به گزارش قدس آنلاین به نقل از المیادین، تحولات اخیر نشان میدهد منطقه در آستانه دو گزینه متناقض قرار گرفته است: صلحی که صنعا با اصرار به دنبال آن است، و ماجراجویی تازهای که ریاض با نقض توافق «کاهش تنش» در پیش گرفته تا در بزنگاه حساس منطقهای و بینالمللی، منافع واشنگتن و تلآویو را تأمین کند.
افشای شبکهای گسترده از جاسوسان مرتبط با اتاق عملیات مشترک سعودی–آمریکایی–اسرائیلی در ریاض، این پرسش را زنده کرده که آیا عربستان به مرحله تازهای از جنگهای پنهان وارد شده است؟ و آیا انفجار دوباره اوضاع به سود طرح ۲۰۳۰ محمد بن سلمان خواهد بود یا بر ضد آن عمل میکند؟
از جنگ نظامی تا نبرد اطلاعاتی و اقتصادی
پروندهای که وزارت کشور یمن فاش کرد، به گفته علی ظفر نویسنده یادداشت در المیادین، نمادی از شکل تازه تجاوز علیه حاکمیت یمن است. پس از یک دهه نبرد نظامی، ریاض اکنون جنگی «بیصدا اما عمیق» را با ابزارهای اطلاعاتی و اقتصادی پیش میبرد.
اعترافات متهمان نشان میدهد عربستان نقش رابط میان دستگاههای جاسوسی آمریکا و اسرائیل را بر عهده داشته و تأمین مالی، آموزش، و پشتیبانی لجستیکی شبکه را مدیریت کرده است؛ اقدامی که علاوه بر نقض توافق کاهش تنش، همزمان با جنگ اسرائیل علیه غزه و یمن، ریاض را در موضعی اخلاقاً شکستخورده قرار داده است.
جنگ اقتصادی و «پروژه خفهسازی» صنعا
از زمان اعلام آتشبس در سال ۲۰۲۲، سعودیها مسیر فشار اقتصادی را جایگزین جنگ مستقیم کردند؛ همان چیزی که رسانهها آن را «جنگ بانکها» نامیدند.
با وجود توافقات سازمان ملل درباره گشایش فرودگاه صنعا و تسهیل پروازها، این توافق عملاً با بمباران مشترک اسرائیلی–سعودی علیه فرودگاه و زیرساختهای یمن از بین رفت.
در کنار آن، شبکههای جاسوسی در بنادر و تأسیسات اقتصادی فعال بودند، در حالی که نیروی هوایی اسرائیل به اهداف تعیینشده از سوی این شبکهها حمله میکرد. این وضعیت نشان میدهد جنگ اقتصادی به محور راهبردی آمریکا، عربستان و اسرائیل برای اعمال فشار بر صنعا تبدیل شده است.
ریاض در صف حامیان تلآویو
در اقدامی بحثبرانگیز، عربستان اخیراً حمایت مالی خود از ائتلاف دریایی به رهبری بریتانیا را اعلام کرد؛ ائتلافی که بهظاهر برای «حفاظت از کشتیرانی در دریای سرخ» تشکیل شده، اما در واقع بهمنظور حفاظت از کشتیهای اسرائیلی فعالیت میکند.
این اقدام خشم گستردهای را در یمن و منطقه برانگیخته و از نگاه صنعا، نشانه پیوستن علنی ریاض به اردوگاه دشمن اسرائیلی در بحبوحه جنایات فجیع در غزه است.
شکست ائتلافها و تثبیت معادلات جدید قدرت
تحلیلگر المیادین یادآور میشود که طی سالهای اخیر، ائتلافهای نظامی غربی و عربی در تحقق اهداف خود در یمن شکست خوردهاند.
نه بمباران هوایی و نه محاصره دریایی، نتوانسته صنعا را وادار به عقبنشینی کند. با ناکامی عملیاتهای آمریکا و بریتانیا تحت عنوان «ائتلاف شکوفایی» و بیش از سه هزار حمله علیه یمن، اکنون صنعا قدرتمندتر از هر زمان دیگری ظاهر شده است.
رهبر جنبش انصارالله، عبدالملک الحوثی، در یکی از سخنرانیهای اخیر خود گفت: «ناوهای آمریکایی که روزی نماد قدرت بودند، امروز به باری استراتژیک بر دوش واشنگتن تبدیل شدهاند.»
پیام روشن صنعا به ریاض: صلح ممکن است، اما نه از موضع ضعف
با وجود همه فشارها، صنعا همچنان بر مسیر صلح تأکید دارد. رئیس شورای عالی سیاسی، مهدی المشاط، در سخنرانی اخیر خود از ریاض خواست تا از مرحله کاهش تنش عبور کرده و بهسوی پایان واقعی جنگ و محاصره حرکت کند.
همزمان، محمد مفتاح، سرپرست دولت صنعا، معادله بازدارندگی اقتصادی را یادآور شد: «فرودگاه در برابر فرودگاه، بندر در برابر بندر، و بانک در برابر بانک.»
بنسلمان در واشنگتن؛ صلح یا شعلهور شدن دوباره جنگ؟
این تحولات همزمان است با تحرکات دیپلماتیک تازه سازمان ملل و سفر قریبالوقوع محمد بن سلمان به واشنگتن در ۱۸ نوامبر. ناظران معتقدند سرنوشت آتشبس و آینده منطقه تا حد زیادی به تصمیمات ریاض بستگی دارد.
اگر عربستان با نیت واقعی به مسیر صلح بازگردد، امکان دستیابی به توافقی جامع و پایدار وجود دارد؛ اما اگر به محور آمریکا و اسرائیل تکیه کند، صنعا آماده هر سناریویی است.
موازنهای تازه در خاورمیانه
یادداشت علی ظفر در پایان تأکید میکند که صنعا دیگر یمنِ سال ۲۰۱۵ نیست و ریاض نیز در موقعیتی نیست که وارد ماجراجویی تازهای شود، بهویژه در آستانه تحقق چشمانداز ۲۰۳۰ که نیازمند ثبات منطقهای است.
به باور نویسنده، شرط تحقق ثبات در منطقه نه در اتاقهای عملیات مشترک، بلکه در عدالت، احترام به حاکمیت و توازن منافع است.
پیام صنعا روشن است: صلح ممکن است، اما تنها از موضع قدرت و استقلال.
نظر شما