رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در ابتدای این مراسم که صبح روز گذشته ۱۹ آذرماه، با حضور آیت الله مروی، تولیت آستان قدس رضوی، دکتر عبدالحمید طالبی، رئیس سازمان علمی و فرهنگی و جمعی از پژوهشگران و نویسندگان پیشکسوت این آستان مقدس، در محل تالار شیخ طبرسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی برگزار شد، ضمن خیر مقدم به حاضران، گفت: خط مشی بنیاد پژوهش‌های اسلامی، از زمان تاسیس تا کنون، پرداختن به پژوهش‌های کلانی است که حوزه و دانشگاه امکان پرداختن به آن را، نداشتند.
دکتر احد فرامرز قراملکی، ادامه داد: حاصل اهتمام ۴۰ساله بنیاد پژوهش‌های اسلامی، انجام پژوهش‌های بزرگی در حوزه‌های مطالعات قرآنی، حدیث‌پژوهی، اقتصاد، فقه و کلام اسلامی، خراسان‌شناسی و... است.
وی با اشاره به این که بنیاد پژوهش‌های اسلامی شهرت خود را از دانش نامه‌نویسی و دائرةالمعارف نویسی دارد، گفت: «المعجم فی فقه لغه القرآن و سر بلاغه» بزرگترین دائره‌المعارف اسلامی است که تاکنون ۵۲ جلد از آن چاپ شده و پیش‌بینی می‌شود به ۸۰ جلد برسد.
وی اضافه کرد: در دو سال اخیر، برای این پروژه شورای علمی تشکیل شد تا سرعت کار را با کارگروه‌های موازی دوبرابر کنیم و سعی داریم سال ۱۴۰۵ پروژه را، به پایان برسانیم.
رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی اظهار کرد: این دانشنامه‌ به این صورت است که هر واژه یک مدخل و هر مدخل ۴ بخش دارد؛ بخش منابع لغوی، سیر تاریخی واژه در تفسیر، اصول لغت و بخش استعمال قرآنی، چهار بخش مدخل واژه هستند.

بنیاد پژوهش‌های اسلامی، پیشرو در دانشنامه نویسی

وی یکی دیگر از فعالیت‌های بنیاد پژوهش‌های اسلامی را تالیف فرهنگ‌نامه قرآنی ذکر کرد و ادامه داد: دایرةالمعارف آستان قدس رضوی از دیگر آثار فاخر این مرکز است که در دو جلد منتشر شده است و در نظر داریم در سال ۱۴۰۴ آن رابه روزرسانی کرده و بعد این دایرة المعارف به‌روز شده را به زبان انگلیسی، ترجمه کنیم.
قراملکی با اشاره به تصحیح میراث مکتوب و برگزاری کنگره‌های جهانی در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، عنوان کرد: در تیرماه ۱۴۰۰ بنیاد پژوهش‌های اسلامی از شکل شرکت غیرتجاری تبدیل به پژوهشگاه علمی مصوب شورای انقلاب‌فرهنگی شد.  
در این دوره تلاش‌هایی انجام و چند تلاش نیز ریل‌گذاری شده است. در ساختار جدید سه پژوهشکده، مطالعات آموزه‌های رضوی، پژوهشکده مطالعات حوزه اجتماعی فرهنگی و زیارت و پژوهشکده معارف اسلامی معاصر، اندیشکده معارف اسلامی و مرکز ترجمان معارف اسلامی تعریف شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بنیاد پژوهش‌های اسلامی از زمان انقلاب اسلامی در حوزه دانش نامه‌نویسی پیشرو بوده است، گفت: دایرة المعارف آستان قدس رضوی، در دو جلد و ۸۰۰ مدخل توسط آستان قدس رضوی تهیه و تدوین شده است که باتوجه‌به تحولات آستان قدس رضوی، این اثر نیاز به ویرایش مجدد دارد.  
در این راستا در سال آینده دایرة المعارف آستان قدس رضوی با مدخل‌های جدید و ویراست جدید منتشر خواهد شد.

عدالت و مهرورزی دو مقوله از تفکر توحیدی

مدیرگروه سادات و مفاخر اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی نیز در ادامه این مراسم، ضمن اشاره به مضمون حدیث گهربار حضرت رضا(ع) گفت: این امام بزرگوار در حدیثی می‌فرمایند: رحمت خدا بر بنده‌ای که امر ما را زنده کند، دانش‌های ما را فراگیرد و به مردم بیاموزد. اگر مردم، زیبایی‌های سخنان ما را می‌دانستند، از ما پیروی می‌کردند.
دکتر غلامرضا جلالی یکی از احیاگران امر اهل‌بیت(ع) را شیخ صدوق معرفی کرد و افزود: کتاب «عیون اخبار الرضا(ع)» کتابی حدیثی درباره زندگی، آثار و روایات امام رضا(ع) است که توسط شیخ صدوق عالم دینی شیعه امامیه، نگاشته شده است، اگر شیخ صدوق نبود، اطلاعات ما در مورد حضرت رضا(ع) بسیار اندک بود.
وی همچنین محمدباقر سبزواری، مؤلف کتاب «روضة الانوار» و مرحوم آیت‌الله میلانی را از ولایت‌مداران نامدار و احیاگران امر حضرت رضا(ع) ذکر کرد و افزود: احیای امر، نیاز به تفکر توحیدی دارد.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: خواجه نصیرالدین طوسی نخستین کسی است  که مسئله تمدن‌سازی را مطرح کرد، او عدالت و مهرورزی را دو مؤلفه در تمدن‌سازی معرفی و معتقد بود، جایگاه مهرورزی بالاتر از عدالت است.  
وی ادامه داد: ما در حوزه معرفی معارف و مکتب رضوی، کم‌کاری کردیم و باید پژوهش‌ها و آثار بیشتری را به جامعه مخاطب عرضه کنیم.
شایان‌ذکر است، در پایان این مراسم، از برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و پژوهشگران مؤسسات علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی تقدیر به عمل آمد.