به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرگزاری شبستان، متن ذیل یادداشتی است از حجت الاسلام داود مهدوی زادگان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که در تحلیل ناکارآمدی مدل توسعه در ترکیه و تاثیر آن بر وقوع کودتا نگاشته شده و از نظرتان می گذرد:

شکست کودتا در ترکیه، تحلیل های زیادی را به دنبال داشته است. برخی نگاه های غرب گرا سعی دارند نافرجامی کودتا را به حساب توسعه اردوغانی بگذارند و از این رهگذر همگان را به الگو قرار دادن چنین مدلی از توسعه ترغیب می کنند. اما آیا می توان این رویکرد را، خصوصاً با توجه به کودتای نافرجام چند روز پیش در ترکیه، پذیرفت یا آن که حقیقت امر، حکایت از چیز دیگری دارد.

به نظر می‌رسد کودتای نافرجام اخیر در ترکیه  به همراه عوامل دیگر، موجب بی اعتبار شدن الگوی توسعه اردوغانی شده است. ابتدا ، از باب مقدمه این نکته را بیان می داریم که در دسته‌بندی کلی الگوهای توسعه را به دو دسته پایدار و ناپایدار تقسیم می کنند و برای هر کدام از این دو دسته شاخص هایی را  بر می شمرند. از جمله این شاخص ها، نسبت توسعه با کنش های نظامی گری است.

کودتای نظامی به مثابه کنش نظامی خودسر با توسعه پایدار نسبت عکس دارد. یعنی وقوع کودتا در توسعه پایدار امری نامحتمل به حساب می‌آید. زیرا توسعه مبتنی بر نظمی عقلانی و مستمر است و کارکردها و وظایف همه نهادها کاملا تعریف شده است و هیچ یک از آنها سد راه همدیگر نمی شوند و دست به فعالیت‌های خودسر و غیررسمی نمی زنند. هر گونه رفتار خودسرانه اعم از نظامی و غیرنظامی، چرخه توسعه را متوقف می کند. در توسعه وقوع کنش های پیش بینی نشده تقریباً به صفر می رسد.

بنابر این ، وقوع کودتا در کشور در حال توسعه، نشانه ناپایداری و تزلزل الگوی توسعه در آن کشور است.  کودتای نظامی بیانگر آن است که نخبگان و برنامه ریزان و مجریان به فهم دقیق و عمیقی از توسعه دست نیافته اند و یا اساساً هدف اصلی آنان، توسعه نبوده است. بر این اساس، گرچه کودتا در ترکیه نافرجام بود ولی این واقعه پرده از ناپایدار بودن توسعه اردوغانی است.

اگر عاملیت حضور مردم در مقابل کودتاچیان را در این واقعه حذف کنیم متوجه خواهیم شد که توسعه اردوغانی هیچ توانی برای خنثی سازی کودتا ندارد با این حساب، هر قدر حمایت مردمی از دولت اردوغان کاسته شود تکرار چنین کودتایی محتمل تر خواهد بود و این به معنای ناپایداری توسعه اردوغانی است. البته برای این ناپایداری به دلایل دیگر هم می توان اشاره کرد. از جمله این دلایل، حمایت دولت ترکیه از نیروهای تروریستی منطقه است.

اکنون مرزهای ترکیه به دروازه اصلی ورود تروریست ها به داخل کشور جنگزده سوریه تبدیل شده است و ایفای چنین نقشی از سوی دولت ترکیه به شدت الگوی توسعه اردوغانی را به زیرسوال می برد. آیا هدف از توسعه آن است که تروریسم فعال شود و در جهت تغییر دولت های منطقه، مورد حمایت قرار گیرد. بنابر توصیه به چنین الگویی، آماده کردن جامعه برای کنش های نظامی گری خودسر و نیز فعال سازی تروریسم است.