شاید نمونه‌های اندکی ‌همچون «کیمیا»، «گیلانه»، «شیدا»،«روزهای زندگی»، «هیوا» و ... بوده‌اند که در آن‌ها نقش زنان محوری و اساسی باشد. اما «ویلایی‌ها» روایت زنانه‌ای از روزهای ملتهب جنگ است که گرچه در اطراف مناطق جنگی می‌گذرد و از هیاهوی خط مقدم فاصله دارد، حس سنگین اضطراب، انتظار و وحشت در لحظه لحظه آن سایه گسترانیده است. «ویلایی‌ها» به کارگردانی منیر قیدی یک درام پرتعلیق و روایتی زنانه از روزهای جنگ و داستان خانواده‌های فرماندهان سپاه و ارتش در سال ۱۳۶۵ است.

عزیز زن ۵۰ ساله‌ای است که همراه نوه‌هایش وارد مجموعه ویلاها می‌شود. الیاس نیز راننده بسیجی است که هر وقت وارد مجموعه می‌شود همه نگران این می‌شوند که شاید خبر شهادت یکی از فرماندهان را بدهد. پس از مدتی سیما که عروس عزیز است از تهران می‌آید تا بچه‌های خود را به خارج از کشور ببرد و اتفاقاتی می‌افتد که در ویلا کنار زنان دیگر می‌ماند.

شاید یکی از دلایلی که حس و حال زنان و انتظار آنها برای بازگشت عزیزانشان یا رسیدن خبری از آنها در فیلم به خوبی درآمده است، حضور یک زن پشت دوربین است که جنس نگرانی‌ها و انتظار زنانه را به خوبی حس می‌کند و جالب تر آن که در دام سانتی‌مانتالیسم گرفتار نمی‌شود و ظرافت و صبر زنانه را در لفافه‌ای واقعیت‌های تلخ روزهای جنگ پیش چشم مخاطب نشان می‌دهد.

مقاومت اما از جنسی زنانه

ایجاد موقعیت و لوکیشن‌های جدید، تقابل زنان با یکدیگر و تلاش برای پر کردن لحظه‌های کشدار انتظار و تنهایی، تعلیق سخت و کشنده رسیدن نامه‎‌هایی که هربار با خبرشهادت یکی از همسران و فرزندان رزمنده همراه است، به تصویر کشیدن سکوت و انتظار در روزهایی که به نظر بی پایان می‌رسند، اضطراب و همهمه ناشی از شنیدن صدای ماشینی که به قرارگاه نزدیک می‌شود همه و همه اتفاق‌های تازه‌ای در این ژانر است که تاکنون به تصویر کشیده نشده است و نگاه تازه و متفاوتی به جنگ است که مانند صحنه‌های نبرد پر از مشقت و دل نگرانی‌های بسیار است و البته تصویری تازه از مقاومت اما از جنسی زنانه.

گرچه خاصیت داستان، تعلیق‌های طولانی است اما تک لوکیشن و بی‌روح بودن فضای فیلم باعث کشدار شدن روند داستانی و کندی ریتم فیلم شده است. در کنار این نمی‌توان از طراحی صحنه و طراحی لباس فیلم به سادگی عبور کرد که در خدمت فیلم است و می‌تواند فضای سال‌های نخست دهه شصت را به خوبی به تصویر درآورد.

بازی‌های قابل قبول

بازی بازیگران هم کمک قابل توجهی به کیفیت فیلم کرده است. پریناز ایزیار به خوبی در یک نقش متفاوت ظاهر می‌شود و می‌توان نقش آفرینی در این فیلم را یکی از متفاوت ترین کارهای او قلمداد کرد که در کنار بازی با ظرافت طناز طباطبایی ترکیب قابل قبولی را رقم می‌زند. ثریا قاسمی‌هم اگرچه همچنان بازی همیشگی‌اش را ارایه می‌کند اما اتمسفر موجود در فضای داستان او را هم جدی‌تر کرده و با بازی کنترل شده‌تری جلوی دوربین فرستاده است.

«ویلایی‌ها» را در یک نگاه می‌توان یک فیلم تمام عیار زنانه از مقاومت و ایستادگی زنان و همسران رزمندگان در روزهای جنگ دانست که صبورانه آلام و دردها را به جان می‌خرند و در پس نگاه نگران و پرتشویشان امید به روزهای روشن موج می‌زند، چه بسا بسیاری از آنها باید با سرنوشت سخت خود کنار بیایند و مقاومت را در ابعاد دیگری برای خود باز هم تعریف کنند. تماشای «ویلایی‌ها» شاید این مهم را به ما یادآوری کند که جنگ در صحنه‌های نبرد خلاصه نمی‌شد و پشت جبهه‌ها هم دل‌های نگران و ایثارگر زنان و مادران بسیاری برای عزیزانشان می‌تپید و دفاع مقدس بدون حضور و تأثیر زنان مقاوم و صبور حتماً چیزی کم داشت.