به گزارش قدس آنلاین، علی رستمی با بیان این مطلب اظهار کرد: گاهی برخی محصولات ممکن است در دراز مدت در عین این که عامل توسعه نباشند منجر به عقب‌ماندگی شوند. به عنوان مثال نفت طلای سیاه اما بلای جان ما نیز شده است. گاهی مزیت‌های مطلق و یا نسبی برخی مناطق به جای پیشرفت، باعث عقب ماندن آن منطقه می‌شود.
وی ادامه داد: محصول زعفران در تربت‌حیدریه محصول جوانی است و تقریبا از دو دهه قبل از سمت قائن به گناباد آمد و براساس شرایط اقلیمی در حال پیشروری در جلگه‌رخ شهرستان تربت‌حیدریه است.
رستمی بیان کرد: تا پنج سال گذشته، زعفرانی در جلگه‌رخ وجود نداشت، اما در حال حاضر قطب زعفران در این منطقه هستیم. سطح وسیعی از این منطقه توسط مردم به محصول زعفران اختصاص دارد و این محصول استراتژیک باعث عقب‌ماندگی محصولی به نام چغندر شده است. کارخانه‌ای که باید ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن در سال محصول شکر داشته باشد، ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن ظرفیت چغندر برای آن تامین می‌شود. در حالی که در مقطعی ۸۰ تا ۹۰درصد خوراک این کارخانه را تنها چغندر منطقه تامین می‌کرده اما زعفران به عنوان یک محصول استراتژیک حتی جایگزین گندم و جو شده است.
سرمایه‌گذاری تک بعدی در یک حوزه آسیب‌رسان است
فرماندار تربت‌حیدریه افزود: بر همین اساس باید گفت به این جهت که مزیت‌های یک محصول به سرعت جابه‌جا می‌شود، سرمایه‌گذاری یک جانبه و تک بعدی در یک حوزه آسیب‌رسان است. به عنوان مثال در سال گذشته ۸۰ تا ۸۵ درصد محصول پسته شهرستان مه‌ولات به دلیل سرما و آفات دچار آسیب و همچنین آب به شدت شور شد و به نوعی کشاورزی و اقتصاد این منطقه را دچار آسیب کرد.
رستمی عنوان کرد: این امکان وجود داشت که به موازات کاری که در حوزه زعفران انجام می‌شود، بتوانیم به موضوعات فراوری، پایدار کردن زنجیره کاشت، داشت، برداشت و صادرات نیز وارد شویم، اما این کار صورت نگرفت و این محصول کاشت و برداشت و نهایتا پخش و از شهرستان خارج شد و درصد بسیار کمی از اقتصاد زعفران برای سرمایه‌گذاری مجدد به شهرستان بازگشته است.
وی گفت: اگر این محصول و درآمد آن بازگشت داشت و در حوزه صنعت و معدن شهرستان سرمایه‌گذاری می‌شد، شاهد اتفاقات خوبی بودیم چرا که پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مطلوبی در شهرستان وجود دارد. به عنوان مثال معدود معدن طلای کشور در تربت‌حیدریه وجود دارد که نه تنها طلای خام بلکه به مصنوعات نیز تبدیل می‌شود.
رستمی اضافه کرد: از این جهت است که اتفاق خوب در حوزه زعفران در سال گذشته افتاد و این است که تلاش می‌کنیم قیمت آن را در سطح ملی و دنیا مدیریت کنیم. اما در این میان، فصل برداشت زعفران زمانی است که بسیاری از کسانی که پول نقد دارند، وارد میدان می‌شوند و هم گل و زعفران را از کشاورز ما با قیمت نازلی می‌خرند که پشت این موضوع کارخانجاتی هستند که در مقطعی زعفران را خریده و انبار می‌کنند و تنظیم کننده بازار زعفران در عرصه داخلی و بین‌المللی می‌شوند.
فرماندار تربت‌حیدریه خاطرنشان کرد: در سال گذشته، دولت در این خصوص وارد شد و با قیمت توافقی با کشاورزان از طریق کارگزاری تعاون روستایی برای تنظیم بازار، بخشی از محصول زعفران را خرید و قیمت زعفران از ۲ تا ۲ و نیم میلیون تومان در کیلو تا ۹ میلیون تومان در بازار بالا کشیده شد و بلافاصله از طریق صندوق کشاورزی و تشکیلات زعفران در سطح استان، زعفران وارد بورس و کارگزاری آن در تربت حیدریه شکل گرفت.
