حالا درست در روزهای پایانی سال و آستانه نوروز این شور و شوق بیش از همیشه باید دیده شود. بازار رضا(ع) مشهد که بیش از چهار دهه از ساخت آن می‌گذرد با توجه به حجم تردد زائران شهر مشهد، از گذشته‌های دور رونق فراوانی داشته‌ و دارد. این بازار یکی از مهم‌ترین مراکز خرید زائران و گردشگران به ‌شمار می‌آید. از این رو با توجه به مشکلات اقتصادی و روند افزایش قیمت‌ها و تأثیر آن بر روی میزان ورود زائر و گردشگر خارجی به این بازار می‌روم.

مجتمع بازار رضا که در نزدیکی حرم مطهر رضوی است در ضلع شرقی خیابان امام رضا(ع) واقع شده و با ساختار سنتی و مغازه‌های متعدد، محل خرید و فروش و تجارت زائران، مسافران و مجاوران مشهد است.

 کاهش ۶۰ درصدی مشتری

به یکی از فروشگاه‌های زیورآلات نقره می‌روم. محمد باغبان می‌گوید: التهاب اقتصادی ارز بر همه بازار و اصناف تأثیر زیادی گذاشته است.

این فروشنده ۱۹ ساله می‌افزاید: در حال حاضر مشتری ایرانی ما به۶۰ درصد کاهش یافته است. مشتری‌های خارجی بیشترین خریداران ما هستند. حال و هوای بازار مثل سال‌های قبل نیست و بازار خیلی خلوت‌تر از همیشه است. وی توضیح می‌دهد: کار ما نقره است و مثل طلا دستخوش بازار جهانی قرار دارد. به ندرت کسی قدرت خرید طلا را دارد و همان تعدادی که قدرت خرید طلا را در گذشته نداشتند بیشتر نقره می‌خریدند یا از روی علاقه خریدار زیورآلات نقره بودند.

 چند برابرشدن قیمت نقره

باغبان ادامه می‌دهد: درگذشته قبلاً کارهای ما بیشتر تایلندی بود و الان ایرانی است. واردات نداریم. قیمت نقره هم افزایش داشته است. قبلاً نقره گرمی ۴۰۰۰ تومان بوده است والان نقره خام گرمی ۷۵۰۰ تومان است و این در حالی است که گاه قیمت خود نقره خام به ۳ برابر می‌رسد. یعنی یک انگشتر را قبلاً ۴۰ هزار تومان می‌فروختیم، الان خودمان ۱۰۰ هزار تومان می‌خریم و ۱۳۰ می‌فروشیم.

 گرانی مشترک برای همه ما

به یکی از مغازه‌هایی که صنف ممتاز قائنات است می‌روم و از فروشنده درباره خرید سوغات بیشتر زائرانی که به مشهد می‌آیند، سؤال می‌پرسم وی می‌گوید: متأسفانه سال به سال وضعیت بازار در حال خراب‌تر شدن هست و مثل قبل نیست. چون گرانی است و تفاوتی برای ما و مشتری ندارد. ما هم در گرانی مثل مشتری قدرت خریدمان کاهش می‌یابد و نمی‌توانیم خرید کنیم.

هادی مرندی‌نیا تصریح می‌کند: قبلاً در آستانه نوروز واقعاً بازار شلوغ بود و بهترین فروش‌ها را داشتیم اما الان مردم پس از دیدن قیمت‌ها نمی‌توانند خرید کنند.

 نخود و کشمش و ادویه به جای زعفران

قبلاً مردم خرید می‌کردند اما در حال حاضر چند برابر شده است. سوغات خرید می‌کردند برای مثال زعفران می‌خریدند اما الان قدرت خرید ندارند الان سه برابر شده است و مجبورند نخود و کشمش یا ادویه جات سوغات از مشهد ببرند.

وی که تجربه ۱۵ سال کار در بازار رضا را دارد، اظهار می‌دارد: مغازه برای خودمان است اما مادلمان می‌خواهد قیمت‌ها ارزان و به ثبات برسد و دوست نداریم زائر داخلی بیاید و سوغاتی که اعتقاد دارد، متبرک می‌داند و برای اقوامش می‌خواهد ببرد را نتواند بخرد.

 مجاوران خرید نمی‌کنند

وی تأکید می‌کند: بیشتر مشتری‌های ما زائران داخلی و خارجی هستند و مشتری مجاور از ما خرید نمی‌کند. اما مشتری ما الان زائر خارجی است و ما فقط بحث فروش را نداریم بحث نگرانی ما بخشی از آن به عدم قدرت خرید هموطن ایرانی ماست.

