تا جایی که بیداری و استکبارستیزی در لوای آن بارور می‌شود، شاید از این روست که مستکبران تاریخ، همیشه ولایت را سدی مستحکم در برابر خواسته‌های شوم خود دانسته اند و از راه‌های گوناگون مقابلش قد علم کرده اند.
از این رو و به مناسبت قرار گرفتن در دهه ولایت با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا اکرمی، رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری و مشاور عالی وزیر کشور درباره ارتباط ولایت با بیداری اسلامی و استکبارستیزی به گفت و گو پرداخته ایم:
بنابر روایات معصومان(ع) ولایت شرط پذیرش اعمال و ارزش و بهای آنهاست تا جایی که اگر انسان بدون باور به ولایت و شناخت امام خویش بمیرد بر مرگ جاهلی مرده است! چرا ولایت تا این حد اهمیت دارد و چرا بنا بر اعتقاد شیعه، ولایت از آنِ امیرمومنان(ع) و فرزندان ایشان است؟
- باید توجه داشت ذی الحجه ماه باشکوه و پربرکتی است؛ نخست به دلیل ایام حج و واقع شدن عید سعید قربان - که متأسفانه امسال با حادثه منا، خودِ حجاج قربانی شدند به جای اینکه قربانی به قربانگاه ببرند و این حادثه ناگوار شیرینی عید را به کام مسلمانان تلخ کرد- و نیز عظمت این ماه به دلیل عید سعید غدیر خم است که از اعیاد اکبر است زیرا اول؛ اسلام دینی جهانی است و دوم؛ پس از پیامبر اسلام(ص) باید کسی باشد که نیازهای جهان اسلام را پاسخ دهد و سوم؛ اگر بررسی و مروری تاریخی بین صحابه، تابعین و مسلمانان قرن نخست هجری داشته باشیم، از امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(ع) آگاه تر، عادل تر و باسابقه تر در اسلام نمی یابیم.
بنابراین، این جزو مسلمات است که جامعه اسلامی به امام و پیشوا نیاز دارد، به طوری که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هر کس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، به یقین به مرگ جاهلی مرده است.»
از این رو و با توجه به گستردگی دامنه دانایی، آگاهی و عدالت امیرمؤمنان(ع) کسی شایسته تر از ایشان برای ولایت و وصایت نبوی نبود؛ بنابراین از نظر کلامی و تاریخی مسلم است که روز عید غدیر رخ داده و آیه 67 سوره مبارکه مائده و پس از آن آیه «الیوم اکملت لکم دینکم...» نازل شد که همه این آیات و روایات در کتابهای اسلامی آمده و هم اهل سنت آنها را روایت کرده اند و هم شیعه؛ از این رو و با توجه به حوادث قرن اول، غدیر واقعه ای خاص، مهم و تاریخ ساز است.
آیا این همه تأکید بر مسأله ولایت در بُعد اجتماعی دستاوردی هم دارد؟ آیا این تأکید بر لزوم ولی و پیشوا برای رهایی جامعه از دردها و مشکلات است؟
- اگر بخواهیم اسلام را به دنیا معرفی کنیم باید هر گونه ذهنیت، تقلید و تعصب را کنار بگذاریم و بدانیم جامعیت اسلام در چیست.؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت این جامعیت، اول؛ در داشتن کتاب جامع است، دوم؛ در برخورداری از رهبری نمونه است و سوم؛ در تواناییِ پاسخگویی به نیازهای فکری، فقهی، علمی و اخلاقی مردم است. اگر کسی این را بپذیرد، یعنی ولایت را پذیرفته آن هم ولایتی که با خدا آغاز می‌شود و بعد به ولایت پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) می‌رسد چنانکه در آیه 55 سوره مبارکه مائده که به آیه ولایت مشهور است، بیان می‌شود: «ولیّ شما تنها خدا و رسول او و کسانی که ایمان آورده‌اند، همان کسانی که نماز بر پا می‌دارند و در حال رکوع نماز زکات می‌پردازند، میباشند.»
باید توجه داشت اگر به سوره مبارکه مائده به عنوان آخرین سوره نازل شده در مدینه مراجعه و مرور داشته باشیم، به این نتیجه می‌رسیم که جامعه حتما به ولایت نیاز دارد و وجود امیر و راهبر برای مردم اجتناب ناپذیر است، وگرنه دچار هرج و مرج شده و اسلام نمی تواند پاسخگوی نیازهای آنها باشد. یعنی اگر اسلام پاسخگو به مسایل و مشکلات روز را بخواهیم باید ولایتی باشد که مسؤولیت پذیر بوده و اداره امور را بر عهده بگیرد.
