قرآن کریم از والدین به عنوان شخصیت هایی ارجمند یاد کرده و حتی در آیات وحی تأکید شده فرزندان حق ندارند به والدین خویش «اُف» بگویند. در شرایط امروز که بارها شاهد برخوردهای نامتعارف و دور از احترام برخی جوان ترها با والدینشان هستیم، خوب است به کلام وحی و احادیث نغز ائمه
(علیهم السلام) رجوع کنیم و ببینیم آنها در این باره چه توصیه هایی دارند.
امام رضا(علیه السلام) نیز با تأکید بر حفظ حرمت و نیکی به پدر و مادر در حدیثی گرانسنگ فرموده اند:
«ان الله عز و جل امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخری: امر بالصلاة و الزکاة، فمن صلی و لم یزک لم تقبل منه صلاته و امر بالشکر له و للوالدین، فمن لم یشکر والدیه لم یشکر الله، و امر باتقاء الله و صلة الرحم، فمن لم یصل رحمه لم یتق الله
عز و جل؛ خداوند متعال فرمان داده، سه چیز همراه سه چیز دیگر انجام گیرد: به نماز همراه زکات فرمان داده است، پس کسی که نماز بخواند و زکات نپردازد، نمازش نیز پذیرفته نمیشود؛ به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است و در نهایت به تقوای الهی فرمان داده و به صله رحم، پس کسی که صله رحم انجام ندهد، تقوای الهی را هم به جا نیاورده است.» اما آن حضرت در این حدیث تأکید بیشتر بر حرمت والدین داشته اند.
حفظ حرمت و بزرگی والدین
حجت الاسلام والمسلمین محسن کازرونی
در تشریح این حدیث ارزشمند میگوید: نیکی به والدین و حفظ احترام آنان صفتی الهی است و همه انبیا و اولیای خدا بر احترام به والدین اهتمام داشتهاند.
وی ادامه میدهد: امام رضا(علیه السلام) در حدیث خود احترام به والدین را پس از نماز و زکات مطرح فرموهاند، بنابراین بزرگترین رکن عبادی پس از ادای فریضه نماز، احترام به والدین برشمرده شده است.
زیارت خانه خدا
این استاد اخلاق و معارف اسلامی با بیان اینکه احترام به والدین تأثیر ویژه ای در زندگی همه دارد، تصریح میکند: احترام به والدین آنقدر ارزشمند است که امام هشتم(علیه السلام) نیز همچون اجداد طاهرین خود این عمل را برابر با زیارت خانه خدا میدانند و توصیه میکنند، اگر مشتاق زیارت بیتالله الحرام هستید، به روی پدر و مادر خود با احترام و مهربانی نگاه کنید. وی تأکید میکند: خداوند در آیات نورانی و وحیانی قرآن بارها بر حفظ حرمت والدین تأکید فرموده و ما در قرآن کریم بیش از 23 بار به احترام و نیکی به پدر و مادر سفارش شدهایم.
حق والدین برابر با حق خداست
اما چرا به حفظ حق والدین توصیه شدهایم؟ حجت الاسلام والمسلمین کازرونی در پاسخ به این پرسش میگوید: امام رضا(علیه السلام) برای این پرسش هم پاسخی زیبا دارند، حضرت خطاب به فردی که پرسید: احترام به پدر چه جایگاهی دارد؟ میفرمایند: «از پدرت اطاعت كن و نسبت به او مراتب نيكى و تواضع و خضوع و تكريم را معمول دار؛ زیرا خداوند حق پدر و مادر را قرين حق خود قرار داده و تأکید دارد، شكرگزار من و شكرگزار پدر و مادرتان باشید.» بنابراین نباید از حق والدین خود غفلت کنیم.
