در واقع افزایش 15 درصدی بارندگی‌ها بویژه پراکنش و به موقع بودن بارش‌ها در سال آبی 95-94 نسبت به سال‌های قبل در کنار اقدام‌های نسبتاً خوب وزارت جهاد کشاورزی در اهتمام به خود اتکایی کشور در تولید محصولات کشاورزی استراتژیک سبب شده تا از همین حالا که برداشت غلات در بعضی از استان‌های کشور مثل سیستان و بلوچستان آغاز شده است، برخی از مدیران وزارت جهاد کشاورزی از افزایش تولید غلات و بویژه محصول گندم در سال جاری خبر بدهند.
دقت بیشتر در بهره برداری از آب ها
مهندس رضا سرافرازی، مدیرکل دفتر امور آب و خاک کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه می‌گوید: امسال جدا از اجرای دوباره طرح خودکفایی گندم و توجه بیشتر به کشت دانه‌های روغنی، توزیع زمانی و مکانی بارندگی‌ها هم خوب بوده است، به همین دلیل پیش بینی افزایش این محصولات را داریم.
وی با اشاره به اینکه امسال میزان تولید در بعضی از محصولات کشاورزی مثل گندم با توجه به سطح زیر کشت آن‌ها افزایش قابل توجهی خواهد داشت، به طوری که در محصول گندم حتی رشد 25 درصدی پیش بینی می‌شود، تصریح می‌کند: البته این افزایش تولید چندان ربطی به میزان آبی که وزارت نیرو به بخش کشاورزی تخصیص داده است، ندارد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا وزارت نیرو سهم آب بخش کشاورزی را در سال آبی 95-94 ارایه کرده است یا خیر، می‌گوید: بله، مشکل خاصی در این زمینه بروز نکرده، در واقع تاکنون تغییر خاصی در تخصیص آب بخش کشاورزی ایجاد نشده است؛ چون میزان برداشت آب از چاه‌ها ثابت و طبق مجوز صادره است. در زمینه آب سدها نیز با اینکه افزایش آب داشتیم، اما هنوز وزارت نیرو جدول مصارف آب همه سدها را به ما اعلام نکرده است، اما تغییر محسوسی با سال‌های قبل ندارد.
وی در همین زمینه می‌افزاید: با وجود این، اگر نیاز به افزایش یا کاهش سهم باشد، هماهنگی‌های لازم با وزارت نیرو انجام می‌شود. البته همان طور که پیشتر اشاره شد، با بارندگی‌های خوب دو ماه گذشته و آغاز برداشت برخی از محصولات کشاورزی در استان‌های گرمسیر کشور نیاز بخش کشاورزی به آب تا شروع کشت در فصل جدید کمتر احساس می‌شود.
وی درباره میزان مصرف آب در بخش کشاورزی در سال آبی 95- 94 می‌گوید: میزان مصرف آب در بخش کشاورزی تفاوت چندانی با سال گذشته نداشته است. به عبارت بهتر ما معتقدیم، مصرف آب ما به 75 میلیارد متر مکعب در سال هم نمی‌رسد که این رقم 15 میلیارد متر مکعب کمتر از گزارش وزارت نیروست.
مدیرکل دفتر امور آب و خاک کشاورزی وزارت جهادکشاورزی در ادامه از ضرورت مدیریت منابع سخن می‌گوید و می‌افزاید: بهره برداری از آب‌های سطحی و زیر سطحی باید با دقت بیشتری صورت گیرد. در واقع اگرچه میزان بارش‌ها از ابتدای مهرماه 94 تا هفته سوم فروردین ماه جاری افزایش 15 درصدی نسبت به سال قبل داشته، اما این افزایش به معنای رفع مشکل کم آبی کشور نیست. ضمن اینکه افزایش بارندگی به صورت یکنواخت در همه جای کشور نبوده، به طوری که ما در حوضه آبریز شرق، کاهش 81 میلی متری بارش‌ها را درمقایسه با مدت مشابه سال قبل داشته ایم. یا ذخیره آب سدها در فلات مرکزی ایران از جمله سد زاینده رود خوب نیست، بنابراین با توجه به پیش بینی پژوهشکده اقلیم شناسی مبنی بر افزایش نیم تا یک درجه ای هوا در تمام استان‌های ایران طی فصل بهار مدیریت منابع آبی کشور به شدت الزامی است.
ضرورت ارتقای بهره وری آب
موضوعی که البته دکتر عنایت الله بیابانی جانشین دبیر کل خانه کشاورز بدرستی به آن اشاره می‌کند و به قدس می‌گوید: افزایش بارندگی‌ها به معنی پایان خشکسالی‌ها نیست، بنابراین آن چیزی که وزارتخانه‌های نیرو و کشاورزی باید بیش از هر موضوعی به آن توجه کنند، ارتقای بهره وری آب بویژه در بخش کشاورزی است.
وی در همین زمینه می‌افزاید: اگرچه توزیع آب در بخش کشاورزی در حال حاضر بخوبی از سوی وزارت نیرو مدیریت می‌شود، اما تا رسیدن به وضع مطلوب فاصله دارد. ضمن اینکه در این راستا سایر بخش‌های ذی ربط بویژه وزارت جهاد کشاورزی باید با وزارت نیرو همکاری لازم را داشته باشد؛ یعنی با توجه به تنش آبی کشور وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش تولیدات کشاورزی به جای توسعه سطح زیر کشت باید ارتقای بهره وری از آب را در دستور کارش داشته باشد.
مشارکت مردم در مدیریت آب
محمد حاج رسولی ها، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز بتازگی و در نشست رسانه ای کاهش 40 درصدی مصرف آب در کشور را ضروری می‌خواند و می‌گوید: این موضوعی است که در راهبرد بخش آب کشور که از ابتدای برنامه پنجم توسعه و با هدف ساماندهی مقوله آب در برنامه‌های میان مدت و بلندمدت، در ۶ محور تبیین شده، به آن تأکید شده است.
وی صیانت از آب‌های سطحی و زیرزمینی، استفاده از فناوری‌های نوین و برگزاری منظم جلسات شورای عالی آب را از جمله محورهای راهبردی یاد شده می‌داند و می‌گوید: بدون مشارکت مردم و کشاورزان مدیریت منابع آب امکان پذیر نیست.
وی تقسیمات سیاسی و اداری خاص کشور، فشارهای سیاسی و اجتماعی در حوضه‌های آبریز و محدود بودن فناوری‌ها را سه چالش اصلی و بزرگ کشور در مقوله اساسی آب می‌داند و می‌گوید: از سوی دیگر پَراکنش زیاد بارندگی‌ها در کشور، تغییرات اقلیمی، افزایش مصرف آب، افت آب سفره‌های زیرزمینی و کاهش حجم ورودی آب سدها سبب مشکلات بیشتر در سال‌های اخیر شده است. وی در همین زمینه می‌افزاید: در چنین شرایطی و با وجود آگاهی از لزوم کاهش ۴۰ درصدی مصارف آب، همچنان به توسعه بهره برداری از منابع آبی اصرار می‌شود. وی با اشاره به اهمیت طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی می‌افزاید: بر اساس پیش بینی‌ها مقرر شده است، در مرحله اول، برداشت از منابع آب تجدیدپذیر کشور 69 درصد باشد و در مرحله دوم به 60 درصد برسد.
نظر شما