به گزارش قدس آنلاین، عربستان به همراه امارات، بحرین و مصر از ماه گذشته روابط خود را با قطر لغو کردند که دوحه این اقدام عربستان و همپیمانانش را محاصره خوانده است.
در هفته گذشته عربستان و ۳ کشور دیگر ۱۳ شرط را برای عادی سازی روابط با قطر تعیین کردند و ۱۰ روز را برای انجام این شروط به عنوان اولتیماتوم قرار دادند.
در همین راستا، با «صالح غریب» فعال رسانه ای قطر که پیش از این مشاور وزارت فرهنگ و رسانه این کشور نیز بوده است، گفتگو کردیم که شرح آن در ادامه می آید.
*علت اصلی فشار سعودی ها و چند کشور عربی دیگر بر قطر چیست؟ آیا روابط با ایران عامل فشارها بر دوحه است؟ دیدگاه شما درباره ۱۳ شرط تعیین شده توسط کشورهای عربی برای عادی سازی روابطشان با قطر چیست؟
علت فشار کشورهای حاشیه خلیج فارس علیه قطر، به نقش سیاسی قطر در عرصه بین المللی با وجود مساحت کم آن بر می گردد؛ این نقش پررنگ قطر در عرصه بین المللی حاصل رهبری امیر قطر و توانمندی وی در بُعد سیاست خارجی است.
این در حالی است که برخی کشورها علیرغم وسعت جغرافیایی خود، نه در عرصه بین المللی و نه حتی در عرصه منطقه ای هیچ نقشی ندارند. بر همین اساس معتقدم که نوعی تعصب در میان برخی کشورها وجود دارد و می گویند چطور قطر با این وسعت کم توانسته این جایگاه را به دست آورد و اینگونه ایفای نقش کند اما ما موفق به این کار نشده ایم. همچنین داخل شورای همکاری خلیج فارس نیز اختلافاتی علیه سیاست قطر وجود دارد و دوحه را متهم می کنند که خارج از مجموعه فعالیت می کند!
بنابراین با حمله به قطر، دوحه را به تروریستی بودن متهم کردند و مشخص نکردند درخواست هایشان از قطر دقیقا چیست. بنابراین، مسأله کاملا مبهم باقی ماند. سپس کشورهای حوزه خلیج فارس ۱۳ شرط تحریک کننده را علیه قطر مطرح کردند و خواستار تحمیل خود بر دوحه و قیمومیت قطر شدند. با این ۱۳ شرط، در حقیقت قطر توسط این کشورهای عربی اشغال می شود.
*آینده روابط تهران با دوحه را چگونه ارزیابی می کنید؟
روابط قطر با ایران خوب است و این روابط برای الان هم نیست. ایران همسایه ما و از لحاظ جغرافیایی نیز به قطر نزدیک است. در شروط تعیین شده از قطر خواسته شده روابط خود را با ایران قطع کند و این در حالی است که تمام کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران رابطه دارند ولی از دوحه می خواهند که روابط خود را با تهران قطع کند!
روابط این کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران اگر از روابط دوحه با تهران بیشتر نباشد، کمتر نیست. بنابراین معتقدیم که این، تنها بهانه جویی است. روابط قطر با ایران به دلیل سیاست خارجی ما در حد خوب باقی می ماند.
موضع ایران در قبال محاصره قطر نیز بسیار باارزش بود و این در حالی است که برخی کشورهای عربی موضعی واقعا ننگین را در قبال محاصره ما اتخاذ کردند.
زیرا قطر یک بُعد عربی و قومیتی هم دارد و هر چند که این بحران روابط اقتصادی و اجتماعی ما را با تهران تقویت می کند ولی دوحه از برادر خود یعنی سعودی ها دست بر نمی دارد؛ حتی اگر روابط دوحه و ریاض پس از حوادث اخیر، همانند قبل نشود اما برخی کشورها می توانند به عنوان رقیب و جایگزین سعودی ها و مصر فعالیت و ورود کنند. زیرا از سال ۲۰۱۱ میلادی تاکنون روابط قطر با مصر سست بوده و هجمه های مداوم علیه قطر نیز روابط آینده را پیچیده کرده است.
