اينک در آستـانه نيمه خـرداد سـال 1368 خـود را آماده ملاقات عزيزى مى كرد كه تمام عمرش را براى جلب رضاى او صرف كرده بـود و قامتش جز در بـرابـر او ، در مـقابل هيچ قدرتى خـم نشده ، وچشـمانش جز براى او گريه نكرده بـود. سروده هاى عارفانه اش نیز همه حاكى از درد فـراق و بيان عطـش لحظه وصال محبوب بـود.
سالروز رحلت رهبر کبیر انقلاب اسلامی را بهانه‌ای برای گفت وگو با دکتر حسین احمدی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قرار دادیم تا بخشی از دیدگاه امام خمینی (ره) را نسبت به مردم و مسؤولان از زبان ایشان بشنویم.
آقای دکتر برایمان بگویید، دولت و دولتمردان از منظر امام(ره) چگونه تعریف می‌شوند ؟ چه جایگاهی دارند و حرمت آنها تا چه زمان قابل احترام است؟
- حضرت امام دولت و دولتمردان را دراسلام وبه طور خاص در جمهوری اسلامی خادمان مردم می‌دانند که از سوی مردم برای خدمت به آنها و استقرار و استحکام حکومت اسلامی انتخاب می‌شوند نه برای حکمرانی و فرمان راندن بر مردم.
ایشان خود را نیز خدمتگزار مردم می‌دانستند و اعتقاد داشتند مردم ولی‌نعمت مسؤولان هستند.
حضرت امام خمینی(ره) همواره از مردم می‌خواستند بر کار دولتمردان نظارت کنند و در هر دوره و زمانی تا هنگامی که دولتمردان به تکالیف خود عمل می‌کنند، یعنی از خط قرمزهای نظام عبور نکرده و به منافع ملی توجه می‌کنند، حرمت آنها را نگه دارند و به آنان احترام بگذارند، اما اگر افرادی تخطی کردند یعنی منافع شخصی خود را بر منافع ملی ترجیح دادند به آنها گوشزد کنند و اجازه ندهند از مسیر اصلی انقلاب واسلام منحرف شوند.
مردم چطور ؟ مردم در منظر امام(ره) چگونه تعریف شده اند؟
- حضرت امام تعریف جالبی از مردم در حکومت اسلامی دارند. امام خمینی (ره) در سخنان خود خطاب به مردمی که از ابتدای انقلاب و طی هشت سال دفاع مقدس با ایشان بوده گفته‌اند « شما بهتر از امت رسول‌ا...(ص) در حجاز ،بهتر از مردم کوفه در زمان امیرالمومنین(ع) و بهتر از مردم عراق در زمان امام حسین (ع) هستید» و در جای دیگری از سخنان خویش فرموده‌اند «هم من شما را خوب می‌شناسم وهم شما مرا خوب می‌شناسید».
همین رابطه خوب عاطفی بین حضرت امام و مردم سبب شد تا هم مردم ایران در بهمن سال 57 از امامشان آن گونه استقبال کنند وهم بعد از ارتحال ایشان سوگواری مردم در مراسم آن عزیز سفر کرده به یک رخداد مهم تاریخی تبدیل شود و جلوه‌ای از ارادت و عشق به ولایت به منصه ظهور برسد.
وحدت کلمه که یکی از زیباترین و متداول‌ترین مفاهیم سیاسی و اجتماعی حضرت امام(ره) محسوب می‌شد، از چه زمانی توسط ایشان مطرح شد؟
- وحدت کلمه از منظر حضرت امام جمع شدن مردم حول یک کلمه است. ایشان معتقد بودند، مردمی که خدای واحد، پیامبر و کتاب واحد دارند باید بر مبنای اصل توحید با هم به توافق برسند و اختلافاتشان را کنار بگذارند .در واقع منظور حضرت امام (ره)از وحدت کلمه انسجام تمام اقشار مردم بود وعموماً بر دوری از اختلاف ،تفرقه افکنی و ایجاد صمیمیت وهمدلی بین مردم و مسؤولان تأکید داشت.