با توجه به اینکه بیداری و آگاهی، از اصلی ترین نیازهای امروز جامعه بشری است، آیا می‌توان از ولایت کارکرد بیداری بخشی بخصوص بیداری اسلامی را انتظار داشت؟ به طور کلی ولایت از منظر اعتلای فکری و بصیرت بخشی به جامعه چه کارکرد و جایگاهی دارد؟
- با توجه به اینکه قرن بیست و یکم را قرن اطلاعات و رسانه ها معرفی کرده اند، با وجود این رسانه‌ها و ارتباطات آسانی که امروز وجود دارد، کسی باید باشد تا به نیازهای دینی، اخلاقی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی و علمی مردم پاسخ دهد، زیرا این بیداری در سراسر جهان به وجود آمده و خوشبختانه منابع آن نیز موجود است، به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب در نامه خطاب به جوانان اروپای شمالی و آمریکا بیان کردند که خودتان به قرآن و صدر اسلام مراجعه کنید و دریابید در صدر اسلام چطور به نیازها پاسخ داده می‌شد. بنابراین، ما در عصر رسانه ها و اطلاعات و عصری که دانستن حق همه افراد شناخته می‌شود، نیاز داریم با مراجعه به قرآن به آنچه نیاز است برسیم که البته شاه بیت آن، بیداری است و شواهدش در سراسر جهان مشاهده می‌شود.
چه نسبتی میان ولایت و استکبارستیزی وجود دارد؟ آیا می‌توان دشمنی دیرینه مستکبران جهان با مسأله ولایت را به دلیل روح مبارزه ای دانست که ولایت و ظرفیت درونی آن در کالبد انسانها می‌دمد؟!
- اگر بیداری اسلامی را قبول داشته باشیم و به قرآن مراجعه کنیم، می‌بینیم قرآن واژه های ابلیس، شیطان، فرعون، اولیای کفر، اولیای شیطان، استکبار را برای چه کسانی آورده است. باید توجه داشت، قرآن قواعدی دارد که به وضوح بیان می‌کند جنگِ استضعاف و استکبار، جنگی تاریخی است و عده ای مستکبر و زیاده خواه هستند و در مقابل آنها باید مستضعفان قیام کرده و حق خود را بگیرند. ما نیز اگر مسأله انتظار امام عصر(عج) را مطرح می‌کنیم برای این است که اعتقاد داریم حضرت حجت(عج) می‌آیند و حکومت عادلانه واحد تشکیل می‌دهند که در آن هیچ اثری از کفر، تفاخر، کبر و تکاثر و... نیست.
آنچه امروز در جهان اسلام از جنگ و خونریزی تا کشتار مردم بی گناه توسط استکبار و مزدوران آنها شاهد هستیم چقدر ریشه در دوری از ولایت دارد؟ آیا می‌توان دوری از ولی و راهبر معصوم(ع) را عامل قرار گرفتن مدعیان اسلام در کجراهه های کنونی دانست؟
- به نظر می‌رسد با شرایطی که امروز در خاورمیانه وجود دارد بویژه در سوریه، عراق و لبنان و بروز حوادثی مانند فاجعه ای که در منا رخ داد، باید بدون تعصب دنیای اسلام را از نظر سرمایه ها و منابع بشناسیم و بدانیم مشکلات ما از کجا سرچشمه می‌گیرد و چرا این مشکلات رخ داده و چه راهکاری برای حل آنها وجود دارد؟
روایت داریم از حضرت رسول (ص) که فرمودند: «برای هر مشکلی راهی است، بجز مرگ» این یعنی می‌توان مشکلات جهان اسلام را حل کرد، از این رو باید مسلمانان بررسی و تفکر کنند و راه چاره را بیابند و بی‌شک با مطالعه به این نتیجه می‌رسند که جز با رهبر و ولی و قانون به مقصد نمی رسند.
باید توجه داشته باشیم اگر به قرآن مراجعه کنیم و بخواهیم با حدیث پاسخ دهیم، در می‌یابیم در ولایت حداقل چند مسأله ملاک است: یکی مسأله محبت که باید مسلمانان به یکدیگر نزدیک شده و یکدیگر را دوست بدارند و دوم؛ اطاعت پذیری از یک مرکز داشته باشند، به گونه ای که از آن دستور گرفته و عمل کنند و نکته سوم اینکه؛ مردم باید الگویی داشته باشند که از آن پیروی کنند. اگر کسی به مبحث ولایت که در آن محبت، اطاعت، تقرب و نزدیک شدن به خدا وجود دارد، مراجعه کند، به ولایت حقه ای که خدا می‌فرماید، دست می‌یابد.
برای اینکه امروز مسأله غدیر نه فقط برای جهان اسلام، بلکه برای بشریت تبیین و کارکردهایش مشخص شود، چه باید کرد و چه راهبردی را در پیش گرفت؟
- من اعتقاد دارم بحث اهل سنت و شیعه فعلی را نباید مطرح کرد و این طور نباشد که تا مسأله غدیر مطرح شود بگوییم منظور این است که اهل سنت، شیعه شوند.
یعنی بدون چنین ذهنیتی به قرآن، سنت و عترت(ع) مراجعه کنیم و ببینیم آیا پیامبر اکرم(ص) دین جهانی آورده اند یا دینی مقطعی و موردی و آیا اسلام می‌خواهد پاسخگو باشد یا خیر؟ و اینکه قرآن در آیه 139 سوره مبارکه آل عمران می‌فرماید: «و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!» منظورش چیست؟ که در پاسخ باید گفت، انسان بدون ولایت مؤمن واقعی نیست و به جمع بندی نمی‌رسد.
نظر شما