زهرا طوسی/
یک روز پس از سقوط هواپیمای ۷۳۷ اوکراین در تهران، ارزش سهام شرکت هواپیماسازی بوئینگ در وال استریت آمریکا بیش از 4میلیارد دلار سقوط کرد تا دلیل برجسته‌سازی نقش موشک در سقوط از سوی رسانه‌های غربی آشکارتر شود.
بهتر است ابتدا بدانیم بوئینگ کجای اقتصاد جهانی قرار دارد؟ شرکت هواپیمایی بوئینگ بزرگ‌ترین صادرکننده کالا و خدمات هواپیمایی و در کل حوزه هوایی در قاره آمریکا و جهان است. سهام شرکت هواپیمایی بوئینگ در بزرگ‌ترین بازارهای بورس جهان در بالاترین حد ممکن معامله می‌شود. شرکت بوئینگ به عنوان بخشی از میانگین صنعتی بسیاری از شرکت‌های معروف بزرگ جهان که در زمینه هوایی فعالیت می‌کنند نیز به شمار می‌آید.
شرکت آمریکایی بوئینگ مالک ۸۵ درصد از ۱۲ هزار هواپیمای تجاری، مسافربری و باربری در جهان است. بخش فروش هواپیماهای بوئینگ بیش از ۹۰ کشور را پوشش می‌دهد. ۷۵ درصد هواپیماهای تجاری جهان نیز توسط شرکت بوئینگ تأمین می‌شوند. شرکت بوئینگ با ۲۲ هزار تأمین‌کننده جهانی قرارداد دارد، همچنین به عنوان بزرگ‌ترین پیمانکار سازمان فضایی آمریکا محسوب می‌شود.
کاهش ارزش غول‌آمریکایی
پیشتر ممنوعیت گسترده پرواز هواپیماهای بوئینگ در سطح جهان موجب ریزش شدید ارزش سهام این غول آمریکایی شده بود. درست از زمان سقوط دومین هواپیمای مدل بوئینگ ۷۳۷ در اتیوپی در اسفند سال 97 که به ممنوعیت گسترده پرواز این مدل هواپیما در سطح جهان انجامید، ارزش سهام شرکت بوئینگ حدوداً ۳۰ میلیارد دلار سقوط کرد و از ۲۴۰ میلیارد دلار به ۲۱۰ میلیارد دلار رسید همان زمان به عقیده تحلیلگران بازار گفتند با توجه به وزن بالای بوئینگ در بین شرکت‌های بزرگ آمریکایی، سقوط سهام این شرکت اثر سنگینی روی بورس وال‌استریت آمریکا دارد.
از جایی که بوئینگ ۴هزار و 636سفارش ساخت هواپیمای مدل ۷۳۷ دارد که حدود ۸۰ درصد از کل ۵هزار و 826سفارش در حال ساخت این شرکت است، در صورت توقف این سفارشات، فاجعه‌ای بزرگ در انتظار بوئینگ خواهد بود.
حال این شرکت بزرگ اندکی پس از سقوط هواپیمای اوکراینی‌اش و با باز شدن بازار سهام در آمریکا، ارزش سهامش را در وال‌استریت حدود 3/2 درصد از دست داد و این شرکت 3/4میلیارد دلار از سقوط بوئینگ اوکراینی ضرر کرد. شرکت بوئینگ که پیشتر به دلیل سقوط کردن دو فروند هواپیمای مکس8 به شدت تحت فشار بود با سقوط روز چهارشنبه بار دیگر ارزش خود را از دست داد.
سهام بوئینگ که برای ماه‌های آینده ۴۱۹ دلار خرید و فروش می‌شد تا مرز ۳۷۱ دلار پایین آمد و این یعنی حدود ۱۲ درصد کاهش برای معامله‌های ۱۲ ماه آینده.
