سال‌هاست بخش قابل توجه ای از دغدغه،اعتبارات و منابع مالی  و برنامه ریزی مسؤولان استان  حتی کلان کشور متوجه حل بحران  و تأمین آب شرب شهرها و روستا و نیز آب مورد نیاز بخش کشاورزی و صنعت خراسان رضوی  است که می‌توان به اقداماتی مانند تأمین آب شرب سیار و به طریق تانکر بخصوص برای روستاها، جیره بندی، احداث و انتقال آب از سد دوستی وارداک برای تأمین آب شرب مشهد اشاره کرد که به دلیل جوابگو نبودن  راهکارهایی مانند انتقال آب از تاجیکستان و اکنون نیز بحث انتقال آب از دریای عمان به عنوان راه حل اساسی حل کم آبی برای استان‌های مانند خراسان رضوی و جنوبی مطرح و اقداماتی مانند امکان سنجی و مطالعه آن به عنوان پروژه ملی در سطح کشور و به طور خاص در حوزه وزارت نیرو دنبال می‌شود.

با این همه هستند افرادی که معتقدند می‌توان با وضعیت موجودی آب استان،  نیاز آبی همه بخش‌های خراسان رضوی را  مدیریت و تأمین کرد آن هم با یک شرط اساسی که همان مصرف بهینه و جلوگیری از اسراف آب در همه حوزه‌ها اعم از شرب،کشاورزی،خدمات و صنعت است.

محمد علایی، قائم مقام و مشاور شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی از جمله این افراد است که معتقد است به جای صرف هزینه کلان و  وقت برای انتقال آب از نقاط دور می‌توان با مدیریت از جمله جلوگیری از هدررفت 30 درصدی پرت آب به واسطه فرسودگی شبکه توزیع آب، بدون مشکل خاص آب مورد نیاز استان را تأمین کرد.

تبدیل آب به فاضلاب با یک بار مصرف

علایی درباره وضعیت مصرف آب در حوزه صنعت و خدمات  می‌گوید: هرچند حجم آب مصرفی در صنعت و خدمات كم است، اما از آن جایی که  فاضلاب‌های صنعتی معمولاً بسيار سمی و خطرناك است از این رو بايد حجم آب مصرفی را بهينه كرد و فاضلاب‌های توليدی را برابر استانداردهای محيط زيست تصفيه  و آن را چندين بار مصرف كرد. در کشوری مانند آمریکا در برخی از صنايع آب را تا 17 بار مصرف می‌كنند، در حالی که  ما با يك بار مصرف آب را به فاضلاب تبديل می‌كنيم.

*چمن پر مصرف ترین گونه گیاهی آب در جهان

وی می‌افزاید: در فضای سبز کلانشهر  مشهد با کاشت چمن، که از پر مصرف‌ترین گونه‌های گیاهی آب در جهان است،  و با نشت آب به روی آسفالت خیابان‌ها می‌توان نمونه‌هایی از اسراف در مصرف  آب را دید.

مشاور مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی اضافه می‌کند:در سال گذشته در كلانشهر مشهد حدود 222 ميليون متر مكعب آب شرب و بهداشت مصرف شده است.

وی می‌افزاید: برابر تجربه كشورهای پيشرفته اگر اين حجم بدرستی جمع آوری و تصفيه شود به حدود 160 ميليون متر مكعب آب با كيفيت بسيار مناسب برای كشاورزی تبديل می‌شود كه آن را می‌توان با آب بسيار گوارای چاه‌های مجاز كشاورزی در غرب دشت مشهد جابه‌جا کرد و اين حجم زياد آب را برای شرب و بهداشت و به تعادل رساندن آبخوان در حال نابودی مشهد به کار برد.

  وی ادامه می‌دهد: با توجه به آنچه بيان شد، مشخص می‌شود كه در حوزه آبريز مشهد همگی آب را برای همه کارها بيمارگونه اسراف، هدرو آلوده می‌كنيم و فاضلاب‌های زهرآلود را بدون تصفيه يا با تصفيه نامناسب به كشف رود و يا بدتر از آن به آبخوان زيرزمينی منتقل می‌كنيم و بعد در به در به دنبال آب می‌گرديم.

وی تصریح می‌کند: این در حالی است که  اگر آب  در همه بخش‌ها به درستی و به اندازه مصرف شود و  آلوده نشود و فاضلاب‌ها نیز برابر استانداردهای محيط زيست تصفيه  و پساب‌ها  با آب گوارای چاه‌های مجاز كشاورزی جابه جا شود؛ دیگر بحران آب را که چنين بي رحمانه تيشه بر ريشه می‌زند، نخواهیم داشت.

وی می‌گوید: در دین  اسلام و بویژه در فقه پویای شیعه و در باور همه خداپرستان اسراف، بویژه اسراف آب، و آلوده کردن آن حرام و گناهی بزرگی است. در باور هر آدم منصفی نیز این کار بیهوده و ناپسند است که باید از آن به شدت پرهیز کرد، حتی اگر آب  باشد و بحرانی در این خصوص  نداشته باشیم.

  علایی تأکید می‌کند:  همه كسانی كه در حوزه آبريز مشهد زندگی می‌كنیم و در اسراف آب نقش و سهمی داریم و نیز از قانون گذاران، مديران و تصميم گيران گرفته تا تك تك مردم اعم از شهروندان، كشاورزان، صنعت گران و همه بايد به هدر رفت آب بی‌توجه نباشند.

وی می‌افزاید: در هر نقش و پست و جايگاهی كه هستيم با تصميم‌هايی كه می‌گيريم و باید از اسراف آب پرهیز کنیم و دشت مشهد را از اين مصيبت جانكاه نجات دهيم.