پگاه ارضی، کارگردان جوان کشورمان که سالها در خارج از کشور زندگی کرده بود، برای ساخت فیلم اولش به ایران آمد و توانست فیلم اولش را که ملودرامی ‌اجتماعی بود، با بازیگرانی مطرحی همچون شهاب حسینی و نازنین فراهانی بسازد. فیلم «نبات» در فهرست اکران‌های رمضانی امسال قرار گرفت و با وجود اینکه یک بازیگر چهره داشت اما در گیشه کمتر از ۶۶۰ میلیون تومان فروخت.با پگاه ارضی، کارگردان فیلم «نبات» که از شرایط اکران فیلمش ناراضی است، درباره مسائل سینمای ایران گفت و گو کردیم که می‌خوانید:

مخاطب امروز سینما بسیار باهوش‌تر شده است/«نبات» اکران بین‌المللی خواهد شد

فیلم نبات با اینکه جزو فیلم‌های خوب و قابل توجه بود اما در گیشه چندان موفق نبود، دلیلش بخاطر زمان اکران فیلم بود؟

متأسفانه زمان اکران فیلم، زمان خوبی نبود. ماه مبارک رمضان، ماه خوبی برای اکران فیلم‌ها نیست چون مردم در حال عبادت و روزه داری هستند، به همین دلیل سینما رفتن در طول روز سخت است، اکران فیلم ما در این ماه بود که بسیار ناگهانی هم اتفاق افتاد و باعث شد تبلیغات ما دیر شروع شود. ضمن اینکه فیلم ما در بسیاری از شهرستانها اکران نداشت. از سوی دیگر در ماه رمضان تا قبل از اذان، بلیط‌ها نیم بهاست که بعد از اذان هم سئانس‌ها بسیار کمی‌ به فیلم ما دادند. با این وجود اگر فروش هفتگی فیلم را ببینید، فروش نسبتاً خوبی داشت تا اینکه ناگهان تعداد سالن‌ها کم شد که در فروش هم بی تأثیر نبود. البته این را بگویم که معیار سنجش کیفیت فیلم‌ها، میزان فروش آنها نیست کما اینکه فیلم‌های بدی بودند که خوب فروختند اما فیلم‌های خوبی هم داشتیم که فروش بالایی نداشتند.

چرا به فیلم‌های اجتماعی، زمان اکران خوبی نمی‌دهند؟

بهرحال فیلم‌های طنز در سینمای ما، فروش بالایی دارند کما اینکه فروش بالای فیلم‌های طنز، در همه جای دنیا وجود دارد و مختص ایران نیست.  بحث روی فروش داشتن یا نداشتن سینمای کمدی و اجتماعی  نیست، بحث بر سر عدالت در اکران است که اگر برقرار شود، ممکن است کمی ‌میزان فروش فیلم‌های کمدی، پایین تر بیاید اما فروش بیشتر فیلم‌های اجتماعی می‌تواند آن را جبران کند.

وقتی ژانرهای فعال و متعدد زیادی در سینمای ایران نداریم، اتفاقی که می‌افتد این است که سرمایه‌گذاران به سمت سرمایه‌گذاری روی فیلم‌های طنز می‌روند به همین دلیل پیدا کردن سرمایه‌گذار برای فیلم‌های اجتماعی بسیار سخت است. وقتی فیلمسازان اجتماعی به‌ویژه فیلم اولی‌ها با سختی و رنج برای فیلم شان سرمایه‌گذاری پیدا می‌کنند، باید از فیلم‌هایشان حمایت شود تا سرمایه‌گذاران در این ژانر سینمایی بمانند. از سوی دیگر شاید مردم مطلع نیستند یا فراموش کرده‌اند که قدرت سینما، دست آنهاست. مردم تعیین می‌کنند که چه فیلمی ‌را حمایت کنند، مخاطب امروز بسیار باهوشتر شده است چون دسترسی به فیلم‌های برتر دنیا برایش راحت شده و سواد سینمایی اش بالا رفته است.

با وجود اینکه ژانر اجتماعی بیشترین سهم تولید فیلم را در سینمای ایران دارد اما به دلیل عدم موفقیت شان در گیشه، سهم اندکی در صنعت سینما دارند. ضمن اینکه تصوری هم درباره فیلمسازی اجتماعی وجود دارد؛ اینکه ساخت این فیلم‌ها ارزان تمام می‌شود، آیا هزینه تولید پایین در فروش ناموفق آن می‌تواند اثرگذار باشد؟

ما فیلم‌های اجتماعی پرهزینه هم داریم. وقتی فیلمی‌ تبلیغات عظیمی‌ دارد یعنی بودجه ساختش کم نبوده است و به میزان بودجه اش باید تبلیغات کند. فیلمی‌که شش ماه تبلیغ می‌کند قطعاً با بودجه هفتصد میلیون یا یک میلیارد تومان ساخته نشده است، بهرحال فیلم‌های اجتماعی پرهزینه هم داریم که پرفروش بوده‌اند و مردم از آنها استقبال کردند ولی عمدتا فیلم‌های اجتماعی، فیلم‌های کم هزینه  آپارتمانی هستند، ضمن اینکه نویسنده و کارگردان سعی می‌کند لوکشین و بازیگر را محدود کند چون می‌داند که گیر می‌افتد و پیدا کردن سرمایه‌گذار برای فیلم‌های پرهزینه بسیار سخت است. به همین دلیل برای فیلم اول، تمام تلاشت را می‌کنی که با حفظ کیفیت، فیلم را ساده و کم خرج بسازی.

