آیت‌الله سیدعلی حسینی‌میلانی؛ استاد حوزه علمیه، هشتم آذرماه در سخنانی که به بهانه ایام فاطمیه برگزار شد با اشاره به وظیفه انسان در برابر خداوند متعال گفت: قرآن مجید فرموده است: وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ. حکمت خلقت، عبادت خداوند است و این عبادت است که انسان را بالا برده و به خدای تعالی نزدیک می‌کند؛ وقتی خداوند می‌خواهد به ما خبر از معراج پیامبر اکرم(ص) بدهد، نمی‌گوید نبی و رسول بلکه او را عبد معرفی می‌کند؛ سبحان الذی اسری؛ یعنی معراج از عبودیت آغاز می‌شود.
وی افزود: روایتی قدسی که همه علمای اسلام آن را روایت کرده‌اند، فرموده است: «لم یزل یتقرب الی عبدی بالنوافل حتی اکون سمعه الذی»؛ نوافلی که در شریعت داریم به پلکانی تشبیه شده است که انسان بخواهد بالا برود، انسان با نوافل بالا می‌رود تا به جایی می‌رسد که گوش او گوش خدایی، چشم او چشم الهی و دست او دست الهی می‌شود؛ عبادت اینچنین اثری دارد.
آیت‌الله میلانی با بیان اینکه شخصی در دوره امام رضا(ع) اهل غلو و الوهیت علی(ع) بود، گفت: امام رضا(ع) به او پیغام داد، اینکه می‌بینی علی اینچنین است به واسطه اطاعت از خدا و پیامبر(ص) به اینجا رسیده است؛ هر کسی به هر جا رسیده است از عبادت و اطاعت خداست.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه عبادت همان اطاعت است و انسان نسبت به خدا و پیامبر(ص) و ائمه(ع) مطیع باشد، افزود: اطاعت از طوع به معنای تسلیم محض و بدون قید و شرط است و این اختصاص به خداوند و کسانی دارد که به اذن خدا این مقام را دارا هستند. اطاعت از والدین داریم اما قرآن فرموده است مطلق نیست، بلکه مقید است یعنی اگر بخواهند تو را به شرک دعوت کنند نباید اطاعت کنی.
آیت‌الله میلانی ادامه داد: این اطاعت را خداوند به پیامبر(ص)، سپس امیرالمؤمنین(ع) داده است، بنابراین ما مأمور به اطاعت بی‌قید و شرط از امیرالمؤمنین(ع) هستیم و این همان ولایت مطلقه نسبت به مقام امیرالمؤمنین(ع) است. به این ترتیبی که عرض کردم احدی نمی‌تواند مناقشه کند.
ولایت علمی و باطنی به ائمه(ع)
استاد حوزه علمیه بیان کرد: امیرمؤمنان علی(ع) چیزی برای خود نمی‌خواستند. ائمه اطهار (ع) که در زیارت جامعه می‌خوانیم: «إلَی اللّهِ تَدْعُون وَ عَلَیْهِ تَدُلُّونَ، وَ بِهِ تُؤمِنُونَ، وَ لَهُ تُسَلِّمونَ وَ بِأمْرِهِ تَعْمَلُونَ وَ إلی سَبیلِهِ تُرْشِدُونَ، وَ بِقَولِهِ تَحْکُمُونَ»؛ همه برای خداست و چیزی برای خود نخواستند. پس اطاعت مطلقه از ائمه(ع) اطاعت از خدا و برای خداست؛ ولایت ما نسبت به اهل بیت(ع) علاوه بر اخلاص باطنی باید علمی و مستند به کتاب و سنت باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه عبادت و اطاعت فرع معرفت است، افزود: انسان تا کسی را نشناسد، مطیع او نیست، از این روی، اهل معرفت و مفسران «لیعبدون» را گفته‌اند «لیعرفون»، زیرا عبادت بدون معرفت ممکن نیست؛ پس اگر بخواهیم نسبت به خدا، پیامبر(ص) و ائمه(ع) اطاعت داشته باشیم باید معرفت داشته باشیم؛ این وظیفه همه شیعیان بلکه غیرشیعیان است که علی(ع) را بشناسند و اطاعت کنند، البته هر کسی به اندازه وسع فکری خود، موظف است در این جهت کار کند.
