همزمان با اجرایی شدن برجام در دی ماه سال گذشته، بازار سهام از خواب دو ساله بیدار شد و رشد بیش از 30 درصدی شاخص کل بورس تهران در دی و بهمن سال گذشته سود قابل توجهی را به فعالان بازار سهام منتقل کرد. خوشبینی‌ها به رشد اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی به واسطه برداشته شدن تحریم‌ها، مهم‌ترین عوامل در افزایش قیمت سهام از سوی بیشتر تحلیلگران بازار قلمداد می‌شد. رشد خیره کننده بیش از 100 درصدی گروه خودروسازی بخوبی از بازگشت امید به بازار سهام خبر می‌داد. رفته رفته در ماه پایانی سال 94 شدت تقاضا برای خرید سهام کاهش یافت و بازار به سمت تعادل قیمتی حرکت کرد. در این شرایط به نظر می‌رسید هیجانات ناشی از برجام در حال کم شدن است، اما از نیمه دوم اسفند دوباره روند مثبت به شاخص کل بورس بازگشت و این روند تا هفته اول فروردین 95 نیز ادامه پیدا کرد. اما از هفته دوم شروع به کار بورس در سال جدید، روند نزولی قیمت‌ها شروع شد و تا کنون حدود 6 درصد زیان به سهامداران منتقل شده است.

  تعدیل صحیح قیمت‌ها
بازارهای سهام در تمام دنیا به اخبار سیاسی -اقتصادی وابسته هستند و بازار سهام ما نیز از این موضوع مستثنا نیست. بدون شک جهش قیمت‌های سهام در دی ماه سال گذشته، ناشی از اجرا شدن برجام و لغو تحریم‌های هسته‌ای بوده است. اما سوال اساسی این است که لغو تحریم‌ها تا چه اندازه بر اقتصاد و در نتیجه بر بازار سهام اثر گذار خواهد بود. بازارهای سهام به دلایل متعدد، بهتر از هر بازار دیگری می‌توانند اثر گذاری پدیده‌های مختلف را بر اقتصاد کشور ارزیابی کنند. به طور کلی در رویدادهای مثبت، قیمت‌های سهام بیش از میزان واقعی خود در کوتاه مدت افزایش می‌یابد، اما در میان مدت قیمت‌ها اندکی تعدیل (کاهش پیدا می‌کند، اما کمتر از افزایش صورت گرفته) می‌شوند. برخی تحلیلگران بازار سرمایه کاهش صورت گرفته در فروردین و اردیبهشت ماه سال جاری را پیامد تعدیل صحیح قیمت‌ها (افزایش بیش از اندازه زمستان سال 94) می‌دانند. اگر به شاخص کل بورس نگاهی بیندازیم مشاهده خواهیم کرد شاخص کل در ابتدای دی‌ ماه سال 94 حدود 61 هزار واحد بوده است و با رشد حدود 20 هزار واحدی در میانه فروردین به 81 هزار رسیده است. با شروع فاز تعدیل، بخشی از افزایش شاخص کل در دو ماه اخیر کاهش پیدا کرده و شاخص به عدد 76 هزار رسیده است.

 محقق نشدن آثار برجام مطابق با انتظارات
بی تردید علت فضای مثبت بورس در زمستان سال گذشته، به دستاوردهای احتمالی لغو تحریم‌ها برمی‌گردد. براساس اعلام مقام‌های بانک مرکزی، با وجود برداشته شدن تحریم هسته‌ای علیه کشور، برخی بانک‌های بزرگ اروپایی هنوز حاضر نیستند با بانک‌های داخلی ارتباط مالی داشته باشند. نبود ارتباط مالی بانک‌های بزرگ با بانک‌های ایرانی، ارتباط اقتصادی و مزایای ناشی از اجرای برجام را تحت تأثیر قرار خواهد داد. صادرات بسیاری از شرکت‌های بورسی وابسته به برقراری ارتباط بانکی با کشورهای مقصد است و اگر خریداران خارجی محصولات ایرانی، نتوانند بهای کالای مورد نظر را در موعد مقرر به بانک‌های ایرانی منتقل کنند، بخشی از آثار مثبت برجام محقق نخواهد شد. از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌های بورسی برای خرید تجهیزات و مواد اولیه به واردات از کشورهای صنعتی نیاز دارند و باید بهای تجهیزات و مواد اولیه را در زمان مشخص به فروشندگان پرداخت کنند. به طور طبیعی اگر نظام بانکی ما همچنان نتواند با بانک‌های بین‌المللی ارتباط مناسبی برقرار کند، آسیب‌های فراوانی برای بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله شرکت‌های بورسی ایجاد خواهد شد. به همین دلیل برخی تحلیلگران افت قیمت‌ها را در دو ماه اخیر پیامد محقق نشدن انتظارات مثبت برجامی می‌دانند. البته برخی از مسؤولان معتقدند همکاری بانکی میان ایران و دیگر بانک‌های جهانی به زمان بیشتر نیاز دارد و در بازه زمانی مناسب، ارتباط مالی به نحو مطلوبی برقرار خواهد شد.
در مجموع به نظر می‌رسد هر دو عامل تعدیل قیمتی و محقق نشدن کامل آثار برجام، تا حدودی بر افت بازار سهام تأثیر داشته باشد، اما به علت کاهش 6 درصدی شاخص در بهار 95 در مقابل افزایش بیش از 30 درصدی زمستان 94، به نظر می‌رسد احتمال تعدیل قیمتی بیش از سایر عوامل باشد.  
در این راستا، یک تحلیلگر بازار سرمایه می‌گوید، در روزهای اخیر، شاهد اصلاح قیمتی در بازار شده‌ایم که این اصلاح، یک ذات جدانشدنی از بازار است. با توجه به این شرایط، بازار به قیمت‌‌های معقولی رسیده و روند کلی آن صعودی اما با روندی کند است.
فریده جلاییان می‌افزاید: این روند صعودی شیب ملایمی را طی می‌کند و در این شرایط نباید انتظار رشد پرشتاب مانند ‌ماه‌‌های پایانی سال 1394 یا رشد اوایل سال 1392 را داشته باشیم و این انتظار زیادی است که رشد‌های پرشتاب آن روزها را دوباره تجربه کنیم، اما به هرحال شرایط برای ورود سرمایه‌گذاران در این بازار مناسب است.
او ادامه می‌دهد: البته هر خبر مثبتی در این بازار می‌تواند بر شاخص تاثیر‌گذار باشد.