به گزارش قدس آنلاین و به نقل از روابط عمومی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، جایگاه آستان منسوب به عالم آل محمد(ص) از دیرباز چنان بود که ارادتمندان همواره نفایس خود را به این بارگاه هدیه می‌کردند، و مقبولیت و کارآیی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نیز در طول عمر درازِ خود عاملی دیگر شد تا فرهیختگان، کتب، نشریات، اسناد و هرآنچه را که نفیس و متعلق به تاریخ کهن می‌دانستد به این مرکز بسپارند و این امر تا جایی پیش رفت که خدمتگزاران این کتابخانه در سال 1359، فضایی مجزا را برای مطبوعات اختصاص دادند و بدین‌ترتیب آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی به صورت رسمی، ایجاد شد.
آرشیوی که مجموعه‌ای از نوادر و اولین‌ها را درون خود جا داده است. از اولین نشریه نظامی ایران با نام «روزنامه نظامی دولت عِلیه ایران»، تا «دانش»؛ اولین نشریه زنان ایران که سمیه کحال در تهران و در 4 مهر 1288 شمسی اولین شماره آن را با موضوع اخلاق، علم خانه‌داری، بچه‌داری و شوهرداری منتشر کرد.
اینجا می‌توان مجموعه‌ای کامل از نشریه‌ای را یافت که هیچ نسخه‌ای از آن، در دنیا دیده نشده: «نشریه فرانسوی زبان اکودوپرس»؛ دومین نشریه فرانسوی زبان ایران در سال 1302 هجری قمری.
نشریه‌ای که با دستور مستقيم ناصرالدين شاه زير نظر محمدحسن خان اعتماد السلطنه و مديريت ميرزاحسين فروغي به منظور پاسخ به مندرجات مطبوعات خارج از كشور درباره ايران در تهران منتشر می‌شد.
اینجا می‌توان سراغ 750 عنوان نشریه پزشکی را گرفت که خود به‌تنهایی معادل 70 درصد کل نشریات پزشکی ایران است! و پیشکسوت آن‌ها «مجله صحیه و امور خیریه» است که از زمان چاپ آن در 1300 هجری شمسی، 95 سال می‌گذرد.
اینجا: «آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی»
آرشیوی که آن‌قدرها مورد اطمینان بوده که مرحوم استاد محمد گلبن بیش از1500 عنوان نشریه ادواری قدیمی و جدیدش را که شمار آن‌ها به 58 هزار نسخه می‌رسد، را یک‌جا به آن بسپارد و بدرود حیات کند. مجموعه‌های کم‌نظیر و بی‌نظیری چون «آزادیستان»، «حبل المتین کلکته»، «نسیم شمال»، «ثریا»، «فرهنگ رشت»، «اکودوپرس»، و...
آرشیوی آن‌قدرها مورد اطمینان، که پدر تاریخ مطبوعات ایران؛ «سید فرید قاسمی» حاصل تلاش 40 ساله‌اش را تمامل و کمال به آن هدیه کند: 2002 عنوان نشریه در بیش از 41 هزار نسخه! مجموعه‌ای که این مرکز را به غنی‌ترین مرکز آرشیوی در زمینه تحقیقات لرستان‌شناسی تبدیل کرد.
سراغ تاریخ نشریات دانشجویی را نیز باید از آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی گرفت که با 6 هزار و 800 عنوان نشریه دانشجویی از دهه 60 تا کنون، بزرگترین آرشیو نشریات دانشجویی کشور را تشکیل داده است.
جمع‌آوری مطبوعات شاید مزیت دیگری نیز داشته باشد و آن برآورد میزان چاپ و تعداد نشریات است. امری که امروز از رشد چشمگیر نشر مطبوعات در سال‌های پس از انقلاب اسلامی حکایت دارد. وجود بیش از 335 عنوان از نشریات متعلق به دوره قاجار(1215- 1304 شمسی)، این آرشیو را به یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های نشریات این دوره تبدیل کرده است. بالغ بر 2هزار عنوان مجله، روزنامه و سالنامه، متعلق به دوره پهلوی و رقمی افزون بر 24 هزار عنوان نشریه از دوران انقلاب، آن‌گونه رقم زد که اکنون پس از گذشت سی و شش سال از فعالیت مستقل آرشیو مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، بیش از 27 هزار عنوان مجله، روزنامه، سالنامه و... در بیش از یک میلیون و 800 هزار نسخه به 62 زبان دنیا در کنار یکدیگر جمع شوند تا پژوهشگران از هر رشته‌ای بی هیچ دغدغه، در کتابخانه تخصصی مطبوعات بنشینند و تاریخ رشته‌شان را در مطالعه سِیر مطبوعات بیایند.
نظر شما