مقامات اطلاعاتی غریی می‌گویند، رهبر ارشد القاعده در پاکستان که گروهش پس از یک دهه حملات پهپادی آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به شدت تضعیف شده، تصیم گرفته است تا آینده خود را در سوریه بیابد به همین دلیل پیش از چند دهه سرباز کار کشته خود را پنهانی به این کشور اعزام کرده است.

به گزارش قدس آنلاین به نقل از ایسنا ، روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی به برنامه القاعده و جبهه النصره، شاخه آن در سوریه برای ایجاد یک امارت اسلامی در سوریه پرداخته و آورده است:

حرکت سران القاعده نشان دهنده افزایش اهمیت سوریه برای این گروه تروریستی و افزایش رقابت خونبار آن با گروه تروریستی داعش بر سر منافع است.

عوامل گروه تروریستی القاعده دستور دادند تا روند ایجاد یک مقر فرماندهی در سوریه را آغاز و زمینه لازم برای تاسیس یک امارت از طریق جبهه النصره را فراهم و با داعش رقابت کنند؛ داعشی که در سال 2013 از همین جبهه النصره جدا شد. این اقدام تغییری بزرگ برای القاعده و پیروانش محسوب می‌شود که همواره از ایجاد یک امارت و اداره یک سرزمین خودداری می‌کردند تا اینکه شرایط آن را مهیا دیدند. چنین تصمیمی همچنین می‌تواند تهدیدی بسیار بزرگ و جدی علیه آمریکا و اروپا محسوب شود.

عوامل القاعده سال‌هاست که به سوریه وارد و از آن خارج می‌شوند. ایمن الظواهری، رهبر این گروه تروریستی در پاکستان سال 2013 چند تن از نیروهای ارشد این گروه را برای راه اندازی جبهه النصره به سوریه اعزام کرد یک سال بعد گروه خراسان منتسب به القاعده به سوریه فرستاده شد؛ گروهی که به گفته مقامات آمریکایی تنها مسئول انجام حملات علیه غرب را داشت.

تحلیل‌گران غربی می‌گویند، حضور پررنگ‌تر القاعده در سوریه به این گروه فرصت با ارزشی خواهد داد. یک امارت القاعده مستقر در سوریه نه تنها فاصله این گروه تا اروپا را کم خواهد کرد بلکه می‌تواند این گروه تروریستی را از تسهیلات عضوگیری آسان و حمایت لجستیکی از سوی شبه نظامیان عراق، اردن، ترکیه و لبنان بهره‌مند سازد.

الظواهری اولین بیانیه شفاهی خود طی چند ماه اخیر را اوایل ماه مارس منتشر کرد و به نظر می‌رسد در این بیانیه راه را برای شخصیت‌های القاعده جهت استفاده از جبهه النصره برای ایجاد یک امارت در سوریه هموار کرده است. برخی از سران النصره با این حال نسبت به زمان اجرای این امر انتقاد دارند و به همین دلیل است که تاکنون گامی در این جهت برداشته نشده است.

چارلز لیستر، یکی از اعضای ارشد موسسه خاورمیانه در آخرین تحلیل خود در این باره نوشته است: ایجاد یک امارت متعلق به القاعده و احیای مرکزیت رهبری القاعده در شمال سوریه پیشرفت بزرگی برای این گروه تروریستی جهانی محسوب می‌شود. القاعده به این ترتیب خود را یک جنبش افراط‌گرای هوشمند، روشمند و پابرجا نشان می‌دهد که با مسلمانان سنی سازگاری بیشتری دارد.

القاعده و گروه داعش هدف مشابهی در ایجاد یک "دولت اسلامی" دارند اما از تاکتیک‌های مختلفی استفاده می‌کنند. داعش به سرعت دست به خشونت برد و به صورت یک جانبه تلاش کرد تا برخی مناطق عراق و سوریه را کنترل و اعلام استقلال کند اما جبهه النصره به دقت دنبال جلب اعتماد مردم در مناطقی است که خواهان کنترل بر آنها بوده و همزمان اعتماد گروه‌های مخالف با دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را نیز جلب کرده است.

مقامات آمریکایی می‌گویند، داعش کاملا از القاعده در عرصه رقابت افراطی پیشی گرفته است. بسیاری از عوامل شبکه خراسان از جمله رهبر آنها در هشت حمله هوایی نیروهای آمریکایی در شمال غرب سوریه کشته شده‌اند. گفته می‌شود داعش 19 تا 25 هزار نیرو در عراق و سوریه دارد اما جبهه النصره 5 تا 10 هزار نیرو آن هم تنها در سوریه دارد.

مقامات اطلاعاتی اروپا و آمریکا می‌گویند، شکل‌گیری این جنبش کوچک اما پایدار نیروهای القاعده در سوریه شکستی مأیوس کننده در اوضاع آشوب‌زده سوریه است. این مقامات تاکید می‌کنند عوامل القاعده در سوریه در انجام وظایف و دستیابی به اهدافشان مصمم هستند اما به شدت محصور و محدودند.

به هر حال حضور کادر ارشدی از فرماندهان القاعده در سوریه زنگ هشدار را در واشنگتن و پایتخت متحدان آن در اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا به صدا درآورده است.

جان برنان، مدیر سیا در این باره توضیح داده بود: ما بخش بزرگی از القاعده را نابود کرده‌ایم اما این گروه هنوز کاملا نابود نشده است بنابراین ما باید بر کارهایی که این گروه توانایی انجام آن‌ها را دارد متمرکز باشیم.

با این حال اما مشخص نیست که القاعده چگونه و کی امارت مورد نظرش را در سوریه بنا می‌کند تا مناطقی را تحت کنترل بگیرد و به احتمال زیاد مواضعی سرسختانه‌تر در قبال مخالفان میانه‌رو سوریه اتخاذ کند.

گروه تروریستی النصره در سال 2012 به عنوان شاخه‌ای از القاعده در عراق شکل گرفت و اندکی بعد تحت رهبری ابوبکر البغدادی خود را دولت اسلامی خواند و علیه دولت اسد اعلام جنگ کرد. همان سال آمریکا نام جبهه النصره را در لیست گروه‌های تروریستی قرار داد اما در سال 2013 جبهه النصره به با کارهای البغدادی به مخالفت پرداخت و در عوض به الظواهری اعلام وفاداری کرد این مساله دو گروه را از هم جدا کرد و رقابتی خونبار بین آنها در سوریه به راه انداخت که هنوز هم کشته می‌گیرد.