تعداد زیادی از مسافران، تابستان و زمستان را برای تفریح و خریدهای تجاری به جزیره کیش اختصاص می‌دادند و سرمایه‌گذاران برای خرید ملک یا شروع تجارت جدید رهسپار این جزیره میشدند.
با شروع جهش ارزی در سال ۱۳۹۷، به یکباره قیمت خودرو، ملک و سفرهای گردشگری درجزیره کیش با جهش قیمتی سرسام آوری مواجه شد و هر ساله از تعداد سرمایه گذاران و مسافرانی که به جزیره وارد میشدند کاسته شد.
در سال ۱۴۰۱ با حذف ناگهانی ارز ترجیحی و شروع مجدد جهش ارزی، جزیره کیش ناگهان به یک رکود بی‌سابقه فرورفت. رکودی که می‌توان از آن به‌عنوان ” شمارش معکوس برای مرگ مناطق آزاد” یادکرد.
در دی‌ماه ۱۴۰۱ قیمت خودرو در جزیره کیش باتوجه‌به بسته‌بودن هم واردات خودروهای داخلی و هم خودروهای خارجی، به سه برابر قیمت مهر ۱۴۰۱، افزایش پیدا کرد که این یکی از بی‌سابقه‌ترین رشدهای قیمتی در دهه‌های قبل بوده است و بسیاری از کیشوندان دیگر هرگز نتوانستند خودرو موردنیاز خود را تهیه کنند چرا که بی‌کیفیت‌ترین و معمولی‌ترین خودرو در جزیره به قیمتی نزدیک حدود یک میلیارد تومان رسیده بود.
از آن طرف قیمت ملک به‌خصوص ملک‌های کوچک متراژ با دید دریا با تورم بی‌سابقه ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصدی مواجه شد به‌گونه‌ای که یک ملک ۲۰ سال ساخت ۵۰ متری حدود ۵ میلیارد تومان معامله می‌شد.
و از طرفی دیگر هزینه اقلام و کالاهای اساسی با جهش ۲۰۰ درصدی مواجه شده بود و رستوران‌دارها و خانواده‌ها باید با این افزایش قیمت کنار می‌آمدند، از همه مصیبت‌بارتر خصوصی‌سازی ایرلاین «کیش ایر» در زمان دولت یازدهم و دوازدهم و کوتاه‌شدن دست منطق آزاد برای مدیریت سفرهای هوایی به جزیره کیش بود.
با افزایش نرخ ارز، قیمت بلیت هواپیما به‌سرعت افزایش پیدا کرد و با کاهش تعداد هواپیماهای ورودی به جزیره کیش و افزایش قیمت، موجب ریزش مسافران به جزیره کیش شد.
ازآنجاکه افزایش قیمت ملک با هزینه اجاره آن رابطه مستقیم دارد، پس از افزایش قیمت ملک، اجاره املاک مسکونی و بالاخص تجاری با جهش دو تا سه برابری مواجه شد و بسیاری از کیشوندان که با فروش کالاهای وارداتی در مغازه‌های تجاری استیجاری امرارمعاش می‌کردند، به‌شدت دچار مشکل شده و مغازه‌های خود را واگذار کردند.
اکنون که در پایان تابستان ۱۴۰۳ ایستاده‌ایم، وقتی به شرایط این نگین همیشه خلیج‌فارس می‌نگریم می‌بینیم چیزی از آن باقی نمانده است جز یک اسم! آن هم بهشت سرمایه‌گذاری!
بهشتی که با نبودن گردشگر و مسافر به جهنمی برای ساکنینش تبدیل شده است. ساکنینی که گردش مالی‌شان آن‌قدر نیست تا بتوانند به‌تنهایی از پس هزینه‌های هنگفت آن که با مناطق شمالی شهر تهران برابری می‌کند، برآیند. هزینه آب و برقی که از سایر نقاط کشور بیشتر است و به‌تازگی قیمت برق آن بی‌سروصدا ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده است. قیمت بلیت هواپیمایی که برای هر نفری که قصد رفت‌وبرگشت به جزیره داشته باشد حداقل ۶ میلیون تومان آب می‌خورد و از همه مهم‌تر بالارفتن قیمت هزینه‌های زندگی است که با بالارفتن قیمت ارز رابطه مستقیم دارد.
هر ساله شاهد آن هستیم که تعداد زیادی از ساکنینش بار مهاجرت بسته و به شهر هجرت کرده خود باز می‌گردند و سرمایه‌گذاران ورشکسته‌ای که روزی به امید کسب ثروت پا در این جزیره گذاشته بودند، حالا با ثروت بربادرفته به دیار خود بازمی‌گردند.
گردشگرانی که وقتی در چرتکه هزینه سفر به کیش را بررسی می‌کنند می‌بینند یک سفر خانوادگی چهارنفره حداقل ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان هزینه دارد، از سفر به جزیره منصرف می‌شوند. کالاهای تجاری وارداتی که همگام با افزایش قیمت ارز، قیمت خود را بالا می‌کشند و دست گردشگران را از خرید کوتاه و ضرری مضاعف به فروشندگان خود وارد می‌آورند.
با این دست‌فرمان اگر قرار باشد اقتصاد به راه خودش ادامه دهد، باید شاهد کاهش ساکنین و بعد از آن، کاهش گردشگران و سرمایه‌گذاران به جزیره کیش باشیم. جزیره‌ای با برج‌های آبی و طلایی، هتل‌هایی با چشم‌انداز نیلگون دریا بدون گردشگر و بدون سکنه چه سرنوشت شومی را باید منتظر باشند!
با جهش تورم بعدی نمی‌توان متصور بود که چگونه ساکنین این جزیره بدون ورود گردشگر می‌توانند زندگی خود را مدیریت کنند؟
داستان منطقه آزاد کیش، یکی از داستان‌های غم‌انگیز تورم و جهش‌های بی‌حساب‌وکتاب ارزی است. مسلّماً مناطق آزاد دیگر نقاط کشور نیز که کیش را الگوی خود به‌حساب می‌آورند، حال‌وروز بهتری نسبت به الگوی خود ندارند و دیریازود باید شاهد فروپاشی اقتصاد وابسته وارداتی این مناطق نیز باشیم.
یادداشت از فهیمه تقی‌نیام، کارشناس مناطق آزاد
نظر شما