به گزارش قدس انلاین، هنگامی كه كاروان اسیران به كوفه رسید، مردم برای تماشای آنان از منازل خود بیرون آمدند و برخی از روی ترحم و دل ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏سوزی، گریه و زاری می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏كردند. امام سجاد (ع) هنگامی كه گریه و زاری آنان را شنید، در حالی كه سپاهیان، اطراف اسیران را گرفته بودند، فرمود: آگاه باشید، این مردم برای ما نوحه سرایی می‏كنند و گریه سر می‏دهند، آیا كسی غیر از آن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ها ما را كشته‏ است؟

با این حال عبیدالله بن زیاد برای جلوگیری از روی دادن برخی حوادث احتمالی و نشان دادن قدرت خویش و اِعمال مؤثّر آن، كارهای زیر را هنگام ورود اسیران به كوفه انجام داد:

1. ایجاد تغییر و تحول‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏هایی در شهر به شكرانه پیروزی [كه چراغانی كردن یكی از آنها بود].

2. مأمور ساختن ده هزار نیروی نظامی برای كنترل و نظارت بر اوضاع شهر و احوال افراد در كوفه.

3. گزینش پرجمعیت ‏ترین نقطه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ های شهر برای عبور دادن كاروان اسیران.

 4. عبور دادن اسیران از برابر دیدگان مردم، در حالی كه با طناب بسته شده و بر شترهای بی‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ هودج سوار بودند.

 5. حمل سرهای شهیدان بر روی نیزه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ها پیشاپیش كاروان اسیران.

6. ممنوعیت حمل سلاح برای مردم عادی در زمان عبور كاروان.

تاریخ ورود اسیران به شهر كوفه

 بیشتر تاریخ نگاران، روز ورود قافله اسیران را به شهر كوفه، روز دوازدهم محرم سال 61 ق. دانسته‏اند. گرچه برخی ورود اهل بیت (ع) را به كوفه، روز شانزدهم و یا هفدهم محرّم دانسته ‏اند كه دلیلی بر صحت آن وجود ندارد. در مورد مدت اقامت ایشان در كوفه، از قراین مختلف و نقل‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏های مربوط به ورود قافله اسیران به شام می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏توان نتیجه گرفت كه توقف آنان در كوفه، بیش از یك هفته نبوده است.

 تعداد اسیران اهل بیت (ع)

 برخی تاریخ نگاران، تعداد زنان را 64 تا 84 نفر و تعداد مردان و پسران را 14 نفر یاد كرده‏اند. برخی از تاریخ نگاران، تعداد مركب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏های حامل اسیران را چهل محمل نوشته‏اند، كه بر روی هر یك هودجی بی‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ سرپوش بسته بودند. از امام سجاد (ع) روایتی نقل شده كه بیان می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏دارد، تعداد مردان [پسران] اسیر هنگام ورود به مجلس یزید در شام دوازده نفر بوده‏ است كه با زنجیر یا ریسمان بسته شده بودند. در میان مردان قافله، علی بن حسین (ع) بزرگ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ترین فرد از نظر سن به شمار می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏آمد، از این رو، سخت‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏گیری دشمن نسبت به آن حضرت نیز فزون‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏تر بود؛ چنان‏كه دستان آن گرامی را برگردن بسته و بر تن آن حضرت زنجیر نهاده بودند؛ كمتر مورخی است كه اشاره به مطلب غل و زنجیر نكرده باشد.

قبیله ‏هایی كه سرهای شهیدان را حمل می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏كردند

 پس از آن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏كه سرهای شهیدان را از تن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏هایشان جدا كردند، آن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ها را در میان قبایل تقسیم نمودند، و پس از آن، به سوی كوفه روانه شدند. نام قبایل و تعداد سرهایی را كه حمل كردند، چنین است:

1. قبیله كنده، سیزده سر به فرماندهی قیس بن اشعث.

2. قبیله هوازن، بیست سر به فرماندهی شمر بن ذی الجوشن.

3. قبیله بنی‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏تمیم، هفده سر.

4. قبیله بنی‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏اسد، شانزده سر.

5. قبیله مذحج، هفت سر.

6. قبیله قیس، نه سر.

مسؤول بردن سرها به كوفه

 همراه با قافله اسیران كربلا، 72 سر از سرهای یاران امام حسین (ع) از كربلا به كوفه حمل گردید. كسانی كه مسؤول مراقبت از سرها در طول مسیر تا كوفه بودند، عبارت‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏اند از: شمر بن ذی الجوشن، قیس بن اشعث، عمرو بن حجاج زبیدی و عزرة بن قیس احمسی.

منابع:

1-طبری، تاریخ طبری، ج 4: 3482.

2-طوسی، امالی: 913.

3-دینوری، اخبار الطوال: 259.

4-علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 45: 114.

5-شیخ مفید، الارشاد، ج 2: 123.

6-مقرم، مقتل الحسین: 3148.