آنچه در سیاست‌های اخیر اهمیت یافته، جذب دانشجویان خارجی نیز هست که در حال حاضر 21هزار دانشجوی غیرایرانی در دانشگاه‌های ایران مشغول به تحصیل هستند. درباره برنامه‌های جدید وزارت علوم در جذب دانشجوی غیرایرانی با دکتر سیدابوالحسن ریاضی معاون دانشجویان داخل سازمان امور دانشجویان، گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید.
دانشجویان خارجی بعد از دانش آموختگی در کشور بکار گرفته می‌شوند؟
خیر، بدلیل شرایط بازار کار در داخل، بعد از اتمام تحصیل باید به کشورشان برگردند. اشتغال برای دانش‌آموختگان خودمان در اولویت است. کشورهایی که دانش‌آموختگان خارجی را جذب می‌کنند نیاز به نیروی کار دارند. ما در حال حاضر چنین شرایطی را نداریم.
حتی اگر جزو نخبگان باشند؟
مواردی که خاص باشد، اگر از سوی دستگاهی تقاضا شود، طبق ضوابط پیگیری می‌شود ولی از نظر ما دانشجویان غیرایرانی بعد از اتمام تحصیل باید به کشور خودشان برگردند.
دانشجویان خارجی در کشور باید به چه تعداد برسند؟
هدف ما در برنامه ششم جذب 100هزار دانشجوی خارجی است. یکی از سیاست‌های اصلی وزارت علوم، بین‌المللی کردن آموزش‌عالی با توجه به صندلی‌های خالی و ظرفیت مازاد دانشگاه‌های کشور و نیز جایگاه ویژه دانشگاه‌های ما در منطقه است.
هدفگذاری روی کدام کشورهاست؟
کشورهای منطقه، از کشورهای آسیای میانه و همسایه. البته همه کشورهای جهان مدنظر ماست. در حال حاضر از 80کشور مختلف، دانشجوی کشور ما هستند.
بسترها و زیرساخت‌ها برای پذیرش دانشجوی خارجی در کشور ما مهیاست؟ آیا نیروی انسانی دانشگاه‌ها مسلط به زبان بین‌المللی هستند؟
در حال حاضر فقط به 23دانشگاه مجوز پذیرش دانشجوی غیرایرانی را داده‌ایم. بر اساس وجود استانداردها بویژه تأمین زیرساخت‌ها و خوابگاه برای دانشجویان و پشتیبانی‌های علمی از این دانشجویان، جذب دانشجوی خارجی صورت می‌گیرد. هدف دیگر ما پذیرش دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی برای طی کردن فرصت‌های مطالعاتی در دانشگاه‌های کشور است که بصورت دوره‌های کوتاه مدت خواهد بود.
کدام دانشگاه‌ها؟
یکی از دانشگاه‌هایی که جایگاه ویژه‌ای دارد، دانشگاه فردوسی مشهد است که بیش از یک هزار و 500 دانشجوی غیرایرانی در این دانشگاه، مشغول به تحصیل هستند.
زبان ارتباطی با دانشجویان خارجی چیست؟
سیاست ما براساس مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، تدریس به زبان فارسی است. برای همین همه دانشجویان غیرایرانی که می‌خواهند در کشور ما تحصیل کنند، دوره آموزش زبان را می‌گذرانند که بین 6 ماه تا یکسال است. این آموزش‌ها در دو سطح مقدماتی و پیشرفته است که در سطح دوم، متناسب با رشته‌ای که تحصیل می‌کنند به آنها آموزش داده می‌شود.
از میان دانشجویان خارجی، چه تعداد بورسیه هستند؟
حدود 6هزار دانشجوی بورسیه هستند و بقیه با هزینه خودشان تحصیل می‌کنند.
شهریه دانشجویان خارجی با داخلی متفاوت است؟
شهریه آنها متناسب با مصوبه هیأت امنای دانشگاه تعیین می‌شود. ممکن است در تهران بیشتر باشد و در شهرستان‌ها کمتر.
البته تعداد زیادی از این دانشجویان غیرایرانی، همسایه افغانستانی ما هستند که تعدادی از آنها با کنکور سراسری وارد دانشگاه‌ها می‌شوند و ما حدود 11هزار دانشجوی افغانستانی داریم.