 کسادی پارچه فروش‌ها

به یکی از مغازه‌های پارچه فروشی می‌روم و از متصدی درباره وضعیت بازار شب عید بازار رضا می‌پرسم، وی می‌گوید: امروزه تورم آن قدر بالاست که مردم قدرت خرید پارچه را ندارند. سال‌های قبل ۲۰ روز مانده به عید همه دنبال پارچه و دوخت آن بودند اما امروز همه دنبال لباس ارزان دوخته شده هستند و کمتر کسی برای خرید پارچه مراجعه می‌کند.

 به امید یک گشایش

حسین شاد می‌افزاید: زائران امام رضا(ع) هم چون قدرت خرید ندارند، فقط قیمت می‌کنند و می‌روند. امیدوارم یک گشایشی بشود و مردم قدرت خریدشان بالا برود و کاسبی‌ها هم رونق بگیرد.

وی خاطرنشان می‌کند: بیشتر خریدارهای ما از شهرستان بودند. اما در مجموع خرید، حضور و نوع زائران فصل دارد. در هر فصلی یک نوع زائر می‌آید. گردشگر خارجی بیشتر زائرعرب است اما زائران عرب هم بیشترعراقی هستند.

 کسب و کار و دغدغه‌های بسیار

وی با بیان اینکه امسال نسبت به همه سال‌هایی که طی این ۴۵ سال کار کرده‌ام، کسب و کارضعیف‌تر است، بیان می‌دارد: پارچه‌ها معمولاً کره‌ای، هندوستانی، اندونزیایی، ژاپنی و یا پاکستانی است اما فعلاً پارچه‌ها بیشتراز کشورهای کره و اندونزی وارد می‌شود و واردات بسیار محدود شده است وهمین موضوع هم روی قیمت پارچه تأثیر خیلی زیادی گذاشته است. وی می‌افزاید: قیمت پارچه‌ها هم چهار الی پنج برابر شده است. مثلاً یک چادر مشکی معمولی که در سال گذشته

۱۲۰ هزارتومان بود حدود ۲۴۰ هزار تومان شده است اما کیفیت ندارد و چادرهای با کیفیت بالای

۳۵۰ هزار تومان است.

 عطر؛ در اولویت چندم خرید

بوی خوش عطر همه فضا را پرکرده، سجاد عطار می‌گوید: کارم را دوست دارم. این روزها وضعیت بازار خوب نیست و ایرانی‌ها خرید نمی‌کنند. مایحتاج اولیه را واجب‌تر می‌دانند و عطر را در اولویت نمی‌دانند.

این کاسب ۲۴ ساله می‌گوید: بیشتر زائرانی که به مشهد و بازار رضا می‌آمدند، گاهی برای خودشان یا برای سوغات عطر جزو خریدهایشان بود اما الان می‌گویند، واجب نیست. وی درباره مشتری‌های فعلی بازار عطر نیز می‌گوید: بین مسافران داخلی قشری که به جهت اقتصادی قوی‌تر هستند و در بین گردشگران خارجی هم عرب‌ها و آذربایجانی‌ها مشتری‌های ما را تشکیل می‌دهند.

وی توضیح می‌دهد: قیمت عطر هم دو تا سه برابرشده است. عطری که حدود ۱۰۰ هزار تومان بوده به ۳۰۰ هزار تومان رسیده است ومعمولاًعطرها وارداتی است و به صورت قانونی و برخی هم به صورت غیرقانونی وارد کشور

می شود.

 ۴ برابرشدن چادرمشکی‌های دوخته شده

یکی از فروشندگان چادرمشکی در بازار رضا هم می‌گوید: ۵۰ درصد فروش چادر کاهش یافته است و این کاهش در بین خریداران مردم کشور خودمان است. زیرا متأسفانه در حال حاضر قیمت چادرهای دوخته شده سه تا چهار برابر شده است.

مصطفی حکم‌آبادی در حال حاضر حضور مشتریان خارجی را در خرید اجناس بازاررضا بیشتر می‌داند و اظهار می‌دارد: عرب‌ها و پاکستانی‌ها بیشتر مشتری ما هستند و شاید نبود مشتری‌های داخلی را جبران کنند اما این برای ما رضایتبخش نیست. وی تصریح می‌کند: پارچه چادرمشکی وارداتی است و از ژاپن، اندونزی و کره وارد می‌شود اما دوخت خودمان است و متأسفانه بیشترین مصرف کننده پارچه چادری مشکی هستیم اما کارخانه‌اش را نداریم. فقط در ایران پارچه چادر رنگی تولید می‌شود.

 سخن آخر

التهاب بازار تأثیر زیادی روی تعداد مشتری‌ها گذاشته است و حتی قدیمی‌ترین و پر مخاطب‌ترین بازار مشهد هم دستخوش این عدم ثبات و نوسانات قرار دارد. این حرف مشترک همه بازاری‌های مصاحبه شونده در بازار امام رضا(ع) است که نگرانی‌شان کاهش قدرت خرید زائران داخلی و مجاوران است.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/