به خاطر حساسیت‌ها که نمی‌توان کار و زندگی را تعطیل کرد. نویسنده  باید مراقب باشد، ایجاد حساسیت نکند. شیعه در اعتقاد به معصوم بودن ائمه(ع) بسیار جدی است و غیر از این را بر نمی‌تابد. نویسنده‌ای که به سراغ این شخصیت‌ها می‌رود، باید با در نظر گرفتن چنین مؤلفه‌ای شخصیت پردازی کند. شیعه، ائمه معصوم(ع) را انسان کامل می‌داند، پس نویسنده با چنین رویکردی باید به معصوم(ع) بپردازد. البته تخیل کردن در حول و حوش واقعۀ تاریخی برای روشن شدن زوایا نه تنها اشکال ندارد که ضروری هم هست، چراکه طرح رمان بر پایۀ روابط علت و معلولی طراحی می‌شود تا مخاطب را از هر حیث اقناع کند».

■ استفاده از واقعه راهپیمایی اربعین در آثار داستانی
بنابر آنچه گفته شده، علی مؤذنی در نوشتن این اثرش به وقایعی مثل راهپیمایی اربعین توجه کرده و از این ظرفیت اجتماعی به عنوان بستر داستانی استفاده کرده است. البته او درباره این موضوع توضیح نداد و گفت: «بله از این واقعه استفاده تاریخی کرده‌ام، اما بیشتر توضیح نمی‌دهم، چون نمی‌خواهم داستان کتابم را لو بدهم و اجازه بدهید مخاطب اثر را بخواند بدون پیش زمینه ذهنی قبلی». 
نویسنده «ملاقات در شب آفتابی» شانس نویسنده امروز را استفاده از مضامین دینی می‌داند. به اعتقاد مؤذنی تاریخ مذهبی ما باید از انحصار منبر و سخنرانی و روضه خوانی در بیاید و وارد ادبیات داستانی هم بشود. جایگاه داستان و رمان جایگاه پرسش است. مدام باید پاسخ بدهی که چرا اینچنین شد؟ پاسخ‌ها هم باید محکم و مستند و مستدل باشند. به نظرم این نیاز امروز جامعۀ جوان ِ تحصیلکردۀ ماست که برخوردش با تاریخ برخوردی صریح و بی تعارف است  و رمان به خاطر عقلانیتی که  بر چفت و بستش حاکم است، می‌تواند محمل خوبی برای بازشناسی خرافه‌های مذهبی از اصل وقایع باشد». 

انتهای پیام/
 

منبع: روزنامه قدس

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.