به خاطر اهمیت این موضوع سراغ آقای دکتر اکرمی نژاد؛ روانپزشک و استاد دانشگاه رفتیم تا دقیق تر با شیوه های تربیتی آشنا شویم.چکیده ای از دیدگاههای دکتر اکرمی نژاد، پیش روی شماست.وقتی کودکان خود را تربیت می کنید به آنها می آموزید که چطور رفتار کنند. تربیت کودک وظیفه ای یک روزه نیست و انضباط با یک بار آموزش دادن حاصل نمی شود. گاهی والدین متوجه می شوند که به دلیل رعایت نکردن برخی نکات، فرزندشان رفتارهای ناشایستی را یاد گرفته که لازم است آنها را تغییر داد؛ اما این تغییر دادن رفتار کودکان مراحلی دارد که عبارتند از:
- مشکل را تشریح کنید: پیش از هر اقدامی باید رفتارهایی را که می خواهید تغییر دهید، مشخص کنید.
- در هر زمان روی یک مشکل تمرکز کنید: کار را با یک مشکل کم اهمیت تر که سریعتر حل می شود آغاز کنید تا در شروع احساس موفقیت کنید.
- سخت نگیرید: معمولاً مشکلات کودک یک شبه حل نمی شود. تغییرات در کودکان به آرامی و مرحله به مرحله ایجاد می شود.
- هماهنگ و ثابت قدم باشید: در مورد چیزی که به کودک می گویید جدی باشید.
- با دید مثبت نگاه کنید: هرگز تحسین را کم ارزش نپندارید. یک نظر مثبت بسیار بیشتر از خیلی انتقادها مؤثر واقع می شود.
- بگذارید بچه ها بدانند منتظر چه باید باشند: به کودک بگویید چه می خواهید بکنید و چه انتظاری از او دارید. نکته مهم این که نباید در کوتاه مدت انتظار پیشرفت زیادی داشته باشید. اهداف خود را متناسب با سن، شخصیت، توانایی ها، جنس و میزان رشد عقلی فرزندانتان تعیین کنید.

چگونه تحسین کنیم

کودک می خواهد توجه بزرگسالان را کسب کند و این توجه را از هر طریقی که می تواند به دست آورد؛ رفتار کودک را تحسین کنید نه شخصیت او را. به خاطر داشته باشید که تغییر دادن شخصیت به مراتب از تغییر دادن رفتار مشکل تر است. مؤثرترین راه برای آموزش رفتار خوب شکل دادن رفتار با تحسین است.
این استاد دانشگاه به والدین توصیه کرد که از تحسین های ویژه استفاده کنند زیرا هرچه تحسین اختصاصی تر باشد کودک درست بودن کارش را بهتر درک می کند و احتمال اینکه آن عمل را تکرار کند نیز بیشتر می شود؛ همچنین هر پیشرفت او را باید تحسین کرد، اما هنگامی که رفتار جدید برای او تثبیت شود، دیگر لازم نیست کودک در مورد آن رفتار بخصوص به طور مداوم تمجید شود و فقط به طور اتفاقی کفایت می کند. توجه داشته باشید که در مورد هر رفتاری ستایش را هرگز بطور کامل متوقف نکنید.
بچه ها باید به طور مناسب و مقتضی تحسین شوند. برای دریافت پاسخ های بهتر نوع تحسین را با سن و اخلاق کودک متناسب کنید. به طور مثال درآغوش گرفتن ، بوسیدن و... و دیگر نشانه های عملی محبت همراه با کلمات مهرآمیز برای کودکان خردسال مؤثرند، اما در مورد کودکان بزرگتر بهتر آن است که از پیامهای سری استفاده کنید، زیرا این کودکان بیشتر دوست دارند به طور خصوصی تشویق شوند. نکته مهم دیگر این که جملات تکراری خسته کننده می شوند و عبارات مشابهی که پشت سر هم استفاده می شوند تأثیر خود را از دست می دهند. خلاق باشید و برای تقویت آثار تحسین می توانید یک جایزه را نیز با آن همراه کنید.
زمانی که کودک رفتاری برابر با خواسته شما انجام داد، بلافاصله او را تحسین کنید؛ نگذارید تا بین رفتار پسندیده کودک و پاسخ شما فاصله زیادی بیفتد؛ اگرچه کودکان بزرگتر قادرند این فاصله زمانی را درک کنند.
تحسین را با علاقه بی قید و شرط بیامیزید: در مواردی که کودک فقط هنگام تحسین شدن مورد توجه والدینش قرار می گیرد بتدریج نسبت به آن احساس نیاز می کند. به کودک نشان دهید که حتی وقتی در حال بررسی رفتارش نیستید نیز به او ارزش می دهید و بدون هرگونه قید و شرطی دوستش دارید. به او اطمینان دهید که لازم نیست برای به دست آوردن علاقه شما نگران باشد، چون در هر حال و همیشه از آن برخوردار است.
نادیده گرفتن برخی اشتباهات

یک راه مؤثر برای برطرف کردن رفتارهای آزاردهنده خاص آن است که آنها را بسادگی نادیده بگیریم. با نادیده گرفتن رفتارها به طور حساب شده و مداوم، اینگونه رفتارها ترک می شوند. نادیده گرفتن سنجیده یعنی هنر نادیده گرفتن رفتارهایی که دوستشان نداریم و تعریف کردن از آنهایی است که دوستشان داریم. نکته حائز اهمیت این که نادیده گرفتن سنجیده روشی است که برخی والدین آن را دوست دارند و می توانند بطور مؤثری از آن استفاده کنند، اما برای دیگران به علت پایین بودن ظرفیت تحملشان این روش فقط فشار روانی و تنش را زیاد می کند.
دکتر اکرمی نژاد در ادامه گفت: تصمیم بگیرید که چه چیزهایی را می توانید نادیده بگیرید و چه چیزهایی را نمی توانید. اگر فکر می کنید که قادر به نادیده گرفتن یک رفتار برای مدت طولانی نیستید پس هیچگاه شروع نکنید، زیرا در غیر این صورت رفتارها بدتر خواهند شد.
نادیده گرفتن رفتارهایی که پیشتر به سبب توجه شما تقویت شده اند مؤثرتر است، زیرا برخی از آنها در سنین و مراحل رشد، طبیعی محسوب می شوند.
اگر تصمیم گرفتید که در مورد یک رفتار از روش نادیده گرفتن استفاده کنید به هیچ وجه به آن چه زبانی و چه غیر زبانی واکنشی نشان ندهید و توجه داشته باشید، این روش بدین معنا نیست که با او به سردی رفتار می کنید بلکه این خود نوعی توجه است.
هر تلاشی را برای جلب توجه به عنوان علامتی از پیشرفت در نظر بگیرید و کوشش خود را برای بی توجه نشان دادن به آن دو برابر کنید؛ برای نمونه، رادیو را روشن کنید ، نگاهی به پنجره بیندازید و. ...
انتظار داشته باشید تا رفتارها قبل از بهتر شدن بدتر شوند ، یعنی وقتی برای اولین بار اقدام به نادیده گرفتن یک رفتار ناشایست می کنید، کودک شما تمام سعیش را می کند تا توجهی را که پیشتر جلب می کرده دوباره به دست آورد. او از هر نظر، بشدت رفتارش می افزاید تا آنجا که مطمئن شود از شما پاسخ دریافت خواهد کرد، ولی شما نباید تسلیم شوید. به خاطر داشته باشید که هرچه ثابت قدم تر باشید و بی توجهی کاملتری نسبت به رفتار هدف داشته باشید آن رفتار در زمان کوتاهتری فروکش خواهد کرد.