دو سقوط بوئینگ ۷۳۷ مکس‌ایت بزرگ‌ترین ضربه را به اعتبار و ارزش این شرکت زد و حالا اگر نقص فنی عامل اصلی سقوط بوئینگ ۷۳۷ باشد، بعید است دیگر بوئینگ بتواند سرپا بماند. کاهش چند میلیارد دلاری ارزش سهام آن می‌تواند با کاهش درآمد در بازار داخلی آمریکا بوئینگ را به مرز ورشکستگی برساند.
ناکامی همه برای یکی
یادآوری می‌کنم پیشتر پس از حادثه سقوط یک فروند هواپیمای مسافری خطوط هواپیمایی اتیوپی، ارزش سهام شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکا در معاملات بازار بورس وال‌استریت در نیویورک حدود 13 درصد سقوط کرده بود. بسیاری از کشورها و شرکت‌های هواپیمایی جهان که بوئینگ 737 مکس8 را در اختیار دارند یا برای خرید آن اقدام کرده بودند،همه این نوع هواپیماهای خود را زمینگیر یا درخواست خرید خود را متوقف کردند. با توجه به تأمین توان بوئینگ 737 مکس8 از موتورهای لیپ- وان.بی که محصول مشترک شرکت‌های جنرال الکتریک آمریکا و سافران فرانسه است، ارزش سهام این شرکت فرانسوی نیز در معاملات زودهنگام وال استریت 2/5درصد افت کرد و به 9 دلار و 49 سنت رسید. بدین ترتیب واضح است که همزمان با افت ناگهانی ارزش بوئینگ که بر کاهش دارایی این شرکت و مجموعه‌های مرتبط با آن تأثیرگذار است و احتمالاً همه را برای یکی قربانی می‌کند، برجسته شدن خبر احتمال سقوط هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک‌های پدافندی ایران چقدر می‌تواند فضا را به نفع شرکت بزرگ هواپیماسازی تغییر بدهد.
وقتی رسانه‌های آمریکایی موضوع دخالت موشک را در سقوط هواپیما مطرح کردند، ارزش سهام بوئینگ کمی کمتر از 2 درصد بالا رفت و این یعنی رسانه‌ها با برجسته کردن یک احتمال می‌توانند میلیاردها دلار به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های آمریکا کمک کنند و بوئینگ را از سلسله ناکامی‌های ماه‌های اخیر نجات دهند.
بوئینگ؛ پیمانکار دفاعی آمریکا
نگاهی به گزارش رویترز نشان می‌دهد، ترامپ همواره متحدان آمریکا را برای خرید محصولات شرکت بوئینگ تحت فشار قرار داده است. بوئینگ، دومین پیمانکار بزرگ دفاعی دولت آمریکا به شمار می‌رود که بین سال‌های 2014 تا 2018 میلادی در قراردادهای دفاعی غیرمحرمانه 104 میلیارد دلار از دولت آمریکا دریافت کرده است. رقم و ارقام دریافتی بوئینگ از دولت آمریکا در قالب قراردادهای محرمانه مشخص نیست. مقامات آمریکایی و منابع آگاه در صنعت دفاعی گفته‌اند، در سال 2018 امیر قطر تحت فشار فزاینده ترامپ قرارداد خرید جت‌های جنگنده اف ای-18 سوپر هورنت را که مدت‌ها کنار گذاشته شده بود مجدداً پی گرفت. رویترز روابط بین بوئینگ و دولت ترامپ را بسیار عمیق توصیف کرده است. ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود همواره از محصولات و اماکن متعلق به شرکت بوئینگ برای اعلام مواضع مهم خود استفاده کرده است. همچنین پاتریک شاناهان، گزینه موردنظر ترامپ برای وزارت دفاع آمریکا که بعداً از پذیرش این مسند خودداری کرد، 31 سال در شرکت بوئینگ فعالیت کرده است. بوئینگ نیز برای جلب رضایت ترامپ، در نشست سالانه سهامدارانش، نیکی‌هیلی، سفیر سابق دولت ترامپ در سازمان ملل را برای عضویت در هیئت‌مدیره خود نامزد کرده بود.