وی گفت: این اتفاق در کنار تاثیراتی که به دنبال داشت با مشکلاتی نیز همراه شد. مردم و کشاورزان ما با ساز و کار بورس آشنایی ندارد، چرا که فعالیتی بسیار جدید آن هم برای محصول جدیدی مانند زعفران است و در واقع بسیار حرفه‌ای است. در عین حال بخش عمده‌ای از تولیدکنندگان عمده ما حداقل آن تولیدکنندگانی که سنتی می‌خرند و می‌فروشند، وارد این عرصه شدند و شاکله اصلی کارگزاری آن در تربت حیدریه پایه‌ریزی شد.
رستمی عنوان کرد: با ایجاد بورس زعفران، در مقایسه با گذشته ۱۰ برابر گردش مالی این محصول بیشتر شد، بدون این که کالایی گاه جابه‌جا شود. همچنین انبار این کالا نیز در تربت‌حیدریه وجود دارد و این موضوع باعث شد آزمایشگاه‌های بسیار مدرنی نیز در این شهرستان تعبیه شود و با همه استانداردهای بین‌المللی بتوانیم مستقیم حداقل قیمت زعفران را مدیریت کنیم.
فرماندار تربت‌حیدریه با بیان این که جدال بازار سنتی و مدرن بر سر محصول زعفران وجود دارد، گفت: سنتی‌کاران این حوزه بر این باور هستند، سخت‌گیری در خرید محصول زعفران از طریق بورس باعث شده که بورس بتواند ۱۰ تا ۱۵درصد تولید کل زعفران منطقه را بخرد و تنها حدود ۹ تا ۱۳ تن زعفران از طریق بورس معامله می‌شود و باقی آن در بازار سنتی سرگردان است.
وی اظهار کرد: معتقد هستیم در کوتاه‌مدت باید آموزش‌های لازم به کشاورزان و تولیدکنندگان داده شود که به بورس توجه کنند. در این میان شرکت‌هایی که به شکل سنتی زعفران می‌خرند، باید بدانند در شرایط فعلی، این نوع شیوه تجارت، تنها به نفع شرکت‌های فعال این حوزه است و نقش تولیدکننده، کارگر روز مزد دیده نمی‌شود و در نهایت این زنجیره تولید دچار آسیب می‌شود.
رستمی با بیان این که تاجر زعفران باید تلاش کند به یک قیمت عادلانه با دیده شدن سهم هر یک از اجزای این چرخه تولید برسد، بیان کرد: این بازار و تاجر می‌دانند در مقطعی اهالی تربت حیدریه زمین‌های زعفران خود را شخم زدند چرا که تولید زعفران توجیه اقتصادی نداشت اما در حال حاضر این محصول به عنوان گران‌ترین، باکیفیت‌ترین و پراستقبال‌ترین رستنی روی زمین، مشتریان بیشتری پیدا کرده است بنابراین تنها نباید نفع موجود برای صادرکننده باشد.
به عنوان تولیدکننده اصلی زعفران باید مالکیت معنوی آن را در دنیا ثبت کنیم
فرماندار تربت‌حیدریه اظهار کرد: نخستین اقدام این است که همه اجزای زنجیره تولید این محصول تا مصرف‌کننده بدانند چه سهم منصفانه‌ای از این ثروت دارند. نکته دیگر این است که باید از بازی قیمت زعفران خودداری شود.
وی ادامه داد: وقتی عنوان می‌شود، تولید کننده ۹۵درصد محصول زعفران در دنیا هستیم، حتما باید بتوانیم مالکیت معنوی آن را در دنیا ثبت کنیم که جایگاه و خاستگاه این محصول در ایران است تا زعفران بیش از پیش برای ما بماند، چرا که اخیرا مطرح شده افغانی‌ها در حال ثبت زعفران به نام خودشان هستند.
