وضعیت بحرانی ذخایر خون در خراسان رضوی / مشهد کجا خون بدهیم ؟

از گذشته اهدای خون امری حیاتی بوده است و همچنان توسط پزشکان و جامعه درمانی توصیه می شود. متاسفانه اخیرا خبری مبنی بر کاهش ذخایر خونی استان خراسان رضوی و به دنبال آن به پایان رسیدن این ذخایر منتشر شده است که می‌تواند جان افراد نیازمند به تزریق خون استان را به خطر بیاندازد.

زهرا جوانشیر-خبرنگار تحریریه جوان قدس: استان خراسان رضوی بعد از تهران و فارس سومین تولید کننده خون در کشور محسوب می‌شود. اما بخاطر موقعیت راهبردی به لحاظ زائرپذیری و استقبال زائران و گرشگران ایرانی و خارجی دومین استان مصرف کننده است.

حضور میلیونی زائران و مجاوران در استان، افزایش سفرهای بین شهری و به دنبال آن افزایش تصادفات و سوانح غیرمترقبه و متعاقبا افزایش عمل‌های جراحی، نیاز به مصرف خون را در این استان بالا برده است که تأمین آن نیازمند مشارکت بیش از پیش ساکنان بومی استان، مجاوران و زائران رضوی است.

سعید اصغریان،مدیر کل انتقال خون استان خراسان در مصاحبه ای اعلام کرد: در حال حاضر وضعیت پایگاه‌های خون در استان حدود 7روز است و در وضعیت آبی به سر می برد واگر به وضعیت قرمز برسد خطرساز می شود.

اصغریان ادامه داد: اگر روند نزولی ذخیره خون ادامه یابد و کسی برای اهدای خون به پایگاه های انتقال خون نرود، ممکن است تا 7 روز دیگر ذخایر خونی استان به پایان برسد.

طبق گفته مدیر کل انتقال خون، بیشترین کمبود گروه های خونی مربوط به O منفی، AB مثبت و منفی و A مثبت و منفی است.سعید اصغریان افزود: در 6ماهه اول‌ سال‌ تقاضای مصرف خونی بیمارستان‌ها حدود 20 درصد افزایش یافته است.او گفت: تعداد افراد متقاضی اهدا خون در کشور 4/2 درصدو در خراسان رضوی 10 درصد رشد داشته است.

وی بیان کرد: به منظور جبران کسری ذخایر از دارندگان تمامی گروه‌های خونی، به ویژه گروه خونی منفی، درخواست داریم تا با مراجعه به پایگاه‌ها و اهدای خون، ما را در تأمین خون مورد نیاز و افزایش ذخایر خونی استان تا رسیدن به وضعیت سبز یاری دهند.

طبق اعلام اداره کل انتقال خون خراسان رضوی، روزانه باید بیش از ۵۵۰ واحد خون برای تأمین خون مورد نیاز بیمارستان‌های استان تولید شود ‌تا در شرایط مناسبی به لحاظ ذخایر خونی قرار داشته باشد و نیازمند مصرف ذخایر نشود.

ذخایر خونی استان خراسان رضوی، اندوخته‌ای راهبردی برای حوادث و سوانح غیرمترقبه است تا بتواند پاسخگوی نیازهای روزانه بیمارستان‌ها باشد لذا اگر کمتر از ۵۵۰ واحد خون و فرآورده‌های خونی در روز تولید شود، به ناچار برای تأمین خون روزانه مورد نیاز بیمارستان‌ها مجبور به استفاده از ذخایر خونی استان خواهیم شد که این امر سبب کاهش ذخایر خونی و تغییر رنگ وضعیت ذخیره خونی استان از سبز به آبی و رنگ‌های پایین‌تر می‌شود.

هم اکنون روزانه حدود ۶۰۰ نفر به پایگاه‌های انتقال خون استان مراجعه می‌کنند و روزانه حدود ۴۵۰ واحد خون اهدا می‌شود که ۱۰۰ واحد خون از میزان استاندارد و مورد نیاز استان کمتر است.

. سرپرست اداره کل انتقال خون در گفتگو با ایرنا به تهیه 3 هزار تخت بیمارستانی وارتقا نیروی انسانی و تجهیزات این ادراه برای تامین خون 63 بیمارستان‌ استان خبرداد.

وجود 13 پایگاه انتقال خون در استان در مقایسه با بقیه استان‌ ها عددی بسیار بالا و قابل توجه است.اما با این وجود طبق اعلام محمد شریف الحسینی، مسئول اداره روابط عمومی انتقال خون استان، برخی از شهرستان‌ها فاقد پایگاه انتقال خون هستند که در راستای برقراری عدالت اجتماعی در عرصه اهدای خون، علاوه بر اینکه یک تیم سیار به ادارات و ارگان‌های مختلف در شهر مشهد اعزام می‌شود، تیم سیار دیگری نیز به شهرستان‌های فاقد پایگاه اهدای خون که اعلام آمادگی کرده و دارای استاندارهای لازم و شرایط و مکان خاص برای خون گیری هستند، اعزام می‌شود.