*حمایت از مقاومت فلسطین چه جایگاهی در اولویت های قطر دارد و آیا دوحه تحت فشار سعودی ها، دست از حمایت از حماس برمی دارد؟
قطر همچنان از فلسطین به ویژه اهالی نوار غزه حمایت می کند. درباره توقف حمایت قطر از حماس نیز باید بگویم که این کار غیرممکن است. زیرا قطر به مسأله و آرمان فلسطین ایمان دارد و این در حالی است که برخی از حمایت و توجه به مسأله فلسطین دست کشیده اند و فلسطین به آخرین اولویت آنها تبدیل شده است.
*اخیرا وزیر خارجه مصر گفته بود که قطر باید بین امنیت اعراب و بر هم زدن آن یکی را انتخاب کند. پاسخ شما به اظهارات وی چیست؟
ما عادت کرده ایم که مصر در هر چیز مربوط به قطر کارشکنی و مانع تراشی کند و مواضع قاهره مثل همین موضع تعجب آور نیست.
*آمریکایی ها اعلام کرده اند که قطر حامی تروریسم است. شما این دوگانگی در رفتار و مواضع دولتمردان آمریکا در زمینه تروریسم را چطور ارزیابی می کنید؟
زمانی که برخی در نشست ریاض به ترامپ اعلام کردند که قطر حامی تروریسم است، وی نیز این گونه موضع گیری کرد. متاسفانه موضع واشنگتن در تمام حالت ها دوگانه است و این موضع نیز فقط برای فشار بر قطر اتخاذ شده است.
*شبکه الجزیره در جنگ رسانه ای با شبکه های سعودی مانند العربیه چگونه فعالیت می کند؟ چرا سعودی ها می خواهند شبکه الجزیره تعطیل باشد؟
قطر در جریان بهار عربی همراه با مردم بود ولی رژیم های عربی نمی خواهند کسی با مردم همراه شود. به همین دلیل نیز قطر را به دلیل همراهی با مردم مورد عقاب خود قرار دادند. از سوی دیگر با تاسیس و راه اندازی شبکه الجزیره نیز مفهوم رسانه در جهان عرب تغییر کرد؛ زیرا در شرایطی که رسانه ها و شبکه های عربی به حکام عرب وجهه و به اقداماتشان رنگ و لعاب می دادند و اخبارشان از BBC و CNN خط می گرفت، الجزیره به میدان آمد و علاوه بر اینکه اخبار مربوط به حکام عرب را در بخش های خبری به نمایش گذاشت، برنامه هایی با حضور صاحبان دیدگاه های مختلف پخش کرد که بسیار جنجالی شد؛ چرا که حکام عربی به اینگونه برنامه ها عادت نداشتند و از پخش اینگونه برنامه ها اذیت می شدند.
شبکه های سعودی از همان ابتدا و در قبال خبر اظهارات امیر قطر در زمانی که خبرگزاری رسمی قطر هک شده بود، هجمه ها را آغاز کردند ولی الجزیره به صورت حرفه ای و بدون جانبداری از کسی عمل کرد.
همچنین شبکه العربیه و اسکای نیوز در زمان اعلام عید فطر نیز نامی از قطر ذکر نکردند. متاسفانه سعودی ها نمی خواهند رسانه ای به صورت آزادانه به حل مشکلات جامعه بپردازد و فقط از شبکه های فعال در زمینه موسیقی و غناء حمایت می کنند.
سعودی ها در رسانه ها فرصتی برای بیان نظرات دیگران نمی دهند و هر کس که رسانه های سعودی را دنبال کند، میزان محدودیت در آزادی عمل را متوجه می شود. به همین دلیل نیز از فعالیت الجزیره بسیار اذیت می شوند و خواهان تعطیلی و ساکت کردن آن هستند.
*در نهایت بفرمایید که آینده روابط قطر با کشورهای عربی را در صورت عدم تحقق ۱۳ شرط تحمیلی سعودی ها به دوحه چگونه پیش بینی می کنید؟
حقیقت این است که پس از بحران محاصره قطر و تعیین ۱۳ شرط علیه دوحه، روابط عربی-عربی آینده ای خطرناک را در پیش دارد. به عنوان یک شهروند قطری معتقدم که اجابت این شروط سخت است و آنها می دانند که قطر به هیچ وجه این خواسته های تضعیف کننده را اجابت نخواهد کرد.
نظر شما