قدس؛ «سالومه زورابیشویلی»، رئیس‌جمهور گرجستان، اخیراً تصویری از تزئینات سال نو کاخ ریاست جمهوری در تفلیس را منتشر کرد.

او در صفحه فیسبوک خود با کنایه به قطاری که در مقابل کاخ «اوربلیانی» نصب شده است، نوشت: «آنها در مقابل کاخ اوربلیانی قطار گذاشته‌اند. خوب، خواهیم دید چه کسی خواهد رفت!»

انتظار می‌رود که امروز ۱۴ دسامبر، هیئت انتخاباتی گرجستان که اکثریت آن را هواداران حزب حاکم «رویای گرجستان» تشکیل می‌دهند، «میخائیل کاولاویلی»، فوتبالیست معروف ۵۳ ساله و راست افراطی را به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور انتخاب کند.

مراسم تحلیف کاولاویلی برای ۲۹ دسامبر برنامه‌ریزی شده است. اما گرجستان هنوز به دلیل تظاهرات ضد دولتی در ناآرامی به سر می‌برد و زورابیشویلی ۷۲ ساله که دوره ریاست‌ جمهوری او امسال به پایان می‌رسد، اعلام کرده که از سمت خود کناره‌گیری نخواهد کرد.

رئیس‌جمهور فعلی گرجستان در ۳۰ نوامبر گفته بود: «مراسم تحلیف برگزار نخواهد شد و دوره ریاست‌جمهوری من ادامه خواهد یافت.» این اظهارات زورابیشویلی نشان می‌دهد که او قصد دارد در برابر دولت و حزب حاکم مقاومت کند و حاضر به واگذاری قدرت به رئیس‌جمهور جدید نیست.

دیپلمات در برابر فوتبالیست: دو چهره متفاوت در سیاست گرجستان

«سالومه زورابیشویلی» و «میخائیل کاولاویلی»، دو چهره سیاسی در گرجستان، با پیشینه و دیدگاه‌های سیاسی کاملاً متفاوت هستند.

زورابیشویلی: در فرانسه و در خانواده‌ای از مهاجران گرجی که پس از ورود ارتش سرخ به گرجستان در سال ۱۹۲۱ از این کشور گریخته بودند، به دنیا آمد. او دهه‌ها به عنوان دیپلمات فرانسوی فعالیت کرد و در سال ۲۰۰۴ به سمت وزیر امور خارجه گرجستان منصوب شد. زورابیشویلی به عنوان حامی سرسخت پیوستن به اتحادیه اروپا، به ویژه در میان شهرنشینان و اقشار پیشرو گرجستان از محبوبیت برخوردار است. این اولین بار نیست که او در کنار معترضان قرار می‌گیرد. این بار، معترضان بیش از دو هفته است که در سراسر کشور به خیابان‌ها آمده‌اند تا به دولت که اعلام کرده روند الحاق گرجستان به اتحادیه اروپا را متوقف خواهد کرد، اعتراض کنند.

دولت با خشونت به این اعتراضات پاسخ داده و معترضان، فعالان مخالف و خبرنگاران را مورد هدف قرار داده است. اگرچه «رویای گرجستان» در ابتدا در سال ۲۰۱۸ از زورابیشویلی در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرد و او در این انتخابات پیروز شد، اما بعداً به «خار چشم» این حزب تبدیل شد. اگرچه رئیس‌جمهور به طور رسمی بی‌طرف است و اختیارات محدودی دارد و نقش او بیشتر تشریفاتی است، اما زورابیشویلی از انتقاد از «رویای گرجستان» به دلیل مواضع اقتدارگرایانه رو به رشد آن ابایی ندارد.

کاولاویلی: در حالی که زورابیشویلی اغلب خود را به عنوان مدافع دموکراسی معرفی می‌کند، کاولاویلی از مواضع «مدافع مردم» صحبت می‌کند. کاولاویلی که خود را نماینده مردم عادی گرجستان می‌داند، یک فوتبالیست معروف است که در طول دوران بازیگری خود در خارج از کشور، از جمله در سوئیس، انگلستان و روسیه، موفقیت‌های زیادی کسب کرده است.

او پس از ورود به پارلمان در سال ۲۰۱۶، روند ایجاد حزب «قدرت مردم» را آغاز کرد که شاخه‌ای رادیکال‌تر و ضد غربی از «رویای گرجستان» است. او با خطاب قرار دادن مردم مناطق محافظه‌کار و روستایی گرجستان، اغلب «ارزش‌های سنتی گرجستان» را در مقابل «انحرافات لیبرالیسم غربی»، قرار می‌دهد. او مواضع سختی در مورد مسائل مهاجرت و حاکمیت ملی دارد.

کاولاویلی از حمایت «رویای گرجستان» و «بیدزینا ایوانیشویلی»، بنیانگذار میلیاردر این حزب، برخوردار است. ایوانیشویلی در ۲۷ نوامبر هنگام معرفی کاولاویلی به عنوان نامزد ریاست جمهوری گفته بود: «او بهترین نماد یک مرد گرجی، همسری عالی و پدری برای چهار فرزند است.»