چرا در فیلمسازی اجتماعی، کمتر تولید مشترک بین المللی داریم؟

وقتی فیلم مشترک اجتماعی می‌سازید بناست که دو یا چند کشور را در فیلم نشان دهید بنابراین باید  تحقیقات میدانی داشته باشید که هزینه‌بر است، ضمن اینکه باید به فرهنگ آنجا آشنا باشید یا آشنا شوید چون در فیلم اجتماعی وارد مسایل اجتماعی، خانوادگی، فرهنگی و سنت‌ها می‌شوید. انتخاب کشور هم برای تولید مشترک بسیار اهمیت دارد و باید با دلایل قانع کننده و محکمی ‌برای فیلمسازی در آن کشور داشته باشید.یکی دیگر از دلایل اقبال کم به تولیدات مشترک در این حوزه، کمبود فیلمنامه‌های اجتماعی خوب و عدم آشنایی با فرهنگ و زبان کشور دوم است. ضمن اینکه پشت یک فیلم اجتماعی بعضاً اندیشه خاصی نهفته است و فیلمساز ایده و موقعیتی را نشان می‌دهد که قابل بحث است و گاه باعث حاشیه سازی می‌شود، به همین دلیل کمتر فیلمسازی سراغ تولید مشترک در این حوزه می‌رود.

کار مشترک بین المللی از این جهت برای صنعت فیلمسازی ایران مهم است که می‌توانیم سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم و فیلمسازان ایرانی را به دنیا بشناسانیم، ضمن اینکه فیلم در بازار فروش جهانی قرار می‌گیرد.

از مزایای کار مشترک آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم یکدیگر، تبادل اطلاعات حرفه‌ای سینمایی، سبک کردن ریسک فشار از روی یک سرمایه‌گذار داخلی (با توجه به هزینه‌های تولید مشترک)، دستیابی به بازارهای کشورهای دیگر و دسترسی به امکانات تولیدی بعضا با هزینه‌های کمتر است. این میتواند یک فرصت خیلی خوب برای هر دو کشور باشد.  اما متأسفانه بسیاری از فیلمسازان خوب ما که در ایران چندان شناخته شده نیستند، برای ساخت آثارشان سرمایه‌گذار خارجی جذب می‌کنند ، فیلم را در ایران می‌سازند ولی فقط این فیلم در ایران دیده نمی‌شود. باید شرایطی فراهم شود که در داخل کشور هم دیده شوند وگرنه سرمایه‌گذار خارجی آن‌ها به درد چرخه تولید سینمای ایران نمی‌خورد. باید به فیلمسازان کشورمان توجه و از آنها حمایت کنیم متأسفانه بسیاری از فیلمسازان جوان، خلاق و خوشفکر کشورمان نهایتاً سرنوشت‌شان به هنر و تجربه ختم می‌شود یا اینکه سر از کشورهای خارجی در می‌آورند. قطعاً وقتی به آنها بها ندهیم، از دستشان خواهیم داد. همه فیلمسازان ایرانی، میراث فرهنگی این کشورند و باید حمایت شوند. کشور ما بالای ۸۰ میلیون جمعیت دارد و نزدیک به دو میلیون تماشاچی سینما درحالیکه اگر ژانرهای فیلم سازی و سینما را گسترش دهیم، مردم از سینما استقبال می‌کنند. ضمن اینکه برای این گسترش باید برنامه ریزی و پیش بینی‌های لازم انجام شود، بدون برنامه ریزی و تحقیقات گسترده احتمال شکست بالاست. صنعت سینمای جهان به سمت عرصه‌های جدید بویژه در حوزه جلوه‌های ویژه می‌رود و ما عقب می‌مانیم، اگر در جامعه سینمایی ایران، همبستگی وجود نداشته باشد خودمان هم خودمان را عقب می‌اندازیم. این را هم بگویم که اگر سرمایه‌گذار خارجی شما تمام هزینه فیلم را بدهد و مالک مادی فیلم بشود، تصمیم گیرنده اصلی برای فیلم می‌شود. به نظرم مزایای سرمایه‌گذاری مشترک و یا کاملا داخلی به نسبت بیشتر است. مهم است که هنرمندان کشورمان را بشناسیم چون تهیه‌کنندگان بسیار خوب و دغدغه‌مندی داریم، کافی است تا همین آدم‌های دغدغه‌مند متحد شوند تا بتوان سینمای ایران را به جلو پیش برد.