توصیه همه ادیان الهی
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه احترام به والدین صرفاً مختص اسلام و شیعه نیست، تصریح میکند: در همه ادیان الهی به حفظ احترام والدین توصیه شده و این سفارش منحصر به اسلام نیست، خداوند متعال در سوره بقره، آيه 83 احسان به والدين را پيرو عبادت خداوند و جزو پيمانها و وظايف حتمى بنى اسرائيل برشمرده است و حتی حضرت نوح(علیه السلام) در دعا برای والدین خود میفرماید: «رب اغفرلى و لوالدى و لمن دخل بيتى مؤمناً و للمؤمنين و المؤمنات و لا تزد الظّالمين الاّ تبارا؛ خدايا! مرا و پدر و مادرم را و هر كه با ايمان وارد خانه من مى شود و نيز مردان مؤمن و زنان مؤمن را بيامرز و ستمكاران را جز بر هلاك و عذابشان ميفزاى.» و روایات بیشماری از این دست وجود دارد که نشان میدهد، نخستین رکن تربیتی در آفرینش و خلقت انسان، احترام به والدین است.
سپاس از والدین
حجت الاسلام والمسلمین کازرونی در پاسخ به این پرسش که وظیفه فرزندان در برابر والدینشان چیست؟ میگوید: احترام و حفظ شأن و کرامت انسانی والدین مهمترین وظیفه فرزندان است، امام رضا(علیه السلام) نیز در حدیث خود بر سپاسگزاری از والدین تأکید کرده اند. وی ادامه میدهد: برخی از ما متأسفانه در گیر و دار شلوغی زندگی روزمرهمان فکر میکنیم انجام امور زندگی توسط پدر و مادرمان، وظیفه آنان است و ما هیچ وظیفه ای در قبال آنان نداریم؛ این در حالی است که باید در هر شرایط شکرگزار نعمت والدین خود باشیم. این استاد حوزه و دانشگاه تأکید میکند: متأسفانه دیده میشود، بچهها به والدین خود میگویند وظیفه دارید ما را تأمین کنید و حتی خود را سالار بر والدین میدانند؛ این در حالی است که امام هشتم (علیهالسلام) سپاس از والدین را در هر شرایطی توصیه فرموده اند.
چرا غافلیم؟
حجت الاسلام والمسلمین کازرونی درباره چرایی رفتارهای نامتعارف فرزندان نسبت به والدین اظهار میدارد: این رفتارهای ناشایست که بعضاً از سوی برخی جوانترها دیده میشود، ناشی از نداشتن فهم دقیق از دین و توصیههای دینی نسبت به احترام به والدین است. وی تصریح میکند: درگیر شدن افراد در فضای مجازی شرایط را تغییر داده و دور شدن از مبانی دینی و معنوی انسان را به بیراهههای گمراهی سوق میدهد، ضمن اینکه برخی فیلمها و برنامههای تلویزیونی هم برخوردهای زنندهای را با والدین نشان میدهند و احتمالاً افراد غافل از آنها الگوبرداری میکنند. این استاد حوزه و دانشگاه تأکید میکند: شاید برخی جوان ترها فراموش کردهاند که والدین آنان چه زحمات و رنجهایی را متحمل شده اند تا آنان به عرصه برسند! اما همین جا توصیه میکنم، همه ما برای احترام به والدین وظایف متعددی داریم و باید برگردیم به اصل خویش که واقعاً از کجا آمدهایم و قرار است به کجا برویم.
دعای خیر والدین
حجت الاسلام والمسلمین کازرونی با بیان اینکه اجابت دعای والدین زندگی ما را دگرگون میکند، اظهار میدارد: همه انسانهای برگزیده و صاحب نام از دعای خیر پدر و مادرشان به مدارج عالی رسیده اند
و حتی در زندگی علمای برجسته میبینیم که تا آخرین لحظه حیات والدینشان به آنان بیاحترامی نکرده اند.
وی اضافه میکند: امام هشتم
(علیه السلام) در یکی دیگر از توصیههای خود میفرمایند: «نگریستن از روی مهربانی و عطوفت به صورت والدین، عبادت است.» توجه به این توصیه حضرت و جلب رضایت پدر و مادر، گرههای زندگی را به دعای خیر آنان باز خواهد کرد.
این کارشناس معارف اسلامی خطاب به جوانان تأکید میکند: در همه شرایط زندگی مطیع والدین خود باشید و راه راست را از آنان بخواهید، راهنمایی آنان حیات بخش است و به واسطه خدای متعال حق آنان را برابر با حق خود
میداند.
نظر شما