پیوند ‌سلولهای بنیادی خون سازازطریق تزریق خون

شریف الحسینی بیان کرد: اهدا کنندگان مستمر که متقاضی اهدای سلول‌های بنیادی خون ساز باشند، می‌توانند به واحد پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی ادارات کل سازمان انتقال خون مراجعه کنند تا از آنان نمونه گرفته شده و در بانک اطلاعاتی سازمان قرار گیرد

اگر در سراسر کشور کسی نیازمند پیوند مغز استخوان بوده و اعلام نیاز کند، شرایط او با نمونه‌های موجود در بانک اطلاعاتی سازمان مقایسه می‌شود و در صورت همخوانی داشتن، سلول‌های بنیادی خون ساز از اهدا کننده به گیرنده منتقل می‌شود.

او ادامه داد: در گذشته این پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز از طریق عمل جراحی انجام می‌شد که امروزه با پیشرفت علم بدون نیاز به جراحی، از طریق تزریقی که به بدن اهداکننده انجام می‌شود سلول‌های بنیادی خون‌ساز از مغز استخوان وی به خون محیطی مهاجرت می‌کند و سپس خون دارای سلول‌های بنیادی خون‌ساز از طریق اهدای خون دریافت و در دستگاه این سلول‌ها جداسازی شده و سپس به بدن گیرنده تزریق می‌شود.

در گذشته این پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز از طریق عمل جراحی انجام می‌شد که امروزه با پیشرفت علم بدون نیاز به جراحی، از طریق تزریقی که به بدن اهداکننده انجام می‌شود سلول‌های بنیادی خون‌ساز از مغز استخوان به خون محیطی مهاجرت می‌کند و سپس خون دارای سلول‌های بنیادی خون‌ساز از طریق اهدای خون دریافت و در دستگاه این سلول‌ها جداسازی شده و سپس به بدن گیرنده تزریق می‌شود.

اهدای خون در واقع یک عمل خداپسندانه و اهدای سلامتی است، بنابراین افرادی که تمایل به اهدای خون دارند باید از سلامت خون خود اطمینان کافی داشته باشند به حدی که حاضر باشند آن را به عزیزترین شخص زندگی خود اهدا کنند

افرادی که مشکوک به بیماری هایی مثل ایدز یا هپاتیتBوCو ... هستند منع انتقال خون دارند.

اما سایر افراد که به چنین بیماری‌هایی مبتلا نیستند و شرایط اهدای خون را دارند می‌توانند خون اهدا کنند و این عمل خداپسندانه در ارتقای سلامتی ایشان نیز موثر خواهد بود؛ چرا که بر اساس مطالعات انجام شده، ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته قلبی و … در اهداکنندگان مستمر خون نسبت به دیگران کمتر است..

شرایط اهدای خون

حداقل سن برای اهدای خون 18 سال و حداکثر 60 سال (در مورد اهداکنندگان بار اول 56 سال) می‌باشد.

وزن اهداکنندگان نباید کمتر از 50 کیلوگرم باشد؛ افرادی که تمایل دارند خون اهدا کنند، در صورت سابقه ابتلا به انواع آلرژی، تب یونجه و …، بیماری‌های قلبی و عروقی، کلیوی، کبدی، سابقه غش، صرع و تشنج، سابقه رفتارهای پرخطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)، سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده یا مسافرت به مناطق آندمیک مالاریا، سابقه اعمال جراحی، مصرف دارو، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه خال کوبی، حجامت یا تتو لازم است حتما قبل از اهدای خون، این مسائل را با پزشک در میان بگذارند، چرا که برخی از آنها منع اهدای خون دارند یا از اهدای خون معاف هستند..

به علاوه افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی یا دیابت، افرادی که اخیرا آندوسکوپی کرده و افرادی که برای درمان به دندانپزشک مراجعه کرده‌اند از اهدای خون معاف هستند..

نکته‌ای که لازم است حتما به آن توجه شود این است که افراد صرفا با هدف چک کردن وضعیت سلامتی خود و عدم ابتلا به بیماری‌های خاص برای اهدای خون مراجعه نکنند، بلکه اهدای خون باید با نیت خداپسندانه انجام شود..

فواصل اهدای خون

فواصل اهدای خون، هر 8 هفته یک بار است، مشروط بر آن که تعداد دفعات آن در طول یک سال برای آقایان از 4 بار و برای خانم‌ها از 3 بار تجاوز نکند.

بررسی سلامت خون افراد

پس از تاسیس سازمان انتقال خون، پروسه انتقال خون به صورت کاملا علمی، پس از معاینه و مصاحبه پزشک با بیمار و بررسی فشار خون و میزان هموگلوبین خون و انجام آزمایشات لازم جهت اطمینان از سلامت خون انجام می‌شود.