یک تیر و دو نشان آمریکایی
به این ترتیب آن طور که تحلیلگران معتقدند با شعبده دروغ سقوط هواپیمای اوکراینی به دلیل اصابت موشک ایران هم رسوایی ترامپ در عراق برای چند روزی تحت‌الشعاع قرار گرفت و هم بوئینگ از ورشکستگی نجات یافت، چرا که تنها با ادعای برخی مقامات پنتاگون دال بر اینکه سقوط هواپیما به دلیل اصابت موشک ایران بوده و حمایت تلویحی ترامپ از این ادعا ٣درصد افزایش یافت نمونه‌ای مثال‌زدنی از شیادی بازار بورس برای ثبت در تاریخ.
روز شانس بازارهای بورس
اما بازارهای مختلف جهان که این روزها درگیر نوسان‌های شدیدی بود به نظر می‌رسد روند مثبتی را در پیش گرفته‌اند.ممکن است هفته آینده بورس، ارز، سکه و طلا به ثبات قطعی نرسند، اما قطعاً روند مثبت بازار آغاز شده و بسیاری از شاخص‌ها و قیمت‌ها تعدیل می‌شوند.
دیروز بازارهای سهام آسیا بهترین وضعیت را در هفته جاری رقم زد؛ چرا که آمریکا از ایجاد چالش با ایران و در منطقه خاورمیانه عقب‌نشینی کرده و سرمایه‌گذاران نیز به سمت این بازار آمده‌اند تا روز شانس بورس رقم بخورد. براساس این گزارش، شاخص MSCI امروز رشد 3/1درصدی داشت که بیشترین افزایش تقریباً در یک ماه گذشته محسوب می‌شود و سهام‌های «هنگ‌سنگ» هنگ‌کنگ و بلوچیپ شانگهای هر کدام یک درصد افزایش سود داشته‌اند و بازارهای بورس ژاپن هم تاکنون رشد 2 درصدی را تجربه کرده است. در بازارهای بورس استرالیا هم شاهد رشد 8/0درصدی بودیم. بازارهای آتی هم شاهد ادامه افزایش‌ها در بازارهای اروپا و آمریکاست، به طوری که معاملات شاخص S&P500 به میزان 2/0درصد و ژرمن داگز 9/0درصد رشد کرد.
در بازار ارز نیز، شاخص دلار توانست در برابر رقبای خود رشد کرده و به نرخ 289/97واحد برسد. سرمایه‌گذارانی که ارز ین‌ژاپن را به عنوان حریم مطمئن سرمایه‌گذاری خودشان می‌دانستند، اقدام به فروش کردند و یا سرمایه‌های خود را به سمت بازارهای دیگر مانند بورس هدایت کردند؛ بنابراین ین‌ژاپن دیروز به کمترین میزان دو هفته گذشته سقوط کرد و هر ین‌ژاپن با 32/109در برابر دلار معامله شد. نرخ برابری دلار با یوآن چین نیز 02/0درصد تقویت شد و به 931/6واحد رسید.
با کاهش نگرانی‌های سرمایه‌گذاران از تنش‌ها بین آمریکا و ایران، قیمت طلا نیز از رکورد هفت ساله ثبت شده در روز چهارشنبه فرو نشست. در حالی که روز چهارشنبه با حمله موشکی ایران به مواضع آمریکا در عراق قیمت هر اونس طلا تا 90/1610دلار هم بالا رفته بود که بالاترین رکورد آن از سال ۲۰۱۳ تاکنون بود، هم اکنون قیمت پیش‌خرید هر اونس طلای آمریکا 76/0درصد افت کرده و به 40/1548دلار رسیده است. قیمت طلا در داخل نیز بعد از حدود ٣٠ هزار تومان کاهش یافته است. به این ترتیب بهای هرگرم طلای ١٨ عیار از ٥١٤ هزار تومان به گرمی ٤٨٥ هزار تومان رسیده و بهای سکه امامی نیز حدود ٤٠٠ هزار تومان کاهش یافته و به 4میلیون و ٧٥٠هزار تومان رسیده است.
نظر شما