قدس آنلاین- «روز ملی سینما» روزی برای همه سینمادوستان است؛ برای کسانی که حرفه‌شان سینمایی است و برای مخاطبانی که به جهت دورماندن از مشغله‌ها و دغدغه‌های روزمره برای ساعتی پا به سالن‌های سینما می‌گذارند. با وجود افزایش نسبی فروش فیلم ها در یکی دو سال اخیر همچنان گروه زیادی از مردم علاقه چندانی به سینما رفتن ندارند و از طرف دیگر، گلایه سینماگران از وضعیت سینما و نبود امنیت شغلی روزبه روز بیشتر می‌شود. با این همه اما برای هر فردی که از بیرون شاهد این ماجراها است، سؤال‌هایی زیادی پیش می‌آید. از جمله اینکه آیا افزایش فروش برخی فیلم‌های سینمایی در سال‌های اخیر به افزایش کیفیت فیلم‌ها نیز منجر شده است یا درِ سینمای ایران بر همان پاشنه قبلی می‌چرخد؟
دست از سرسینما بردارید
سید ضیاء هاشمی، رئیس اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران، ازسال گذشته به عنوان بهترین سال بعد از انقلاب در سینما یاد می‌کند و می‌گوید: ما در سال گذشته حدود ۶۶ فیلم اکران کردیم که از این تعداد ۱۲ تای آن جزو فیلم‌های پر فروش بودند و به سودهای خیلی خوبی هم رسیدند. این اتفاق در بعد از انقلاب کاملاً بی‌سابقه بوده است چون ما در سال‌های پیش از این در طول سال نهایتاً ۷ فیلم پرفروش داشتیم و بقیه فیلم‌ها ضرر می‌دادند. برای همین باید از سال گذشته به عنوان بهترین سال برای اقتصاد سینما یاد کرد.
وی در عین حال ادامه می دهد: با این همه باید بگویم که سینمای ما در بهترین شرایط هم پولساز نیست و سینماگران به دلایل مختلفی درآمد ندارند. اول اینکه نمی‌گذارند درست فیلم بسازیم. حالا این میان ۲ فیلم کمدی هم که ساخته می شود ومی‌فروشد، کلی برایش حرف درمی‌آید که ما سطح سیلقه مردم را پایین آورده‌ایم. چرا؟ مردم این‌گونه فیلم‌ها را دوست دارند. آن‌ها از یأس و ناامیدی خسته شده‌اند. چه اشکالی دارد که یک فیلم کمدی پرفروش باشد. مگر قرار است همیشه فیلم‌های فلسفی و رئال بفروشند؟ اصلاً تعریف سینما هم در کشور ما مشکل دارد. مگر نه‌اینکه سینما جای تفریح و سرگرمی است؟ پس چه اشکالی دارد اگر یک فیلم کمدی عامه‌پسند در سطح بالا بفروشد؟ قرار نیست که سینما همه‌اش موعظه کند. کارکرد سینما که این نیست. میزان، نظر مردم است و آنچه آن‌ها می‌پسندند، همان مهم است.
این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: من می‌گویم که سینمای ما چون بسته است، همین اندازه هم که می‌توانیم مردم را جذب کنیم، خیلی جای حرف دارد. ما ۸۰ میلیون جمعیت داریم که در سال سه‌دهم بیننده سینما هستند یعنی هر ۶ سال، یک نفر سینما می‌رود و این فاجعه است. در حالی که در دنیا و در کشورهای پیشرفته مردم در سال بین ۳ تا ۶ فیلم می‌بینند و این برای کشور ما ننگ است. فروش فیلم‌های ما در همه این سال‌ها اصلاً بالا نرفته و فقط همه فخر ما به سال گذشته است. حقیقت این است که در سال گذشته هم اگر دولت کمک نمی‌کرد، باید در سینما را می‌بستیم.
هاشمی اضافه می‌کند: ما اگر فیلم خوب داشته باشیم، مردم استقبال می‌کنند ولی فضای سینما بسته است. ما محدودیت سوژه داریم و به دلیل سالن سینما نمی‌توانیم برای فیلم‌هایمان هزینه کنیم. وگرنه، نه امکانات کم است و نه مشکل فیلمساز داریم. ما اگر الان یک فیلم ۵ میلیاردی بسازیم، جایی داریم که نمایشش بدهیم؟ نداریم! به هر شکل به نظر من با این وجود، وضعیت سینما از وضعیت کتاب که این همه هم یارانه دارد، بهتر است. سینمای ما الان جهانی است ولی اگر دست از سر سینما برداند و بگذارند با مردم ارتباط بگیرد، وضعیت بهتری پیدا می‌کند. البته این را هم بگویم که برخی سینماگران ما هم مشکل دارند. نگاه سطحی به سینما مشکل‌ساز است.
سقوط سطح کیفی فیلم‌ها
عبدالله علیخانی تهیه‌کننده دیگری است که او هم از وضعیت سینما شکایت دارد و اعتقادی هم به فروش فیلم‌ها در سال گذشته ندارد. وی می‌گوید: ما در همه این سال‌ها اصلاً فروش بالایی در سینما نداشته‌ایم، حتی در سال گذشته! شاید این شبهه بدین علت پیش آمده که چون بلیت سینما را گران کرده‌اند و از نظر ریالی فروش زیاد بوده، حتماً فروش فیلم‌ها هم خوب بوده است. در حالی که این‌طور نیست. ما باید تعداد مخاطب را در نظر بگیریم. همین امسال تعداد تماشاچیان ما نسبت به سال گذشته خیلی پایین آمده است.
وی در پاسخ به این سؤال که دلیل این ریزش مخاطب چیست، می‌گوید: این ریزش مخاطب به دلیل بی‌کیفیت‌بودن فیلم‌هاست. فیلم‌های ما از سطح کیفی و استاندارد خیلی پایین آمده‌اند. قصه‌های فیلمسازان ما تکراری است. تا کی باید توقع داشته باشیم مردم پای این سوژه‌های تکراری بنشینند؟ این شدنی نیست. پس به‌اجبار یا می‌روند سراغ ماهواره یا حتی فیلم‌های خانگی.
به اعتقاد وی مسئله ممیزی هم مشکل‌ساز شده است. علیخانی دراین باره می‌گوید: زمانی ممیزی فقط مربوط به ارشاد بود. الان شهرداری و تلویزیون هم اضافه شده‌اند. باید طوری فیلم بسازیم که بشود در سینما و تلویزیون هم نمایش داد. دارند به سینما فشار می‌آورند و جوّ سینما بسته است. ما تا کی باید خودسانسوری داشته باشیم. همین عوامل باعث پایین‌آمدن کیفیت فیلم‌ها شده است.
این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: سینما باید برای مردم سرگرمی ایجاد کند. سینمای ما باید مورد پسند عامه مردم باشد. مردم می‌خواهند ۲ ساعت فارغ از مشکلات روزانه‌شان بنشینند و از دیدن فیلم لذت ببرند. ما برای این سرگرمی‌که نمی‌توانیم این‌قدر امر و نهی داشته باشیم.
این‌گونه فیلم ها را هم باید بخش خصوصی بسازد و بخش خصوصی هم که نمی‌آید برای فیلمی که سرمایه‌اش را برنمی‌گرداند، هزینه کند. درست است که از نظر ابزار و تکنیکی خیلی پیشرفت کرده‌ایم ولی از نظر قصه به عقب رفته‌ایم. ما فقر سوژه و سوپراستار داریم و سینما یعنی این‌ها. چیزی که ما الان داریم که سینما نیست.
