به گزارش قدس آنلاین، توجه به تغذیه این گروه از آنجا مهم است که در همین سنین بخش زیادی از رشد جسمی و ذهنی تا رسیدن به بزرگسالی تکمیل شده و بخش مهمی از ذخایر بدن در این سالها کامل می گردد. همچنین در همین سالها شرایط و بستر مناسب برای ابتلا به بیماری های مزمن که عمده ترین خطر تهدید کننده سلامت در دوران بزرگسالی هستند ایجاد می شود.دکتر مسعود بخارایی عضو انجمن و پیشگیری و درمان چاقی ایران در گفتگو با قدس آنلاین ضروری ترین نیازهای تغذیه ای دانش آموزان را بیان می کند..

یکی از مهمترین مباحثی که این روزها درباره کودکان و نوجوانان به عنوان زنگ خطری باید در نظر گرفته شود تغذیه نامناسب و کمبود ریز مغذی هایی است که متاسفانه به دلیل استفاده از غذاهای کاذب به وجود آمده است نتایج تغذیه نامطلوب در کودکان چیست و چه آینده ای برای نسل چیپس و پفک تصور می شود؟

کم خونی و فقر آهن یکی از شایع ترین کمبودهای  تغذیه ای در کودکان است که در سی تا شصت درصد کودکان دبستانی گزارش شده است.کمبودهای تغذیه ای همانند فقر آهن،فقر روی ،کمبود کلسیم و ویتامین Dبه طور شایع در کودکان و نوجوانان دیده می شود.چاقی از معضلات کودکان ونوجوانان است که به طور سرسام آوری در حال تضاعد است .سندرم متابولیک که تجمعی است از عوامل خطرناک به معنای قند خون بالا ، فشار خون بالا،چربی خون زیاد و چاقی شکمی که زمانی مخصوص بزرگسالان بود متاسفانه در نوجوانان شایع شده است .به طوری که 10/1درصد نوجوانان ده تا سیزده سال را در گیر کرده است .دیابت نوع دو که زمانی مربوط به بزرگسالان بود متاسفانه در کودکان و نوجوانان زیر هجده سال شیوع یافته است .تمام موارد ذکر شده به تنها به دلیل استفاده از  خوراکی های نسل جدید است .بچه های قدیم ساندویج گوشت کوبیده ،تنقلات سالم ،خشکبار و آجیل خام می خوردند در حالی که بچه های نسل نو سوسیس و کالباس ،چیپس وپفک ،کیک و کلوچه و آبمیوه های مصنوعی و پرشکر می خورند.متاسفانه می توان گفت باید از آینده بچه ها  ترسید!! سن رخداد بیماری های ناشی از تغذیه نامناسب همانند دیابت ،چاقی ، بیماری های قلبی –عروقی کاهش یافته است .آینده بچه های امروز آینده روشنی نیست اگر از اکنون چاره اندیشی نکنیم در آینده ای نه چندان دور شاهد خسارات جانی و مالی فراوانی خواهیم بود .جامعه ای که بیمار است نه سلامت...

-چه عواملی موجب می شود مردم برداشت درستی از تغذیه سالم نداشته باشند و متاسفانه آن را به مدارس نیز تسری دهند؟

-متاسفانه ناآگاهی مردم در مورد غذاهای سالم و ناسالم خانه و مدرسه ،کمبود آموزشهای تغذیه ای در مدارس،عدم برخورداری از برنامه های صحیح تغذیه ای جهت نهار و میان وعده کودکان در مدارس و عدم شفافیت و یکنواختی توصیه های تغذیه ای که از سوی متخصصین ارائه می گردد موجب شده تا مردم تعریف شفاف و واحدی از مواد غذایی ،اثرات آن و آسیبها و زیانهای ناشی از مصرف آن یا میزان مصرف آن ندارند.وتی در رسانه ها به راحتی در برابر دید کودکان مواد غذایی چون چیپس و پفک تبلیغ می شود آیا از خانواده می توان انتظار مقاومت در برابر خواست کودکشان را داشـت؟بی تردید هنگامی که رسانه ملی غذای ناسالم را تبلیغ می کند و خانواده اراده ای برای کنترل آن ندارد مدرسه و کادر اموزشی ان نیز راهی برای جلوگیری از این مواد غذایی نامطلوب در مدرسه نخواهند داشت پس برای بهبود تغذیه نسل اینده همه باید دست به کار شوند.