حضرت امام خمینی(ره) طی دوره‌های مختلفی که انقلاب اسلامی با سختی مواجه می‌شد، نظیر اوایل پیروزی انقلاب اسلامی و بحرانهایی که در مقاطع مختلف توسط منافقان و گروههای معاند در کشور ایجاد شد و همچنین طی دوران هشت سال دفاع مقدس می‌کوشیدند، مردم ومسؤولان با همدلی کنار یکدیگر باشند و این وحدت کلمه را رمز پیروزی و ضامن استقلال کشور می‌دانستند و تأکید داشتند مردم و مسؤولان واحزاب مختلف اختلافاتشان را کنار بگذارند و بر مبنای اصل توحید وهموار کردن راه سعادت انسانها درکنار یکدیگر به اسلام خدمت کنند.
این مقوله ( وحدت کلمه ) بیش از همه متوجه کدام طیف است، دولتمردان یا مردم؟
- وحدت کلمه‌ای که حضرت امام بر آن تأکید داشتند بر پایه اصل توحید است که عموم مردم و جامعه اسلامی وبه صورت خاص دولتمردان را در بر می‌گرفت.
حضرت امام(ره) برای نزدیک کردن دولتمردان و مردم از چه شیوه هایی استفاده می‌کردند؟
- بیان حضرت امام (ره) ، گفتارها وکلامی که از ایشان باقی مانده بیانگر این است که مردم را با حقوق خود آشنا و وظایف مسؤولان را به آنها گوشزد کنند .به عنوان نمونه همواره از دولتمردان می‌خواستند به آرای مردم احترام بگذارند و استقلال و آزادی مردم را تأمین کنند. ایشان به عدالت اجتماعی توجه داشتند و رسیدگی به زیر دستان وستمدیدگان جامعه را بسیار حایز اهمیت می‌شمردند؛ همچنین حضرت امام از مردم نیز تقاضا داشتند، از مسؤولان و نظام حمایت کنند و بر کارهای مسؤولان نظارت داشته باشند و در حد توان به مسؤولان نظام مشورت بدهند .
مشی امام(ره) در ارایه رهنمودهای خود به دولتمردان و مردم برای حفظ وحدت آنها چگونه بود؟ آیا الزامی بود یا بر منطق رأی و شور و مشورت استوار بود؟
- حضرت امام(ره) مردم را صاحب حکومت و انقلاب می‌دانستند و هنگامی که می‌خواستند از دنیا بروند به فرزندشان مرحوم حاج احمد آقا سفارش کردند «به مردم بگویید دعا کنند که خداوند من را بپذیرد» که این نشانه آن است که رهنمودهای رهبر کبیر انقلاب اسلامی به مردم رهنمودهایی پدرانه وبه صورت تقاضا بوده است.
اما رهنمودهای ایشان در خصوص مسؤولان به دلیل اینکه مسؤولیت به گردن داشتند وبه نوعی بیت المال کشور در اختیار آنان بود به صورت سفارش بوده است که البته در برخی مواقع نیز به آنها هشدار می‌دادند واگر خیانت و سهل انگاری از مسؤولی مشاهده می‌شد، حضرت امام(ره) وارد عمل می‌شدند و آنها را از مناصبی که داشتند عزل می‌کردند.نمونه بارز آن عزل بنی صدر از فرماندهی کل قوا بود.
بنابراین منطق حضرت امام(ره) بر اساس حفظ اسلام، ارزشهای دین، استقلال کشور و استقلال و استمرار حاکمیت جمهوری اسلامی بود. در مواردی نیز از دیگران مشورت می‌گرفتند و پس از بررسی‌های لازم ، نظر نهایی خود را اعلام می‌کردند که در این میان کسانی چون مرحوم سید احمد خمینی فرزند بزرگوار ایشان و مقام معظم رهبری و...مشاوران امین حضرت امام به شمار می‌آمدند.
نظر شما