معارف/ آمنه مستقیمی: قرآن به عنوان نسخه متعالی و شفابخش زندگی که بشر را به سعادت ابدی رهنمون می شود، در معرفی سبک زندگی مورد نظر خود از تعبیر «حیات طیبه» سخن به میان می آورد، حیاتی که به تعبیر آیات وحی، دارندگان آن در بهشت جاودان وارد می شوند. از این رو و به منظور بررسی چیستی، چرایی و کیفیت دستیابی به این حیات با یک کارشناس برجسته قرآن به گفت و گو پرداخته ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می شود:

ابوالفضل بهرامپور، مفسر و مترجم قرآن درباره معنا و مفهوم حیات طیبه ای که قرآن از آن نام می برد، گفت: حیات طیبه در مقابل  حیات سیئه ای است که امروز استکبار جهانی به آن مبتلاست؛ حیات طیبه یعنی زندگی ای که طهارت از در و دیوارش می بارد، قاضی آن حلال و حرام می فهمد، معلمش کم فروشی نمی کند و در یک کلام یعنی زندگی بر مبنای اصول و قوانینی که خدای متعال در آیات وحی نازل کرده و انسان را به زندگی بی دردسر و بی دغدغه رهنمون می شود.

وی ادامه داد: مَثَل این حیات طیبه همان روایتی است که می گوید در عصر ظهور امام زمان(عج) دختری دم بخت با طبقی از طلا بر سر از شهری به شهری دیگر می رود بدون آنکه کسی به او آزاری رساند!؛ بنابر این حیات طیبه زمانی محقق می شود که هر کس به تکلیفی که خدای متعال برایش در نظر گرفته، عمل کند.

بهرامپور با بیان اینکه صاحبان حیات سیئه نمی خواهند و نمی گذارند که بشر به حیات طیبه دست یابد، اظهار کرد: اینکه نسبت به زندگی و عملکرد دیگران بی تفاوت باشیم و یا با این توجیه که چون دیگران اختلاس های میلیاردی می کنند ما هم درپی مال حرام باشیم و چون دیگران بدحجاب اند پس ما هم می توانیم درصدی از حجاب را رعایت نکنیم، نتیجه همین تلاش صاحبان حیات سیئه است، در حالی که هر کس باید حیات طیبه را از خود شروع کند.

مبنای عمل ما باید استانداردهای قرآنی باشد

مولف مجموعه پنج جلدی «زندگی با قرآن» درباره معنا و مفهوم زندگی کردن با قرآن بیان کرد: ما نمی توانیم عملکرد خود را با تخلفات بیرونی مقایسه کنیم؛ چراکه اسلام برای اعمال ما استانداردی عرضه کرده و تک تک افراد جامعه باید خود را با آن، مقابل خطا و گناه بیمه کنند چنان که متدینان جامعه به دستور دولت نیست که زیست مومنانه دارند بلکه با باور خویش چنین عمل می کنند؛ البته وجود حکومتی که زورمندان را سر جایشان بنشاند و راه را برای فعالیت و عمل صالحان هموار کند، ضرورتی انکارناپذیر است.

وی حیات طیبه را مقصد نهاییِ حرکت در «صراط مستقیم» معرفی کرد و افزود: زندگی با قرآن یعنی حرکت در این مسیر و دوری از سیئات؛ یعنی خلوت کردن با خدا در نماز، توبه کردن و بازگشت به سوی خدا.

بنابر گفته این معلم قرآن نماز قدم اول ارتباط با خداست چنان که خدا خود می فرماید: «اقم الصلاه لِذکری»؛ وقتی به نماز می ایستی یعنی هیچ چیز در برابر همه چیز ایستاده و ابراز حقارت می کند و می گوید: هر چه تو می فرمایی، تنها تو را می پرستم و تنها از تو یاری می جویم، نفس، جناح و جامعه من غلط می کند برابر تو قد عَلَم کند و این معنای «نعبُد» است؛ تمام مناجات ها، روزه گرفتن ها و نماز خواندن ها یعنی بگوییم خدایا! می خواهم کسی باشم که تو می پسندی و اگر در عمل هم چنین باشیم آنگاه جامعه رو به صلاح رفته و حیات طیبه محقق می شود.

وی در ادامه ابراز کرد: وگرنه همچون ساختمانی که با آجرهای روغنی و یا یونولیتی بالاخره فرو می ریزد، زندگی بدون رعایت استانداردهای دینی نیز رو به تباهی و زوال می رود.

بهرامپور امر به معروف و نهی از منکر و پرهیز از بی توجهی نسبت به عملکرد دیگران را از عوامل موثر در رسیدن به حیات طیبه قرآنی دانست و بیان کرد: همانطور که دستگاه های حکومتی بر یکدیگر نظارت دارند مثل نظارت مجلس بر دولت و نظارت ولایت فقیه بر مجلس، در جامعه نیز افراد باید نسبت به عملکرد هم دغدغه داشته باشند و پلیس هم آمران به معروف و نواهی از منکر را همیار و همکار خود بداند که در حال ماموریت اند، وگرنه جامعه به همان جایی می رسد که قبل از انقلاب بود!

