به گزارش «قدس آنلاین» به نقل از خبرگزاری فارس، مریم پورسید گفت: متأسفانه به همه کودکان مبتلا به اوتیسم در کشور دسترسی نداریم به همین دلیل، آزمون معتبری که ۱۰ گزینه‌ای است برای شناسایی کودکان مبتلا به اوتیسم در کشور در سایت سازمان بهزیستی قرار گرفته و کار مداخله به صورت تیمی برای این کودکان متشکل از پزشک، روانپزشک، مددکار، شنوایی‌سنجی و گفتار درمانی اجرا می‌شود.

وی افزود: شروع برنامه غربالگری اوتیسم در کشور از ۱۲ آذر ماه بوده و ما به صورت پرسشنامه آن را در سایت سازمان قرار داده‌ایم. همچنین آدرس پایگاه‌ها برای مراجعه حضوری خانواده‌ها هم در سایت منتشر شده است.

پورسید اظهار کرد: چنانچه کودکی در غربالگری اولیه اوتیسم از لحاظ ابتلا به طیف اوتیسم مثبت شناسایی شود، برای تشخیص دقیق‌تر به مراکز ارجاع داده خواهد شد و در این حوزه تأمین اعتبار صورت گرفته است.

رئیس گروه مراکز روزانه آموزشی توانبخشی بهزیستی کشور گفت: این غربالگری برای کودکان ۲ تا ۵ سال است و اگر کودکی سه علامت از علائم اوتیسم را به صورت تکراری داشت، خانواده باید به اختلال اوتیسم مشکوک شود و به مراکز بهزیستی مراجعه کند.

غربال اوتیسم در مراحل اولیه

تا سن پیش از مدرسه و حتی بالاتر از آن تشخیص داده نمی شوند بنابـــراین این کودکان حــــمایت های مــــــورد نیــاز خــود را در زمـــانی که به آنها به شـــدت احتیاج دارند دریافت نمی کنند. به همین دلیل است که غربال تمام کودکان در مراحل اولیه رشد جهت ارجاع آنان برای تشخیص و شناسایی کودکان نیازمند مداخله، ضروری است.

ارزیابی های اولیه برای شناسایی کودکان در احتمال خطر در مراحل زیر انجام می شود:

۱۸ و ۲۴ ماهگی و در صورت نیاز، برای کودکانی که علایم اختلال را از خود نشان می دهند و یا تاریخچه ای مبنی بر اوتیسم در خانواده دارند.

تشخیص مشکلات زبانی

در ضمن انجام ارزیابی معمول از کودک، پزشک نحوه عکس العمل او نسبت به صدا، لبخند زدن و یا سایر حالت های بیانی را ارزیابی کرده و نحوه بیان و قان و قون کردن را بررسی می‌کند و در صورت وجود مشکل و یا تأخیر در گفتار، او را به گفتاردرمانگر ارجاع می‌دهد.

اغلب انجام مکالمه برایشان بسیار دشوار است، ممکن است در زمان بیان، کلام آهنگین داشته باشند و یا مانند آدم آهنی و بدون احساس صحبت کنند.

مهارت‌های اجتماعی ضعیف

ناتوانی و ضعف در برقراری ارتباط با دیگران یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اختلال طیف اوتیسم است. روانشناسی که آموزش‌های ویژه را دیده است می تواند مشکلات اجتماعی را در مراحل اولیه بروز آن شناسایی کند.

کودک ممکن است به چشم افراد دیگر و حتی والدین خود نگاه نکند. ممکن است به مدت طولانی افراد محیط را انکار کرده و بر اشیاء پیرامون خود تمرکز کند. ممکن است از حالت بدن، حالت‌های صورت و بیانات چهره‌ای برای برقراری ارتباط با دیگران و نشان دادن واکنش های عاطفی خود استفاده نکند.