با وجود اینکه سالها در خارج از کشور زندگی کردید اما فیلم اولتان را در ایران ساختید آیا علاقه‌مند به ساخت فیلم در خارج از کشور هم هستید چون برخی از کارگردان‌های شناخته شده ما فیلم‌های قابل توجهی در کشورهای دیگر ساختند، اگرچه بعد از آن حضورشان در سینمای ایران کمرنگ شد؟

بنظرم تا یک کارگردان بومی‌ خوب نشوید، یک کارگردان بین‌المللی خوب هم نمی‌شوید اما معتقدم که یک فیلمساز می‌تواند هر جایی دلش بخواهد کار کند، می‌تواند یک کارگردان ایرانی باشد که یک فیلم کاملاً خارجی بسازد. بیشتر کارگردان‌های شناخته شده ایران در عرصه جهانی، فیلم‌های زیادی در کشورمان ساختند و چهره‌های مطرحی در سینمای ایران بودند اما شاید می‌خواستند ظرفیت‌های خودشان را بسنجند که فیلم خارجی ساختند. مرزی برای هنرمندان وجود ندارد چون هنر مرز نمی‌شناسد. ما فیلمسازان مطرح و خوشنامی ‌در سینمای جهان داریم که هم آثار داخلی آنها خوش درخشیده و هم فیلم‌های خارجی‌شان. یک هنرمند با تمام دنیا می‌تواند کار کند، نباید فیلمسازی را خاطر ساختن فیلمی ‌در کشوری دیگر، متهم کرد که چرا فیلم خارجی ساختی! بایستی بستری را برای هنرمندان وطنی فراهم کرد که بیشترین آورده و خلاقیتشان را برای کشور خودشان داشته باشند چون فیلمسازان ما در هر کجای جهان فیلم بسازند، باز هم ایرانی و متعلق به این بوم هستند. من هم مثل بسیاری از فیلمسازان به فیلمسازی در کشور خودم علاقه‌مندم  و اگر سوژه و قصه خوبی هم در ارتباط با کشور دیگری که از آن شناخت دارم داشته باشم، از دستش نمی‌دهم.

برای اکران بین المللی فیلم «نبات» و فروش آن در بازار جهانی هم برنامه‌ای دارید، ضمن اینکه در فیلم شما، شهاب حسینی نقش اول را دارد؛ وجود این بازیگر می‌تواند روی دیده شدن فیلمتان در بازار جهانی مؤثر باشد؟

فیلم «نبات» اکران بین‌المللی خواهد شد، البته قرارداد اکران فیلم در آمریکای شمالی با شرکت فیلم آقای شهاب حسینی است که در آمریکا و کانادا فیلم را اکران می‌کنند بنظرم بیشترین تماشاچیان ما در اکران کانادا، تماشاچی ایرانی باشد اما فیلم با زیرنویس انگلیسی روی پرده می‌رود. این فیلم به زودی در لبنان با زیرنویس انگلیسی اکران می‌شود. الان هم در حال مذاکره با دو کشور اروپایی هستیم ولی هنوز اکران در این کشورها قطعی نشده است، چند کشور دیگر هم هستند که به زودی اعلام می‌کنیم. خوشحالیم که این فیلم، فرصتی برای دیدن شدن در عرصه بین‌الملل پیدا می‌کند.

از فیلم بعدی تان چه خبر؟

فیلمنامه‌ای که در حال نگارش آن هستم، یک ملودرام عاشقانه است، هشت ماه روی آن کار کردم و هنوز هم مشغولم.

نقش‌های فیلم جدیدم از سن آقای حسینی پایین تر است اما باید بگویم که کار کردن با شهاب حسینی، نازنین فراهانی و ستایش محمودی برای من بهترین اتفاقی بود که رخ داد و باعث وزین شدن فیلم «نبات» شد. ضمن اینکه تا فیلمنامه‌ام کامل نشده، سراغ انتخاب بازیگر نمی‌روم چون الان کار من نه کارگردانی است و نه پیداکردن سرمایه‌گذار، فقط و فقط نوشتن فیلمنامه است. وقتی فیلمنامه خوب باشد، همه اتفاقات درست پیش می‌رود. فیلمنامه خوب، شاید در زمان طولانی‌تری نوشته شود ولی نتیجه خوبی را در پی دارد.

مشکلی که در سینمای ایران داریم این است برای هر فیلمی‌که می‌سازیم باید چهره‌های شناحته شده داشته باشیم چون سرمایه‌گذار بدنبال بازگشت سرمایه است. من دوست دارم در کارهایم چهره‌های شناخته شده در سینما در کنار کسانی که سالهای در عرصه بازیگری کار کرده اند اما چندان شناخته شده نیستند، استفاده کنم.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.