از نظر قرآن و دین، اعظم و اشرف انسان‌ها آنانی هستند که بر شهوات نفسانی و غضب خودشان غالب باشند و بدین ترتیب غضب و شهوت را بزرگترین دشمن انسان معرفی نمود.

کنترل غضب و شهوات، قله فضائل اخلاقی است

آیت الله سید علی اصغر هاشمی علیا، ریاست حوزه حضرت قائم(عج) چیذر روز گذشته، در جلسه درس اخلاق عمومی و در ادامه مباحث دعای هشتم صحیفه سجادیه با اشاره به این که غضب یکی از رذائل اخلاقی است، آن را یک درد انسانی برشمرده و می‌گوید: شخصی که به این درد دچار شود، صورتی به ظاهر انسان دارد، اما در اصل حیوانی درنده است. اگر انسان در دو وادی غضب و شهوات قدم گذارد و امور خود را اصلاح نکند، با هر کدام از این دو امر، اهل جهنم خواهد شد. قله فضائل اخلاقی این است که انسان غضب خود را کنترل و شهوات خود را اصلاح کند تا قابلیت ورود به بهشت را داشته باشد.

او با توجه به آیات الهی قرآن بیان می‌کند: همراهی مغفرت با بهشتی شدن در غالب آیات مربوط به این امر ذکر شده است. چون دارِ جنت، دارِ طهارت است. انسانی که با آلودگی از این دنیا برود، قابلیت ورود به آن جنت را ندارد. بهشت جایگاه پاکان است. انسان به دو طریق پاک می‌شود. ابتدا طریق این است که انسان در این دنیا خودش را از رذائل اخلاقی و عیوب و شهوات نفسانی پاک کند. دومین راه نیز آن است که مشمول مغفرت الهی شود. اما به طور قطعی مشخص نیست که این مغفرت الهی شامل حال ما می‌شود یا نه. آن طریق قطعی که وظیفه ماست، عبارت از ساختن و اصلاح خود در این دنیا است تا قابلیت ورود به بهشت در ما ایجاد شود.

او ادامه می‌دهد: از نظر قرآن و دین، اعظم و اشرف انسان‌ها آنانی هستند که بر شهوات نفسانی و غضب خودشان غالب باشند و بدین ترتیب غضب و شهوت را بزرگترین دشمن انسان معرفی نمود. طبق روایتی از امیرالمؤمنین(ع) کسی که این دو امر بر او غالب باشد، در واقع انسان نیست؛ بلکه در زمره بهائم و حیوانات جای می گیرد. یکی از چیزهایی که انسان می‌تواند با آن غضب را درمان و نابود کند، سکوت در برابر انسان‌های جاهل است. هرچه زمان پیش رود، انسان‌های خودساخته کمتر و انسان‌های نادان و دارای رذائل اخلاقی بیشتر می‌شوند. پس باید شهوات نفسانی را به نور عقل درمان نمود، چراکه «العقل عُبِدَ به الرحمن.» عقل انسان را به سوی رحمت الهی می کشاند. غضب از جانب شیطان است، چراکه شیطان از آتش است و آتش با آب خاموش می‌شود. بنابراین باید در هنگام غضب، وضو گرفت و همچنین حالت خود را تغییر داد.

آیت‌الله هاشمی علیا می‌افزاید: اهل بیت(ع) به فرموده امام صادق(ع) کسی را که عاقل باشد دوست دارند. عاقل کسی است که فهیم، فقیه یعنی دین شناس و حلیم است، با مردم مدارا می‌کند، اهل صبوری است، صدوق است و به عهدهایش وفا می‌کند. فضائل اخلاقی، خاص انبیاء بوده؛ فلذا انسانی که فضائل اخلاقی پیدا کند، پا در جای پای انبیاء گذاشته است. پس او باید در پیشگاه الهی اشک بریزد و شکر نعمت الهی را بجای آورد. کسی که این خصوصیات را ندارد، باید در پیشگاه الهی تضرع و گدایی کند تا خدا در ترک رذائل، او را یاری دهد. انسان باید این فضائل (همچون سخاوت و نجابت) را مکرراً تمرین کند تا ملکه او شوند؛ زیرا وقتی فضیلتی ملکه شد، بدون فکرکردن به نتیجه دنیایی انجام می‌شود.

او اظهار می‌کند: کسی که با این مرضِ غضب از دنیا برود، اهل نجات نخواهد بود. بر اساس روایات، برخی از این فضائل اخلاقی که باید ملکه ما شوند عبارتند از تقوا، ورع یعنی مرتبه بالاتر تقوا، قناعت که مقابل حرص است، صبر، شکر، حلم، سخا، حیا، شجاعت، غیرت دینی و سبقت در کار خیر.

آیت‌الله هاشمی علیا در پایان تصریح می‌کند: افرادی که بی حساب وارد بهشت می‌شوند، کسانی هستند که اهل فضائل بوده و خود را در این دنیا ساخته‌اند و رذائل اخلاقی در نفس آنان جای ندارد. سر تا به پای انسان مؤمن، مملو از تقوا و ورع است. چنین انسانی بی حساب اهل بهشت است. انسان تا فرصت دارد باید ببیند که چه رذائلی دارد و در صدد اصلاح آن برآید تا خداوند به او جنت و غفران عطا کند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.