میزان خون دریافتی از هر فرد، 500 سی سی است که پس از انجام آزمایشات مختلف بر روی آن جهت اطمینان از عدم ابتلای فرد به ایدز، هپاتیت، بیماری‌های مقاربتی و … خون دریافت شده به واحد پخش انتقال خون فرستاده می‌شود.

پس از آن بیمارستان‌ها بر حسب نیاز بیماران مختلف، خون‌های اهدایی را دریافت می‌کنند. در برخی از کشورها قبل از اهدای خون پرسشنامه‌ای به افراد داده می‌شود و از آنها سوال می‌شود که آیا در حدی از سلامت خون خود مطمئن هستند که حاضرند آن را به برادر یا خواهر خود نیز اهدا کنند و در صورت منفی بودن پاسخ، آزمایشات دقیق‌تری بر روی خون دریافت شده انجام خواهد شد؛

چه بیماری هایی به دریافت خون احتیاج دارند؟

سرطان و نیز درمان برخی جراحت‌ها و جراحی‌های بزرگ که در آن خون از دست رفته‌است، دارای اهمیت است. پزشکان با در نظرگرفتن علت و شدت کم خونی (هموگلوبین پایین)، بیماری و علائم آن، نیاز به انتقال خون را تعیین می‌کنند

افزایش 6 درصدی میزان انتقال خون است.

مدیر اداره روابط عمومی استان خراسان رضوی گفت:در سال 1401 حدود 191 هزار713 داوطلب به پایگاه های انتقال خون مراجعه می کردند که این در مقایسه با سال قبل از آن رشد 6درصدی داشته است.

وی افزود:94درصد از افرادی که پارسال در استان موفق به اهدای خون شدند مرد و ۶ درصد زن بوده اند

پایین بودن مشارکت زنان استان در انتقال خون

مسؤول واحد برنامه ریزی جذب و نگهداری اهداکنندگان انتقال خون استان خراسان رضوی گفت: میزان مشارکت زنان در اهدای خون بسیار پایین است به طوری که میزان اهدای خون زنان در کشور ۴.۵ درصد و در خراسان رضوی ۵.۶ درصد است و حال آنکه این مشارکت در سایر کشورها حدود ۵۰ درصد است.

دکتر شریف الحسینی، علت پایین بودن میزان اهدای خون زنان در کشور و استان را تصور اشتباه آنان از کم خون بودن خود دانست و افزود: زنان باید ابتدا به پایگاه‌های انتقال خون مراجعه کنند تا بعد از پذیرش، مورد معاینه و مصاحبه پزشکی قرار بگیرند.

وی ادامه داد: اگر مشخص شود که زنی دچار کمبود خون است علاوه بر اینکه از فرد خون گرفته نمی‌شود بلکه تحت درمان رایگان اداره کل انتقال خون به لحاظ ارائه مشاوره پزشکی، قرص آهن و سایر موارد نیز قرار خواهد گرفت تا کم خونی او مرتفع شود

فواید اهدای خون برای سلامت جسمی و روحی

اهدای خون شاید در نگاه اول، ترسناک به نظر برسد، اما فرآیند آسانی است که می‌تواند جان دریافت‌کننده را نجات دهد. طبق گفته صلیب سرخ آمریکا در هر دو ثانیه یک نفر به خون نیاز دارد. شما با هر بار اهدای خون می‌توانید جان سه نفر را نجات دهید

فواید اهدای خون برای اهداکننده

در ادامه در مورد فواید اهدای خون برای اهدای کننده صحبت خواهیم کرد.

1. غربالگری رایگان سلامت

دکتر دسیمون گفته است: «با اهدای خون، یک مینی چکاپ فیزیکی انجام می‌شود».

قبل از اینکه از شما خون گرفته شود، علائم حیاتی شما بررسی شده تا مطمئن شوند که می‌توانید خون دهید. در زمان معاینه، اگر علائم فشار خون بالا یا آریتمی قلبی مثل فیبریلاسیون دهلیزی داشته باشید، از آن باخبر می‌شوید. علاوه بر این، برای بیماری‌های عفونی که ممکن هست از آنها بی‌خبر باشین، غربالگری می‌شوید.

دکتر دسیمون می‌گوید: «اگه مشکلی در علائم حیاتی شما باشد یا علائم دیگری مشاهده شود، به شما توصیه می‌شود که برای معاینه بیشتر به پزشک مراجعه کنید».

همچنین، غربالگری سلامت پیش از اهدای خون، نشان می‌دهد که آیا گروه خونی کمیابی دارید یا خیر. به اهمیت این اطلاعات زمانی پی می‌برید که به به عمل جراحی یا خدمات پزشکی نیاز دارید که باید به شما خون تزریق شود.

لیست مراکز اهدای خون مشهد