تشخیص؛ ارزیابی

هیــــــچ آزمـــــایش بالینی و پزشــــــکی بــرای اوتیســــــم وجود ندارد. اما بــرای مشــخص کـردن مواردی مانند سـنجش شنوایی، مشکالت گفتاری، مســمومیت با سرب و یا مشــــــکالت رشــدی که ارتباط اوتیسم ندارند، ارزیابی هایی وجود دارد. والدین باید به لیستی از سوالات مختلف پاسخ دهند که به این ابزارها آزمون های غربال می‌گویند که با استفاده از آن می‌توان رفتار، ارتباط و سطح مهارت‌های کودک را مورد سنجش و ارزیابی قرار داد.

دریافت خدمات مورد نیاز پیش از سه سالگی که ایده‌آل‌ترین زمان برای انجام مداخله است، می تواند اثر بسیار زیادی بر کنترل اوتیسم داشته باشد.

مداخله با دارو

هــــیچ درمـــان خاصی وجود ندارد، اما دارو می تواند تعدادی از علایم را کنترل کند. متخصصان برای کنترل مشـکلات جدی رفـتاری، از دارو های ضدسایکوتیک اســـتفاده می کنند. یکی از داروهایی که در زیر این گروه قرار می گیرد، رســـپریدال اســــت که توســــط ســـازمان کنترل داروها تأیید شده است و می تواند در کنترل رفتارهای پرخاشــــــگرانه، آســـــیب رسان و قشـــقرق در مورد این کودکان موثر باشد. در صورت وجود تشنج داروهای ضـــد تشــــنج، می تواند مفید باشد.

گاهی داروهای کنتـــــرل کننده افســـــردگی نیز می تواند برای این افراد توصیه شود. واکنش کودک به دارو باید به طور دقیق مورد بررسی و کنترل قرار گیرد. در هر حال باید در نظر داشته باشید که تجویز هر نوع دارو،  به هر میزان و جهت توسط روانپزشک صورت گیرد.  

اوتیسم و تغذیه

مشــــکلات گوارشـــــی در این کودکان شایع بوده و حدود ۳۰ درصد از آنها ممکن است مـــواد غیرغذایی مانند خاک یا کاغــــــذ بخورند.

تعدادی از والدین یک رژیم غذایی عاری از گلوتن (موجود درگندم) و کازئین (پروتئین شیر) را برای فرزند بیمار خـــــود مـــــورد اســـــتـفاده قـرار می دهند. برنامـــــه های غــــذایی دیگری مانند تغییر در رژیم غذایی، ازجمله ویتامین B۶ و منیزیم مکمل وجود دارد.

تا کنون، شواهد موجود نتوانسته است تا ضرورت استفاده از یک برنامه تغذیه ای را برای این کودکان به اثبات برساند. برای حصول اطمینان از دریافت مواد باید تحت نظارت متخصص تغذیه رفتار کرد.  

احتمال اوتیسم در خواهر و برادر مبتلا

براساس بررسی های انجام شده، افـــــــرادی که دارای یک کودک بــــا اخـــــتلال اوتیسم هستند، ۱۹ درصد احتمال دارد که فرزند دوم اوتیسم داشته باشند. در صورت داشــتن دو کودک مبتلا به اوتیسم احتمال داشتن کودک سوم به آن بسیار بیشتر است.

ورود به مدرسه

براساس قوانین کشور، همه کودکان حق دریافت آموزش مناسب و در سطح توان خود را دارند. برنامه های آموزشی می‌تواند شامل آموزش های رو در روی انفرادی باشد و آموزش والدین را نیز در بر گیرد. بـــا اســــتفاده از حــــمایت‌های آمــــوزشــــی و ابــــــزارهای کمـــکی می توان توانایی‌های این افراد را در کلاس درس افزایش داد.

ورود این کودکان در مدرسه براساس نیازها و توانایی های وی صورت می گیرد و لذا می توانند در کلاس درس در کنار سایرکودکان اوتیسم شرکت کنند. حتی آموزش در خانه نیز برای این افراد تجویز می شود.

زمان مراجعه به مراکز آموزشی توانبخشی سازمان بهزیســتی

اگر کودک ۲ تا ۵ ساله است و پاسخ شما به سه سوال یا بیشتر از سوالات پرسشنامه ای که در سایت سازمان بهزیستی قرار دارد مثبت بود، برای بررسی بیشتر توسط کارشناسان و دریافت راهنمایی های اوتیسم مراجعه کنند.