رستمی بیان کرد: به لحاظ سطح زیرکشت امکان توسعه محصول زعفران وجود ندارد. همچنین از کم‌آبی نیز رنج می‌بریم. اما در حوزه ژنتیک بر روی پیاز زعفران برای این که محصول چند برابری برداشت کنیم، اقداماتی صورت گرفت. در این میان باید به مصارف متعدد این محصول مانند مصارف دارویی، اسانس و... اشاره کنیم. توجه به صنعت بسته‌بندی نیز می‌تواند در ارائه مطلوب‌تر این محصول اقدام شایان توجهی باشد، بسته‌بندی‌ها بایدبه گونه‌ای باشد که برای دنیا مقرون به‌صرفه باشد.
نتوانستیم از محصول زعفران ثروت بیشتری تولید کنیم
وی عنوان کرد: ما نتوانستیم از محصول زعفران ثروت بیشتری تولید کنیم. قطعا ما می‌توانیم افزایش تولید در سطح زیر کشت داشته باشیم و لازمه این اقدام بهبود شیوه‌های کشت است. در حال حاضر تولید باکیفیت در دنیا، در حوزه ارگانیک است اما ما هنوز نتوانستیم به موضوع زعفران ارگانیک وارد شویم. همین محصول و سطح زیر کشت را باید به سمت محصول ارگانیک ببریم و آن را به ده‌ها و صدها برابر قیمت در دنیا بفروشیم.
فرماندار تربت‌حیدریه عنوان کرد: بیش از آنچه که کمیت حائز اهمیت باشد، کیفیت محصول در دنیا نیز برای مصرف کننده بسیار مهم است. تقریبا در حال حاضر با این اقلیم، در کل دنیا امکان کشت زعفران وجود دارد. نکته مهم این است ما بتوانیم هم بر روی کیفیت و هم بر روی برندسازی کار کنیم. با قیمت این محصول آن‌قدر بازی نکنیم که کشورهای دیگر به سمت کاشت این محصول برای خودشان بروند. گاهی بازی با قیمت محصولاتی که در دنیا منحصر به فرد است، برای ما نامطلوب خواهد بود، به این دلیل که باید نفع و ذائقه مصرف‌کننده و توان خرید نیز در آن درنظر گرفته شود.
رستمی عنوان کرد: مدرن‌ترین و مجهزترین کارخانه‌جات فراوری زعفران دنیا در تربت‌حیدریه با مشارکت کشور اسپانیا راه‌اندازی شده و ظرفیت تحویل گل خام را دارد تا بتواند محصول بسته‌بندی با انوع تیپ‌‌ها و حتی اسانس یک لیتر ده میلیون دلار را ارائه دهد و همچنین از قدرت انبار داری، تست و آزمایش نیز برخوردار است، اما به دلایلی چند سالی است که ظرفیت آن در شهرستان تربت‌حیدریه معطل مانده که بخشی از آن به دلیل بی‌‌هنری سرمایه‌دار ایرانی و مشکلی که با سرمایه‌دار خارجی به وجود آمد، است.
وی اظهار کرد: باید به این نکته نیز اشاره کرد که مهم نیست تولیدکننده یک محصول باشیم که حتما در آن منطقه مزیت آن را داشته باشیم. ما می‌توانیم بدون این که حتی زعفرانی تولید کنیم، با کارخانه موجود در تربت‌حیدریه مرکز مالی و تجاری و فراوری زعفران در دنیا باشیم، ضمن این که دانش تولید زعفران نسل در نسل در تربت حیدریه شکل گرفته است و این دانش تا زمانی که در مناطق دیگر نهادینه شود، زمان‌بر است تا به ارزش آن پی برده شود.
فرماندار تربت‌حیدریه عنوان کرد: همچنین اگر تفاوت مالی بهره‌بردار و تولیدکننده زعفران را در تربت‌حیدریه با قائنات مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم، در تربت‌حیدریه زعفران مقدس‌تر است و خیانت و تقلب در حوزه زعفران در این منطقه را امری قبیح می‌دانند به این معنا که هر گونه کاشتی صورت نمی‌گیرد و کشت دارای آدابی است، به عنوان مثال زعفران در ابعاد وسیع کاشت نمی‌شود، نه اینکه آب و زمین نداشته باشند اما زعفران‌کاران تربت‌حیدریه بر این باور هستند که زعفران چون ناب است، آن را ناب نگه می‌دارند و آن را به شکل دیم می‌کارند.
منبع: ایسنا
انتهای پیام/