آمر به معروف باید عامل باشد

این مفسر و مترجم برجسته قرآن تاکید کرد: البته شخص آمر به معروف و ناهی از منکر باید با خدا معامله محرمانه ای داشته باشد مبنی بر آنکه ابتدا خود عمل کند و بعد نسبت به دیگران امر و نهی داشته باشد؛ البته دولت هم باید نسبت به این مسئله اهتمام داشته باشد نه اینکه بگوید پلیس در اجرای اسلام وظیفه ای ندارد! چراکه وظیفه پلیس در جامعه اسلامی آن است که مانع محرماتی همچون نوشیدن شراب و بی حجابی و بدحجابی شود.

وی با تاکید بر لزوم توجه ویژه به حقوق و مزایای کارکنان و پرسنل نیروی انتظامی گفت: این باید از بیت المال برای کسانی که حافظ امنیت و مبارزه با فساد و نابسامانی ها هستند، هزینه شود چراکه این از ملزومات رسیدن به حیات طیبه است.

کودکان را با حلال و حرام دین آشنا کنیم

بهرامپور درباره راهکارهای بنیادینِ جا انداختن حیات طیبه در جامعه و ضرورت توجه به 6 سال نخست دوران کودکی  تصریح کرد: این مسئله باید از آموزش و پرورش و دانشگاه ها آغاز شود، بویژه در شش سال نخست عمر کودک؛ به جای آنکه کلاس های مختلف و آموزش مهارت های متنوع را برای کودک در نظر داشته باشیم باید اخلاق و مبادی معاشرت اجتماعی را به او یاد دهیم، یعنی در همان شش سال ابتدایی، اخلاق را به ذهن و باور کودک تزریق کرده و در حد فهم با حلال و حرام دین، آشنایش کنیم.

مولف و مدرس باسابقه قرآن با تاکید بر لزوم مانوس کردن کودکان با کتاب وحی بیان کرد: علاوه بر این، باید وعاظ، رسانه ملی، فیلمسازان و دیگر طیف های اثرگذار هم، چنین همّی داشته باشند نه اینکه به اسم جذابیت چاشنی شهوت و عشق و عاشقی را به هر فیلم و سریالی حتی مجموعه ای که برای امام رضا(ع) ساخته شد، بزنیم و باور داشته باشیم فقط اینگونه مسائل مخاطب را جذب می کند!

وی ادامه داد: زمانی در کارتون «تام و جری» که توسط یک غیرمسلمان ساخته شده، دیدم که گربه را برای آنکه به یک ضعیف، ظلم کرده بود به آتش جهنم می برند! پس چرا ما در تولیدات رسانه ای به فرزندانمان نگوییم که هیچ عمل بدی بی پاسخ نمی ماند و ما برابر همه اعمالمان مسؤول هستیم. و برای این کار باید در شش سال نخست زندگی، کودک را با اخلاق تربیت کنیم.

بهرامپور با بیان اینکه برای تحقق حیات طیبه باید ابتدا موانع را برداشت چنان که خدای متعال می فرماید: اول بگویید «لا الهَ» و بعد به یگانگی من اعتراف کنید «الا ا...»، گفت: برای مثال ناشری بدون اجازه آثار من را منتشر کرده و بعد از شکایت به دادگاه به جای آنکه حرمت من معلم و مفسر قرآن حفظ شود طرف یک کاسبکار را می گیرند و همین باعث می شود من تحقیر شده و قلمم را کنار بگذارم!، چرا باید دادگاه ما قانون خدا را کنار بگذارد و قانون بلژیک را اجرا کند؟!

مولف «زندگی با قرآن» ادامه داد: اینکه به جای تشویق حقم را بگیرند باعث می شود من از قلم زدن برای قرآن، توبه نصوح کنم چراکه کسی درد منِ قرآنی را نمی فهمد؛ در حالی که باید جامعه برای رسیدن به حیات طیبه به این دست از مسائل توجه کند.

راز شیفتگی مردم به آیت ا... بهجت

وی درباره ضرورت فعال سازی پلیس درون در وجود تک تک افراد جامعه به عنوان راهکار رسیدن به حیات طیبه بیان کرد: اگر پلیس درون فعال و عملکرد من مثبت باشد و مردم صداقتم را ببینند آنگاه می توانم در آنها برای رفتار استاندارد دینی اثر بگذارم، چنان که شیفتگی مردم به کسانی همچون آیت ا... بهجت به دلیل همین صداقت در گفتار و عمل الهی بود.

بهرامپور در پایان خاطرنشان  کرد: اگر اصلاح و تعمیر را از درون خود و با تاسی به قرآن آغاز کنیم آنگاه رفتار ما دیگران را معذب و متاثر می کند، یعنی اخلاص ما در عمل، فرد بیراه را دچار رنج کرده و به راه می آورد و اینچنین مسیر رسیدن به حیات طیبه در جامعه و توسط افراد آن هموار می شود.