۱۸ مهر ۱۳۹۷ - ۱۴:۰۳
کد خبر: 623954

کیفیت «حق‌گرایی» مؤمن در بیان امام سجاد(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا جواهری

بچه‌هایی که از نعمت مادران قصه‌گو برخوردارند و یا کلاً به قصه و محافل قصه‌گویی دسترسی دارند، در مقایسه با کودکانی که از این نعمت محرومند، رفتاری پخته‌تر دارند

به گزارش خبرنگار فرهنگی قدس آنلاین، برای آراستگی به اوصاف اهل ایمان باید ویژگی‌های اهل ایمان را شناخت. بهترین منبع برای آگاهی از ویژگی‌های اهل ایمان گفتار و رفتار اهل‌بیت(ع) است. آن‌ها پیشگامان و سرآمدان و الگوهای اهل ایمان بوده‌اند. از این‌رو باید همواره برای سیر و سلوک ایمانی به گفتار و رفتار اهل‌بیت(ع) روی آورد و از موعظه‌ها و توصیه‌های آنان بهره‌برداری کرد.

امام زین‌العابدین(ع) «حق‌گرایی» را یکی از امتیازهای اهل ایمان اعلام کرده‌اند. ایشان در وصف مؤمن فرموده‌اند: «المؤمن... و لا یعمل شیئاً من الحق ریائاً و لا یترک حیاء» (تحف العقول عن آل الرسول علیهم‌السلام، ص 280، بحارالانوار، ج 78، ص 138، الکافی، ج 2، ص 396، امالی شیخ صدوق، مجلس 74)؛ مؤمن... و چیزی از حق را با ریا و خودنمایی انجام نمی‌دهد و چیزی از حق را از روی حیا و خجالت ترک نمی‌کند. براساس این حدیث حق‌گرایی از اندیشه تا عمل بر زندگی مؤمن حاکم است. بهترین جلوه‌های حق گرایی عملی در قیام و انقلاب امام حسین(ع) نمودار شد. باید آن جلوه‌ها را شناخت و از آن‌ها درس زندگی گرفت. کاروان اسیران اهل بیت(ع) نیز در راه حق‌گرایی اباعبدالله الحسین(ع) پایدار ماند. رهبر کاروان اسیران آزادیبخش کربلا امام سجاد(ع) بود. ایشان در این گفتار خویش یک سرفصل از اوصاف مؤمن را آموزش داده‌اند. حق‌گرایی باید از اندیشه تا عمل بر اهل ایمان حاکم گردد. امام چهارم خود این صفت را در حد اعلا دارا بودند. در همه مراحل زندگی بویژه در کربلا و پس از آن با شجاعت به حق عمل کردند. مخلصانه، صریح و بی‌ملاحظه در برابر طاغوت‌های زمان -یزید و ابن زیاد- حق را گفتند و به حق وفادار ماندند.

مؤمن، به حق عمل می‌کند و در این عمل‌گرایی براساس حق، از انگیزه‌های غیر الهی پاک است. «عمل به حق» مقدماتی دارد؛ شناخت حق، گرایش به حق، اعتقاد به حق، شعار و گفتار حق و باور و ایمان به حق، پیش نیاز عمل به حق می‌باشد. حق شناسی برای اجرا و اقامه حق لازم است. مؤمن در حق‌گرایی در شعار حق نمی‌ماند و متوقف نمی‌شود، او اهل عمل به حق است. سخت‌ترین مرتبه حق‌گرایی «عمل» به حق است و مؤمن این مرتبه را داراست. ساختار حق‌گرایی عملی مؤمن بر دو پایه استوار است و دو خصوصیت سلبی دارد: نخست، ریایی نیست و دوم از روی حیا ترک نمی‌شود. حق‌گرایی عملی مؤمن سالم، خالص، بی‌ریا، صریح، بدون ترس و حیا از زورگویان و مفسدان است.
 
  عمل به حق بی‌ریا

مؤمن اهل عمل به حق است و در عمل به حق ریاکار نیست. او در عمل به حق از خودخواهی و خودنمایی و عوامل غیر الهی پاک است. او برای رضای خدا به حق عمل می‌کند. هیچ چیز از حق را با انگیزه‌های ناروا و با ریاکاری انجام نمی‌دهد. مؤمن حق‌گرای با صداقت و اخلاص است. از این‌رو به حق عمل می‌کند حتی اگر به نفع او نباشد یا ضرر شخصی برای او داشته باشد. شیرین یا تلخ بودن حق در عمل‌گرایی او اثر ندارد.

امام چهارم در توصیف این سبک از حق‌گرایی مؤمن فرموده‌اند: لا یعمل شیئاً من الحق رئائاً؛ چیزی از حق را با ریاکاری انجام نمی‌دهد. کلمه «شیئاً» نکره است و همه کارها را دربر می‌گیرد. مؤمن هیچ کار حقی را ریایی انجام نمی‌دهد. او برای خدا در راه حق قیام می‌کند. هرگز منافع شخصی و خودنمایی در عمل او به حق جاری نیست.
 
  ترک نکردن حق به خاطر حیا
مؤمن با شجاعت و شهامت در هر زمان و مکان به حق عمل می‌کند. او در حق‌شناسی و حق‌گویی و برپایی حق خجالت نمی‌کشد. هرگز از روی حیا و شرم عمل به حق را رها نمی‌کند. بی‌رودربایستی و با صراحت و قاطعیت به حق عمل می‌کند و هیچ‌گاه حیا مانع عمل به حق او نمی‌شود.

چشم‌های خیره اهل باطل و چشم‌غره‌ها و برخوردهای خشن طاغوت‌ها، ستمگران، اربابان زر و زور و تزویر و نگاه‌های حاضران سبب ترک عمل به حق نخواهد شد. تلخی حق برای دیگران و آثار روانی، جسمانی و اقتصادی حق‌گرایی موجب کوتاهی در عمل به حق و ترک آن نمی‌گردد. او اعتقاد دارد که «حیا» در عمل به حق ممنوع است، بنابراین مؤمن در عمل به حق، حیا را کنار می‌گذارد و قربة الی الله حق را برپا می‌دارد.

نباید حیا بهانه برای ترک حق شود، چون حیا در اجرای حق روا نمی‌باشد. خجالت از دوستان، باندها و جناح‌ها، مانع مؤمنان در حق‌خواهی و پایداری در عمل به حق نخواهد شد. 
او در جریان‌شناسی سیاسی احزاب و رخدادهای جاری کشور کوشش می‌کند حق را بفهمد و بی‌ملاحظه‌ سیاسی کاران، رفاه طلبان و قدرت طلبان به حق عمل کند و خوشامدی یا ناراحتی این یا آن فرد و جناح، مؤمن را از عمل به حق باز نمی‌دارد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.