برای تولید مواد اولیه و به گردش در آوردن چرخ کارخانه ها، کشاورزی از اهمیت فراوانی برخوردار است و امروزه در کشور صنعت و کشاورزی مکمل یکدیگر شده اند.

این حرفه در سیستان و بلوچستان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و از گذشته تاکنون شغل اصلی و ابتدایی مردمان این منطقه تاریخی وکهن کشاورزی و دامپروری بوده و بیشتر شهرهای استان دارای زمین های حاصلخیز و محصولات متنوع و کم نظیری می باشد.

با توجه به این مسایل، اکنون نزدیک به دو دهه است که این منطقه حیاتی کشاورزی و دریاچه هامون گرفتار خشکسالی شده اند و پس از خشک شدن هامون پوشش گیاهی منطقه نیز بشدت تخریب و بسیاری از دام ها از گرسنگی تلف شده اند.

این اتفاق همچنین نفس مردم را به شماره انداخته و بیشتر مردم منطقه بیکار شده و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند.

 در این خصوص مردم استان مهم ترین عامل خشکسالی و رنجی که طی این سالیان به دوش می کشند را خشک شدن دریاچه هامون عنوان می کنند.

* نابودی یک شغل تاریخی در سیستان

موسی صیادی پیرمرد ساکن روستای فقیر لشکری در گفت و گو با قدس می گوید: شغل اصلی ما و پدرانمان کشاورزی و دامپروری بوده و همه سال های عمرم را در روستا مشغول کشاورزی بوده ام و از این راه امرار معاش کرده ام، اما اکنون با خشک شدن دریاچه هامون و خشکسالی، همه زمین هایمان خشک شده و دام هایمان بدون آذوقه مانده و تلف شدند.

وی می گوید: از دولت و مسؤولان می خواهیم پس از گذشت 20سال که از خشکی هامون می گذرد فکری به حالمان کنند زیرا ما منبع  درآمد دیگری به غیر از کشاورزی و دامداری نداریم و کشاورزی فعلی ما موقتی است.

محمد توکلی یکی دیگر از ساکنان روستای تیمورآباد که در حال کشاورزی است، می گوید: اکنون چند سالی است که مقداری آب برای کشاورزی به ما می دهند و جهاد کشاورزی برنامه ها و تسهیلاتی برای کشاورزان در نظر گرفته است.

وی می افزاید: زمین های روستای ما و روستای همجوار بخاطر بی آبی  خشک شده اند و کسانی مثل من بخاطرعلاقه ای که داریم روستا را ترک نکرده اند و با هزار مشکل و مشقت پنج سال است که زمین هایمان را کشت می کنیم.

وی خاطرنشان می کند: با توجه به میزان کم آبی که آن هم از «چاه نیمه» ها به ما اختصاص می دهند و گرانی وسایل و دستمزدها و ابزارآلات کشاورزی، این کار دیگر هیچ سودی برایمان ندارد و من در کنار این کار که فقط زحمت برایم دارد با وام و قرض تاکسی خریده ام و در اوقات بیکاری ام به شهر می روم و مسافرکشی می کنم تا بتوانم از پس مخارج زندگی بربیایم.

بفایی پور یکی دیگر از اهالی روستا می گوید: شرایط سخت زندگی و بدی آب و هوا و طوفان های شن به دلیل خشک شدن دریاچه هامون است، به گونه ای که این مسأله خاک های دریاچه را به روستاها می آورد و این موضوع امانمان را بریده است.

حاج اقبال نارویی یکی از کشاورزان روستای مرزی میلک نیز می گوید: با توجه به خشکسالی های اخیر منطقه ما محل سکونتمان را رها نکرده ایم و با حفر چاهک و سامانه آبیاری جدید باغ های خشک شده را دوباره احیا کرده ایم.

وی می افزاید: انتظارمان از مسؤولان ملی و استانی این است که با احیای دریاچه هامون و ملزم کردن کشور همسایه (افغانستان) به رعایت کنوانسیون های بین المللی و تحویل حقآبه ایران معضل کم آبی سیستان را حل کنند.

* هامون رو به خشکی

مدیر جهاد کشاورزی زابل در این خصوص به خبرنگار ما می گوید: با تغییرات اقلیمی شدید پیش آمده و کاهش بارندگی و بازدهی حوزه آبریز سدها و بندهای آبگیر وهمچنین پایبند نبودن دولت همسایه به قوانین بین المللی و اجرای مفاد کنوانسیون های بین المللی تالاب ها، متأسفانه هامون رو به خشکی است.

 وی تصریح می کند: با خشک شدن هامون زندگی مردم در سیستان به یکباره دستخوش تغییرات زیادی شده و مزارع و باغ های زیادی خشک شده اند و مراتع و نیزارها محو شدند و به موازات آن کشاورزان و باغداران و گله داران و صیادان و صنعتگران این حوزه همگی بیکار شده اند.

رضا موسوی درخصوص تغییر و تعیین الگوی کشت مناسب با توجه به شرایط موجود می گوید: جهاد کشاورزی زابل با استفاده از دانش فنی و تجارب ارزنده کشاورزان منطقه نسبت به استفاده مناسب از ارقام مختلف و مقاوم محصولات کشاورزی اقدام کرده و با ترویج آن در بین کشاورزان ونیز آموزش استفاده از ابزار و ادوات جدید کشاورزی در جهت حمایت و حفاظت از خاک و افزایش راندمان تولید در واحد سطح گام برداشته است.

وی اظهار می دارد: در این رابطه به علت دور شدن از کشت محصولاتی مثل پنبه و برنج و علوفه که آب فراوانی نیاز داشتند، حرکت ما به سمت استفاده از ارقامی است که افزون بر مقاومت در شرایط سخت محیطی و تنش های کم آبی ، میزان تولید بالایی را نیز دارند.

وی تصریح کرد: پیگیری حقآبه تالاب هامون از سوی دولت با همکاری نهادهای بین المللی نیز یکی از راهکارهای نجات و توسعه کشاورزی در سیستان است.