هر قسمت از این مجموعه، متشکل از سه پرده پیش از رویارویی افراد با امام حسین(ع)، رویارویی آن‌ها با سید و سالار شهیدان و در نهایت مبارزه و رجزخوانی‌شان برای لشکر یزیدیان است.
این مجموعه نمایشی که مدت زمان آن ۳۵ دقیقه است از شنبه چهارم شهریور تا اربعین حسینی از شبکه2 روانه آنتن شده است. مجموعه نمایشی ترکیبی «جرس» کاری از سازمان هنری رسانه‌ای اوج به کارگردانی علی فراهانی صدر، تهیه‌کنندگی عباس دزفولی و محسن فراهانی است. در «جرس» بازیگرانی نظیر جعفر دهقان، سیروس کهوری‌نژاد، شیوا خسرومهر، کوروش سلیمانی، علیرضا استادی، انوش معظمی، مهیا دهقانی، سیدمهرداد ضیائی و… نقش‌آفرینی کرده‌اند. درباره جزئیات بیشتر ساخت این مجموعه نمایشی با «علی فراهانی صدر» کارگردان آن گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید.
یک رئالیتی‌شو تاریخی- مذهبی
علی فراهانی در ابتدا ضمن اشاره به ساختار و آیتم‌های جرس در خصوص بخش‌های نمایشی این برنامه گفت: نمایش‌ها در سه بخش اجرا می‌شود که در دو بخش اول تلاش بر این است موقعیت شخصیت در قبل از پیوستن وی به سپاه امام حسین(ع) و روز عاشورا نمایش داده شود و بخش سوم رجزخوانی است که منتهی به تیتراژ می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بیشتر برنامه‌های تاریخی- مذهبی، گفت‌وگومحور هستند، درباره ضرورت ساخت رئالیتی‌شوها توضیح داد: در مورد جرس تصمیم گرفتیم یک رئالیتی‌شو تاریخی- مذهبی بسازیم و به جای اینکه میهمان را فقط روی صندلی بنشانیم و صرفاً از او درخواست کنیم خودش را در واقعه کربلا تصور کند، سفر در زمان را برای وی رقم زدیم. محوریت یک خطی این برنامه به این صورت است که اگر بازیگر به آن زمان سفر کند و خودش را یار امام حسین(ع) بداند، چه اتفاقی برای وی رخ می‌دهد؟ ایده اصلی ما به این شکل بود سپس آن را کمی صیقل دادیم و پخته‌اش کردیم و در نهایت تبدیل به «جرس» شد.
وقتی حرمله، حر می‌شود
به گفته کارگردان، «جرس» روی 10 شخصیتی تأکید می‌کند که در واقعه کربلا متحول و یار امام حسین(ع) می‌شوند اما مردم فقط با شخصیت «حر» آشنایی دارند. فراهانی در خصوص پرداخت این شخصیت‌ها توضیح داد: ما در این مجموعه تلاش کردیم روی شخصیت‌هایی کار کنیم که کمتر به آن‌ها پرداخته شده اما می‌توانیم ابعاد جدیدی از آن شخصیت‌ها را به مردم معرفی کنیم. او درباره افرادی که نقش 10 شخصیتی که یار امام حسین(ع) می‌شوند را بازی می‌کنند، گفت: در یک رئالیتی‌شو نمایشی برای انتخاب بازیگران براساس زمان، بودجه و سلایق آن‌ها برنامه‌ریزی می‌شود. برای هر کدام از شخصیت‌های کربلا چندین بازیگر پیشنهاد شد و در آخر برنامه‌ریز و مدیر تولید این مجموعه تصمیم نهایی را گرفتند. بعضی از شخصیت‌ها هم با برنامه‌ریزی قبلی انتخاب شده بودند؛ به عنوان مثال انوش معظمی که پیشتر در سریال «مختارنامه» نقش حرمله را عهده‌دار بود، ویدئوهایی از او منتشر شده بود که مادر ایشان احساس نارضایتی می‌کرد و بر این اساس ما تصمیم گرفتیم ایشان را به برنامه دعوت کنیم و نقش حر را به او بدهیم.
در روز اول ضبط برنامه بدون مجری ماندیم
فراهانی در خصوص انتخاب کوروش سلیمانی به عنوان بازیگردان این مجموعه گفت: پیش‌تولید جرس را از 20 روز مانده به محرم آغاز کردیم و روز اول محرم پروژه را به اتمام رساندیم و با این فشردگی کار با چالش‌هایی هم روبه‌رو شدیم. قرار بر این بود برنامه ما مجری داشته باشد و یک روز مانده به شروع، پدر ایشان فوت کرد و ما ناچار به تغییر ایده اصلی شدیم. ضمن اینکه قرار بود آقای امرالله احمدجو به عنوان بازیگردان با ما همکاری داشته باشد اما به دلیل پروژه سلمان نتوانست در کنار ما باشد برای همین برای بازیگردانی به سراغ کوروش سلیمانی رفتیم که انتخاب خوبی بود.