انتخابات بحث‌برانگیز و تغییرات سیاسی در گرجستان

در قلب درگیری‌های سیاسی در گرجستان، اختلاف بر سر آخرین انتخابات پارلمانی قرار دارد. در انتخابات ۲۶ اکتبر، حزب «رویای گرجستان» با کسب ۵۴ درصد آرا پیروزی شد، در حالی که نیروهای مخالف که با یکدیگر همکاری می‌کردند، ۳۸ درصد آرا را به دست آوردند.

ناظران بین‌المللی و مخالفان با ادعای «تقلب گسترده در انتخابات»، اعلام کردند که نتایج رسمی نشان‌دهنده واقعیت نیست.

«سالومه زورابیشویلی»، رئیس‌جمهور گرجستان، نیز اعلام کرد که انتخابات با کمک روسیه «به سرقت رفته است» و بنابراین، پارلمان و هیئت انتخاباتی جدید را «نامشروع» می‌داند.
زورابیشویلی آخرین رئیس‌جمهور گرجستان است که با رأی مستقیم مردم انتخاب شده است.

در سال ۲۰۱۷، گرجستان نظام جدید انتخابات غیرمستقیم ریاست جمهوری را به عنوان بخشی از اصلاحات قانون اساسی تصویب کرد. در آن زمان، طرفداران این اصلاحات مدعی بودند که این اقدام با هدف «تقویت دموکراسی پارلمانی»، «کاهش قطبی شدن سیاسی» و «هماهنگی با استانداردهای اروپایی» (با توجه به اینکه در نظام‌های اروپایی رئیس‌جمهور معمولاً نقشی تشریفاتی دارد) انجام می‌شود.

اما منتقدان این اصلاحات معتقدند که این اقدام به معنای «تسلط حزب رویای گرجستان بر قدرت» بود، زیرا هدف آن «تضعیف رقابت سیاسی» و «از بین بردن امکان نظارت بر قوای مقننه و مجریه» بود.

افزایش تنش‌ها در گرجستان و احتمال تکرار تاریخ

از زمان به قدرت رسیدن حزب «رویای گرجستان» در سال ۲۰۱۲، مخالفان این حزب را با ادعای «اقتدارگرایی خزنده» با انتقادات فزاینده‌ای مواجه کردند، از جمله اتهاماتی مانند «تقلب در انتخابات»، «دخالت در نظام قضایی» و «اعمال فشار بر رسانه‌ها».

در یک سال گذشته، گرجستان به دلیل قوانین «عوامل خارجی» و محدود کردن فعالیت‌های LGBT، توسط آمریکا و اتحادیه اروپا مورد انتقاد قرار گرفته است. «کاولاویلی» از هر دو قانون با اشتیاق زیاد حمایت کرده است.

در حالی که هزاران گرجی به تظاهرات خود در تفلیس، پایتخت گرجستان ادامه می‌دهند، شایعاتی غیررسمی درباره آمادگی «زورابیشویلی» برای مقاومت در کاخ ریاست جمهوری منتشر شده است.

بسیاری از معترضان همچنین نگران هستند که پلیس پیش از انتخابات اقدام به پاکسازی خیابان «روستاولی» که به کانون اصلی اعتراضات تبدیل شده است، از معترضان کند.
رأی‌گیری قرار است ساعت ۹ صبح به وقت محلی در تاریخ ۱۴ دسامبر آغاز شود.

در همان روز، نتایج رأی‌گیری اعلام خواهد شد. اگرچه در هیئت انتخاباتی نمایندگانی از مخالفان نیز حضور دارند، اما آنها از شرکت در رأی‌گیری خودداری کرده‌اند و از آنجا که تنها یک نامزد وجود دارد، امکان برگزاری دور دوم انتخابات وجود ندارد. این اولین بار نیست که گرجستان با چنین وضعیتی مواجه می‌شود.

در مه ۱۹۹۱، «زویاد گامساخوردیا» که به عنوان اولین رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شده بود، در نتیجه یک کودتا برکنار شد. او در تبعید از واگذاری قدرت و به رسمیت شناختن دولت جدید به رهبری «ادوارد شواردنادزه»، وزیر امور خارجه سابق اتحاد جماهیر شوروی، خودداری کرد. در سال ۱۹۹۳، گامساخوردیا به گرجستان بازگشت و رهبری یک مقاومت مسلحانه ناکام را بر عهده گرفت، اما در همان سال در شرایطی مرموز که تا امروز به طور کامل مشخص نشده است، درگذشت.

تقریباً مطمئناً مخالفان و فعالان جامعه مدنی گرجستان نتایج انتخابات ریاست جمهوری را به رسمیت نخواهند شناخت.

در حالی که «کاولاویلی» و حزب حاکم همچنان از حمایت بخشی از گرجی‌ها، به ویژه کسانی که به تظاهرات نپیوسته‌اند، برخوردارند، معترضان از «زورابیشویلی» حمایت می‌کنند.
زورابیشویلی در ۱ دسامبر به خبرنگاران گفته بود: «مردمی که به خیابان‌ها آمده‌اند، از من حمایت می‌کنند. من فکر می‌کنم که حزب حاکم امروز بسیار منزوی است و منزوی‌تر نیز خواهد شد.»

این تحولات نشان می‌دهد که گرجستان در حال حاضر با چالش‌های سیاسی و اجتماعی جدی مواجه است و احتمال تکرار تاریخ و وقوع درگیری‌های خشونت‌آمیز در این کشور وجود دارد.