غذاهای آسیب زا برای کودکان ،نوجوانانی که این روزها آماده رفتن به مدرسه می شوند را لطفا عنوان نمایید؟

-شکر و مواد غذایی حاوی شکر ،قند ،نبات،  آب نبات ، فست فود ؛ نوشیدنی های مصنوعی مانند نوشابه ،دلستر، ابمیوه های مصنوعی پر شکر، تنقلات مصنوعی مانند چیپس و پفک و کلوچه ، روغنهای جامد و نیمه جامد گیاهی ،غذاهای خیلی سرخ شده در روغن ؛چاشنی های صنعتی همانند سس کچاب و سس مانیوز، غذاهای کنسرو شده و با ماندگاری طولانی از مضر ترین غذاها برای سلامتی امروز و آتی فرزندانمان است .اگر بخواهم به صورت جزیی تر به موار اشاره شده بپردازم لازم به ذکر است که نوشابه ها و آبمیوه های مصنوعی ، سرشار از شکر هستند و در راس موادی قرار می گیرند که کودکان و نوجوانان و همه افراد جامعه باید از نوشیدن آن پرهیز کنند .متاسفانه امارها نشان می دهد یک نوجوان به طور متوسط هشت درصد از کالری مورد نیاز روزانه خود را از طریق نوشابه های گازدار کسب می کند که بسیاری از این نوشیدنی ها موجب بروز  مشکلات تغذیه ای می شود . کمبود ویتامین های D،B6A E Cو مواد معدنی تعذیه ای از جمله کلسیم آهن و روی موارد شایعی هستند که وجود آنها برای برخورداری از رشد طبیعی و سلامتی کامل نقش اساسی دارد.  کولا این نوع نوشابه ها علاوه بر مضرات ذکر شده مانع از رشد طبیعی استخوان نیز می شود.نوشابه های کولا از جذب فسفر در استخوان جلوگیری می کند و در کودکان موجب نرمی استخوان و رشد آن می شود و در بزرگسالان موجب پوکی استخوان، کوتاه شدن قد وشکستگی های استخوانی می شود .متاسفانه کودکان امروز با نوشیدن این نوع از نوشیدنی ها علاوه بر چاقی و مشکلات تغذیه ای بر خطر ابتلا به اختلال رشد ، بد شکلی های استخوانی و پوکی استخوان نیز قرار می گیرد.تنقلات مصنوعی ..متاسفانه تنقلات مصنوعی شایع ترین و بیشترین شبه غذاهایی هستند که به عنوان چاشت در مدارس مصرف می شوند .آمار نشان می دهد که میان وعده های کودکان به ترتیب شروع عبارتند از نوشابه ها و آبمیوه های مصنوعی غنی از شکر تنقلات مصنوعی شور و غنی از چربی ترانس همچون چیپس و پفک ،بسکویت کیک وکلوچه که معجونی از شکر روغن و شکلات ،شیرکاکاو ،نانهای سفید و مصنوعی