استاد حوزه علمیه با طرح این پرسش که راه معرفت به خداوند و اطاعت از او چیست؟ افزود: در روایت معتبر بیان شده است: خَرجَ الحسینُ بنُ عَلیٍ علی أصحابِهِ فَقالَ: أیّها النّاسُ، إنّ اللّه َ عزّ و جلّ ذِکْرُهُ ما خَلقَ العِبادَ إلاّ لِیَعرِفوهُ، فإذا عَرفُوهُ عَبَدوهُ، فإذا عَبَدوهُ اسْتَغنَوا بعِبادتِهِ عن عبادةِ ما سِواهُ. فقالَ لَه رجلٌ: یا بنَ رسولِ اللّه، بأبی أنتَ و اُمّی فما معرفةُ اللّه؟ قالَ: معرفةُ أهلِ کلِّ زمانٍ إمامَهُمُ الّذی یَجبُ علَیهِم طاعتُهُ؛ امام صادق علیه السلام فرمود: امام حسین(ع) بر اصحابش وارد شد و فرمود: ای مردم! خداوند عزّ و جلّ بندگان را نیافرید مگر تا او را بشناسند. چون او را شناختند بپرستندش و چون او را بپرستند از پرستش جز او بی‌نیاز می‌شوند. مردی عرض کرد: ای فرزند رسول خدا! پدر و مادرم فدایت باد! شناخت خدا چیست؟ فرمود: شناخت این است که مردم هر روزگار، امام و پیشوای واجب الطاعه خود را بشناسند؛ انسان اگر خدا آنطور که باید بشناسد، بشناسد مشرک نخواهد شد.
وی ادامه داد: ایشان معرفت به امام در هر زمان را معرفت به خدا معرفی کرده است. پس راه معرفت و اطاعت از خدا اطاعت و معرفت به ائمه(ع) است. امام صادق(ع) فرمودند: بنا عرف الله و اگر اطاعت خدا را می‌خواهید بنا عُبِد الله؛ خدا ائمه(ع) را وسیله و وسط قرار داده است تا آنان ما را به خدا وصل کنند و ما هم از طریق آنان خدا را عبادت و اطاعت کنیم. بنابراین راه برای ما روشن است.
آیت‌الله میلانی با بیان اینکه امام‌شناسی وظیفه همگانی است، افزود: امام‌شناسی دو قسم است؛ تبیینی و تطبیقی؛ امام‌شناسی تبیینی یعنی امام‌شناسی داخل مذهب و امام‌شناسی تطبیقی یعنی امام‌شناسی در بیرون از مذهب و در هر دو قسم بنده مؤلفاتی دارم که چاپ شده است.
دین چیست؟
آیت‌الله میلانی با اشاره به وظیفه طلاب در این زمینه، افزود: قرآن فرموده است: فلولا نفر من؛ ما آمدیم به حوزه برای تفقه در دین؛ تفقه غیر از تعلم است؛ تعلم یادگیری است، ولی تفقه فهمیدن مطلبی است. آن وقت دین چیست؟ دین در مکتب اهل بیت(ع) اولا معارف اعتقادی ثانیا احکام شرعی عملی و ثالثا اخلاق است.
وی افزود: طلبه باید زحمت بکشد معارف اعتقادی را بیاموزد و در احکام به اجتهاد برسد و از آن طرف اخلاق را در خود نهادینه کند؛ وظیفه ما در حوزه فعالیت در این سه عرصه است؛ مرحوم جد بنده که از مراجع تقلید بزرگ و مربی بنده بودند، این عبارت را برای من نوشتند که عمده در استکمال فضیلت چهار چیز است؛ یکی معارف؛ دوم تقوا؛ سوم فقه و اصول آن و چهارم مکارم اخلاق و توسل به ائمه(ع) و به خصوص امام زمان(عج) وسیله بزرگی برای نایل شدن به این ارکان اربعه است، زیرا امام زمان(عج) منبع همه فضایل و کمالات است.
آیت‌الله میلانی با اشاره به ایام فاطمیه با بیان اینکه باید در مورد ایشان فکر و تأمل داشته باشیم، تصریح کرد: اولا ببینیم علل و اسباب این قضیه چه بوده و از کجا شروع شده است و ثانیا باید ابعاد این حادثه را بررسی و برای مردم بازگو کنیم و آثار و نتایج آن را تبیین کنیم. یکی از محققان اهل سنت کتاب نوشته است که قضیه حضرت زهرا(س) مرا شیعه کرده است؛ بنور زهرا اهتدیتم.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه حضرت زهرا(س) وسیله تقویت ایمان است، گفت: ماجرای کربلا هم قضیه مهمی در عالم است و دانشمند اهل سنت گفته است: لقد شیعنی حسین. باید تفقه در این معارف داشته باشیم. باید مراسم فاطمیه احیا و توسعه پیدا کند.
نظر شما