گروه هنر- آرش شفاعی - سالهاست عادت کرده ایم، هروقت تلویزیون یک مسابقه موفق و حتی ناموفق پخش می‌کند، بلافاصله به ذهن خود رجوع کنیم تا ببینیم این مسابقه از کدام شبکه ماهواره ای کپی برداری شده است و با اجرایی ناقص تر و تقلیدی ناشیانه تر روی آنتن رفته است؟

 شیرینی شبانه مخاطب ایرانی با«قند پهلو»

این عادت البته مدتی است دیگر جواب نمی دهد چون صدا و سیما یک مسابقه تلویزیونی موفق روی آنتن برده است که با تعجب بسیار باید گفت کپی برداری از هیچ شبکه ماهواره ای در دنیا نیست.
برنامه تلویزیونی «قندپهلو» که با شرکت شاعران طنزپرداز کشور و با اجرای رضا رفیع شاعر شناخته شده برگزار می‌شود، در مدت کوتاهی پس از پخش توانسته است به یکی از برنامه‌های محبوب تلویزیون بدل شود، ولی باید به یاد داشت که موفقیت این برنامه یک شبه و براساس آزمون و خطا به دست نیامده است.
شعر طنز مدتهاست جای خود را در میان مخاطبان باز کرده است. شب شعرهای طنز و برنامه‌های ماهیانه ای که با محوریت شعر طنز برگزار می‌شود، همیشه از مخاطبان پیگیر لبریز است و شاعران طنزپرداز به سرعت محبوب می‌شوند. دلیل این امر یکی نیاز روزافزون جامعه به طنز، خنده و سرخوشی است و یکی هم تلاش و پیگیری شاعران این عرصه. از زمانی که در دوران حضور ابوالفضل زرویی نصر آباد در حوزه هنری و دفتر طنز، با جرات و پیگیری مدیران حوزه هنری شب شعرهای ماهیانه «درحلقه رندان» پا گرفت، این روند شکل صعودی به خود گرفت، اما نباید از نظر دور داشت که در تمام این سالها این گونه نشست ها و مراسم همواره تحت فشار و در خطر عدم برگزاری بوده است.
ماهیت انتقادی و گاه هزل آلود شعر طنز و مشکلاتی که گاه برخی شعرهایی که سویه‌های انتقادی، سیاسی و حتی گاه جنسی دارند و در برخی این جلسات خوانده می‌شدند، گاه کل برنامه ها و حتی ماهیت شعر طنز را در خطر قرار می‌داد، اما اندک اندک شاعران طنزپرداز نیز یاد گرفتند چگونه روی لبه تیغ راه بروند و هم حرف خود را بزنند و هم از خطوط قرمز عبور نکنند و به همین دلیل اعتماد مسؤولان به آنها هم بالا رفت و می‌بینیم که امروز آنتن رسانه ملی در اختیار شاعران طنزپرداز قرار گرفته است.
در کنار همه اینها نباید از تیزهوشی رسانه ای مسوولان برنامه نیز نگذشت. در تمام این سالها محبوبیت رو به افزایش شاعران طنزپرداز دربرابر چشم برنامه سازان رسانه بود، ولی هیچ کس جرات و یا خلاقیت استفاده از این ظرفیت را نداشت تا اینکه تهیه کننده‌ای آشنا به زیر و بم برنامه سازی رسانه ای که با شاعران و هنرمندان رابطه دوستانه‌ای داشت- یعنی امیر قمیشی- این ریسک را به جان خرید و توانست از این ظرفیت به خوبی بهره برداری کند. او برای اجرای برنامه سراغ بهترین گزینه ممکن رفت. رضا رفیع طنزپرداز با سابقه و معروفی است، رسانه را خوب می‌شناسد و سالها در مطبوعات و رادیو تلویزون حضور داشته است. او هم حساسیت‌های آنتن تلویزیون را می‌شناسد و هم با شوخی و نمک ذاتی خود، از عهده اجرای یک برنامه شوخ و پر از خنده با رعایت محدودیت ها و خطوط قرمز طبیعی آنتن تلویزیون بر می‌آید.
شاید بتوان درباره برخی شیوه‌های اجرای برنامه نظرهایی داد و انتقادهایی مثلاً به شیوه داوری و چیزهایی مانند آن وارد دانست اما مسأله اصلی و مهم این است که «قندپهلو» توانسته است از ظرفیت شعر طنز کشور استفاده کند و چهره‌های مختلف فعال در این عرصه را جلوی چشم مخاطب بنشاند و از برخی توانایی‌های شاعران که برای دیگران جالب است- نظیر بداهه سرایی- به عنوان مؤلفه‌ای برای جذابیت یک برنامه تلویزیونی به درستی استفاده کند.
«قند پهلو» نشان داد صدا و سیما اگر بخواهد و باز اگر از تهیه کنندگان و عوامل کاربلد استفاده کند می‌تواند در آشتی دادن و آشنا کردن مردم با هنر به طور اخص و شعر به طور خاص، نقش مهمی بازی کند. در برنامه‌های ادبی و هنری تلویزیون چیزی که همیشه غایب بوده، استفاده از عنصر جذابیت بوده است. برنامه‌های کشدار، خسته کننده و همراه با سخنرانی‌ها و بدون بهره‌مندی از کمترین جذابیت‌های بصری باعث شده است همواره برنامه‌های ادبی تلویزیون جزو کم بیننده ترین برنامه‌های جعبه جادو باشد. برنامه‌ای نظیر«قندپهلو» با همه ضعف‌هایی که در حال حاضر دارد نشان داد ادبیات و شاخه‌های مختلف آن ظرفیت دارد که مردم را به سمت خود جذب کند و پرطرفدار باشد به شرط آنکه کار به دست کاردان بیفتد.

پخش زنده