فراهانی ضمن اشاره به تیم تولید مجموعه جرس که همگی جزو بهترین‌های سینما هستند، در خصوص همکاری با این تیم، توضیح داد: سیروس عبدلی؛ مدیر فیلم‌برداری سریال شهرزاد و اصغر نژاد ایمانی؛ طراح صحنه فیلم‌های «محمد رسول الله»، «مصادره» و... بودند و واقعاً جمع شدن این تیم برای ساخت یک رئالیتی‌شو اتفاق نادری بود. سریال سلمان فارسی به دلیل تغییراتی که داشت به تعدادی از نیروها استراحت داده بود و این اتفاق همزمان با کلید خوردن پروژه جرس افتاد و تجربه بسیار جالبی بود. به نظر من خواست و اراده اباعبدالله(ع) در این اتفاق بی‌تأثیر نبود.
او درباره حال و هوای عوامل ساخت برنامه هم گفت: پشت صحنه ما مانند دیگر برنامه‌ها روال عادی خود را داشت اما گاهی اوقات که تصمیم می‌گرفتیم قسمتی از برنامه را رئالیتی‌شو و بداهه اجرا کنیم، اتفاق‌های حسی برای ما می‌افتاد که اثر معنوی به همراه داشت و برایمان جذاب و فراموش نشدنی بود به مخصوص اینکه می‌خواستیم فرم در خدمت محتوا باشد. سوژه ما باید به شخصیتی که در عاشورا بود نزدیک می‌شد، آن را برای دقایقی زندگی می‌کرد و بعد درباره آن شخصیت صحبت می‌کرد. در این لحظات اتفاق‌های حسی زیادی رخ می‌داد. در سینما اصطلاحی داریم که معمولاً به فیلمبردار می‌گویند: «پیچ پن و تیلت سه‌پایه را باز بگذار و اگر بازیگر از کادر خارج شد به او کات نده و به صورت مستند به دنبالش برو». این اتفاق در جرس هم رقم خورد و تلاش کردیم در خدمت حس بازیگر باشیم و به سلایق و ایده‌هایی که بازیگران داشتند، احترام بگذاریم و همه حس‌ها در کار هم دیده شود.
حب حسین(ع) در بین همه اقشار جامعه
وی در ادامه از ارادت مردم به امام حسین(ع) گفت و اظهار کرد: این موضوع بخشی از فرهنگ ایرانی شده است. با وجود همه اتفاق‌های سیاسی، اقتصادی و... که در کشور رخ می‌دهد اما باز هم خدشه‌ای به این فرهنگ وارد نمی‌شود. اگر شما دقت کنید به این نکته پی می‌برید که امام حسین(ع) در روز عاشورا یارانش را رنگارنگ انتخاب کرده ولی سپاه دشمن سیاه و سفید است. در بین یاران اباعبدالله(ع) پیر، جوان، مسیحی، غلام و... حضور دارند و هر کدام به نحوی ارادتشان به ایشان را نشان می‌دهند. من معتقدم ارادت به حسین بن علی(ع) در وجود و رگ‌های ماست. بازیگری که نقشی را برای امام حسین(ع) می‌پذیرد، فروشنده‌ای که لباس عزا می‌فروشد، موکب‌داری که از نوکران امام حسین(ع) پذیرایی می‌کند، همگی نظرکرده اباعبدالله(ع) هستند.
نوآوری در آثار عاشورایی
علی فراهانی در پایان بر نوآوری در ساخت برنامه‌های عاشورایی تأکید کرد و گفت: اگر صرفاً خود را به برنامه‌های گفت‌وگومحوری که در ارتباط با امام حسین(ع) و واقعه عاشورا است محدود کنیم، کم‌لطفی کرده‌ایم و باید به سمت نوآوری برویم. من در زمان ساخت این پروژه به سمت هر هنرمندی که می‌رفتم بسیار استقبال می‌کرد و حتی از لحاظ مالی و خیلی موارد دیگر آسان‌تر کنار می‌آمدند و تنها دلیلش این است که مهر و محبت به امام حسین(ع) از کودکی در وجودش بوده و به خوبی ایشان را می‌شناسد. واقعه عاشورا به قدری ابعاد مختلف دارد که اگر روزها و ماه‌ها از زاویه و نگاه جدید به آن بپردازیم، باز هم کم است.
نظر شما