-راهکاری برای جلوگیری از اختلال تغذیه ای دانش اموزان پیشنهاد می کنید؟  

هم خانواده ها و هم مدرسه نقش مهمی در سلامت تغذیه ای دانش آموزان برعهده دارند .نقش خانواده عبارت است از تشویق کودک و نوجوان به خوردن صبحانه . بعضا دیده می شود بچه ها دیر می خوابند و صبح ها دیر از خواب  برخواسته بنابراین با  استرس  به دنبال وسایل مورد نیاز مدرسه گردیده و اشتهایی برای خوردن صبحانه از خود نشان نمی دهند .با ابتلا به  مشکلات مزاجی  در مدرسه گرسنه شده از ابتدای اولین ساعات مدرسه تا لحظات پایانی مدرسه دل به درس نداده و متوجه درس نشده زیرا گرسنه هستند. بنابراین در چنین فرآیندی افت تحصیلی بارزترین نمونه مشکلات تغذیه ای کودکان می شود.توصیه می شود دانش آموزان زودتر خوابیده و صبح زود بیدارشوند ورزش صبحگاهی را زودتر اغاز کرده فرصت کافی برای خوردن صبحانه و  اجابت مزاج داشته باشند تا در زمان حضور در کلاس همه حواس آنها منعطف به درس و آموزش شود  .والدین نیز می بایست در رژیم غذایی فرزندان در سال تحصیلی  ازغلات کامل ، سبزیجات و سالاد در وعده های غذایی اصلی استفاده نموده و از ابمیوه بدون شکر و دوغ به جای نوشیدنی های پر شکر و پر انرژی ،محدود کردن غذاهای فوری و جایگزین کردن آن با غذاهای کم چرب،  مصرف میوه های تازه یا خشک به عنوان میان وعده مناسب در مدارس  و لبنیات کم چرب استفاده نمایند.

-نقش مدارس در سلامت تغذیه ای دانش آموزان چیست؟

-قسمت اعظم وقت کودکان در مدرسه سپری میشود بنابراین مدرسه می تواند نقش مهمی درایجاد عادت های غذایی سالم و فعالیت های بدنی سالم ایفا نماید.متاسفانه شاهد هستیم که در بوفه مدارس ما ساندویج های ناسالم ،آبمیوه های پرشکر،کیک و کلوچه بین دانش آموزان توزیع می شود و زنگ ورزش به عنوان زنگ تفریح و زنگ باری به هر جهت سپری می شود .باید اذعان کرد که متاسفانه کوتاهی در این موارد از طرف افرادی است که با بهداشت و سلامت جامعه در ارتباط هستند بنابراین توصیه من برای مدارس ابتدا سالم سازی بوفه مدارس و دوم ارتباط بیشتر والدین با انجمن اولیا و مدرسه و نظارت کامل بر تغذیه کودک و  نوجوان در مدرسه است .درکشور شیلی با احداث بوفه سلامت در مدارس مانع توضیع خوراکی ها و آبمیوه های ناسالم در بین بچه ها شدند به نحوی که  بین بچه ها خوراکی هایی چون  مانند میوه ها ،حشکبارو اجیل خام پخش میشد . نتایج خوبی حاصل شده نشان داد چاقی بچه ها قابل کنترل است همچنین سطج تغذیه بچه ها افزایش یافت .بنابراین  برای بوفه مدارس نیز استفاده از چنین راهکارهایی ضروری است . استفاده از  خشکباری  مثل برگه های میوه جات ، زردالو، هلو و آجیل های خام چهار مغز که منبع غنی از روی اهن و فسفر است موجب  رشد مغذی دانش آموزان می شود و در زود فهمی آنها تاثیر بسزایی دارد . بهترین توصیه برای تغذیه دانش آموزان استفاده از دانه هاست . شاه دانه ،مغز افتاب گردان ،گردو، پسته، بادام،  فندق ، گردو و  میوه های تازه،  شیر، و ابمیوه های تازه و طبیعی است .مسلما  اگر دانش آموز  صبحانه کاملی میل نموده باشد  دیگر در مدرسه گرسنه نمی شود که سراغ بوفه برود اگر هم می خواهد به عنوان میان وعده چیزی یل نماید  بهتره از میوه ،اجیل ، ساندویج ماست چکیده و سبزیجات استفاده شود .ساندویج های طبیعی مانع از مشکلات رشدی دانش آموزان می شود زیرا تنها دستاورد استفاده از غذاهای مصنوعی چاقی  و مشکلات تغذیه ای  است  که در آن بسیاری از ریز مغذی ها در اثر غذاهای مصنوعی  جذب و بدن با مشکلاتی مواجه می شود.