پس چندان هم در جذب دانشجوی خارجی بجز افغانستان، موفق نبوده‌ایم؟
به هر صورت همین تعدادی که می‌گویم قابل توجه است.
به جز 6هزار نفر بورسیه، فقط 2هزار نفر جذب از کشورهای دیگر -بجز افغانستان- است؟
همین‌طور است، ولی همین تعداد هم با توجه به مدت کوتاهی که سیاست جذب دانشجوی خارجی را جدی گرفتیم، رقم قابل دفاعی است.
مجموعه فعالیت‌های جذب دانشجوی خارجی طی دو سال اخیر برای بهبود زیرساخت و تبلیغ دانشگاه‌ها در سطح بین‌المللی آغاز شده که دانشگاه‌های ما شناخته شوند و تقاضا به سمت کشورمان بیشتر شود.
بههرحال هدفگذاری فقط روی جذب دانشجویان افغانستانی نیست، چون این دانشجویان بدلیل زندگی در ایران، جذب دانشگاه‌های کشورمان می‌شوند.
به نظر می‌رسد طبق پیش‌بینی برای برنامه ششم توسعه 50 برابر باید جذب داشته باشید.
معمولاً بخشی از هدف‌گذاری‌ها آرمانی است و زمانی که نقطه آرمانی را تعیین می‌کنیم برای رسیدن به آن هدف، تلاش می‌کنیم.
اگر انتظاراتمان را کوچک بگیریم، تلاش‌هایمان متناسب با همان انتظارهاست.
چقدر تلاش کردید از کشوری همچون مالزی که بیشترین دانشجو را از ایران پذیرش می‌کند، جذب دانشجو هم داشته باشید؟
در مورد مالزی، با کاهش بسیار جدی دانشجویان ایرانی در این کشور مواجه هستیم. دلیل آن هم، افزایش نرخ ارز است که با کاهش ارزش پول ما در سطح بین‌المللی، این مزیت برای کشوری همچون مالزی از بین رفته است.
دانشجویان ایرانی خارج از کشور با توجه به ظرفیت‌سازی که در کشور داشتیم، جذب دانشگاه‌های داخلی شده‌اند. در خردادماه تعدادی از دانشگاه‌های برتر ایران در نمایشگاه بین‌المللی دانشگاه‌های جهان در کوالالامپور حضور می‌یابند تا ظرفیت‌هایشان را معرفی و دانشجوی خارجی جذب کنند.
کدام دانشگاه‌ها؟
پیشنهادی که الان مطرح است در چارچوب دانشگاه‌های برتر است، همچون دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، امیرکبیر، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، فردوسی مشهد، تبریز، اصفهان، صنعتی اصفهان و دانشگاه شیراز.
دانشگاه‌های کشـور ما جزو دانشگاه‌های ارزان قیمت دنیاست؟
از نظر قیمت تحصیل، جزو کشورهای متوسط هستیم. دانشگاه‌های ما جزو دانشگاه‌های ارزان همچون دانشگاه‌های هند نیستند.
ضمن اینکه یکی از موانع جدی ما در جذب دانشجوی خارجی، بحث مسکن است.
در کشورما این‌طور نیست که دانشجویان خارجی بتوانند جایی جز فضای دانشگاهی، مسکن اجاره کنند.
بنابراین صرفاً دانشگاه‌هایی که امکان اسکان برای دانشجویان غیرایرانی را دارند می‌توانند اقدام به پذیرش دانشجو کنند.
در این بخش امکاناتی فراهم شده که این دانشگاه‌ها بتوانند با سرعت قابل قبولی پذیرش دانشجوی خارجی داشته باشند.
ما الان برای دانشجویان داخلی خودمان هم مشکل تأمین خوابگاه داریم، چطور قرار است بر اساس پیش‌بینی شما 100 هزار دانشجوی خارجی جذب شوند؟
بخشی از شرایط، خارج از اراده وزارت علوم است.
عرف در جامعه ما چنین است که واحدهایشان را به دانشجویان غیرایرانی اجاره نمی‌دهند و اصلاح این روند نیاز به زمان دارد. بخش دیگر هم تسهیل در ارایه مجوزهایی است که بایستی به بخش خصوصی برای اسکان دانشجویان خارجی داده شود.
نظر شما