چند سالی است با فرا رسیدن موسم عزای حسینی و آغاز ماه صفر، راهپیمایی بزرگ اربعین به یکی از سرفصل‌های اخبار تحلیلی رسانه‌های غربی تبدیل می‌شود. اگرچه رسانه‌ها و تحلیلگران غربی به ندرت رویکرد یکسانی نسبت به یک موضوع اتخاذ می‌کنند [به عنوان مثال گاهی با سکوت مطلق، اهمیت موضوع را زیر سؤال می‌برند و گاهی با دروغ‌پردازی‌های حرفه‌ای، اصالت و کلیت آن را قلب و تحریف می‌نمایند] اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در رابطه با موضوعی از قبیل اربعین حسینی و گردهمایی بزرگ شیعیان و دوستداران اهل بیت تنها راه چاره، ایجاد رعب و وحشت در دل مسلمانان است تا حتی الامکان با منصرف کردن مردم از شرکت در این گردهمایی از شکوه آن بکاهند و این شیوه سالهاست که رویکرد ثابت رسانه‌های غربی است.
متفکرین ضد اسلام و ضد شیعه در غرب که به انحاء مختلف مسئولیت تخریب و تضعیف دین مبین اسلام را بر عهده دارند از این فرصت استفاده کرده و در چنین ایامی با دنبال کردن خط خبری-تحلیلی تفرقه بین مسلمین سعی دارند به هدف پوچ خود برسند. چنانکه سال گذشته و در آستانه اربعین، نیویورک تایمز ۱ در مطلبی –که سالهای پیش نیز به همین منوال منتشر کرده بود- نوشت: در سالهای گذشته اجتماع بزرگ اربعین ... هدفی آماده برای اعمال تروریستی گروه‌های افراطی سنی علیه شیعیان بوده است ...
شگرد کثیف رسانه‌های روباه صفت غربی در تحمیق مخاطبین با این پروسه شکل می‌گیرد:
این رسانه ابداً عظمت مراسم پیاده روی نجف تا کربلا و گردهمایی مسلمانان در کربلا را انکار نمی‌کند و بلکه در جای جای مطلب به آن اشاره می‌کند تا اعتماد مخاطب را جلب کند. در قدم دوم به ناامنی‌ها اشاره می‌کند و با کنار هم چیدن ماهرانه کلمات به این نتیجه می‌رسد که با وجود قطعیت خطر، شرکت در چنین مراسمی نهایت دیوانگی است.
در همین حین از فرصت استفاده کرده و سعی می‌کند شیعیان را رو در روی اهل تسنن قرار دهد در حالی که همه می‌دانند بخش عظیمی از شرکت کنندگان در این مراسم از اهل تسنن هستند.
نیویورک تایمز همان رسانه‌ای است که ده سال پیش گزارش خود در خصوص اربعین حسینی را با این تیتر عجیب منتشر کرد که مردم با پای پیاده و الاغ... خود را به کربلا رساندند! از رسانه‌ای به با تجربگی نیویورک تایمز بعید است که تصور کنیم انتخاب تیتر ناآگاهانه و غیرعمدی بوده زیرا تحریریه حرفه‌ای این نشریه تیمی کاملاً حرفه‌ای است. پس بحث سلیقه نابجا در انتخاب تیتر منتفی است. حال سؤال اینجاست که در همان سالهای آغازین شکوه پیاده روی اربعین، پیش بینی چه خطری از این اجتماع عظیم را داشتند که از بین تمامی ابعاد آن موضوع، به استفاده از الاغ برای رسیدن به مقصد در تیتر بسنده می‌شود!؟
شاید در نگاه اول اینگونه به نظر برسد که چنین تحلیل‌هایی به دلیل ذهنیت منفی مسلمانان نسبت به رسانه‌های غربی است و حقیقت ندارد. اما با دقت و مقایسه رویکرد آنان نسبت به رویدادهای مشابه صحت آن را اثبات می‌کند: آنان هیچگاه نسبت به اجتماعات مسیحیان و یهودیان و دیگر ادیان بدین شکل موضع نمی‌گیرند و تیتر انتخاب نمی‌کنند.
در سال ۲۰۱۳، کانال فرانس ۲۴ در ابتدای گزارش خود در رابطه با اربعین، از بمب گذاری‌ها نوشت.۲ سال پیش از آن به عنوان نمونه کریستین ساینس مانیتور نیز به همین نحو گزارش خود را آغاز کرده بود و ...
اما نکته دیگری که در خط خبری رسانه‌های غربی به چشم می‌خورد، صریح‌تر شدن آنان در بیان اهدافشان است. به عنوان مثال سال گذشته سایت خبری آتلانتیک در گزارش خود ۳ به خطر گسترش قدرت و نفوذ شیعه در منطقه و جهان اشاره کرد و نوشت: اربعین فرصتی در اختیار شیعیان عراق قرار داده تا هم به فرصت‌های اقتصادی بیشتری دست پیدا کنند و هم اینکه پایه‌های حضور خود در حکومت را استحکام ببخشند. این در حالی است که چند کیلومتر دورتر، هزاران نفر به دلیل جنگ‌های داخلی آواره شده و در کمپ‌های آوارگان زندگی می‌کنند.
همانگونه که دیده می‌شود، قدرت گرفتن شیعیان به قدری برای غرب نگران کننده است که حتی به اقتصاد فصلی و کوتاه مدتی مانند بهبود بازار در ایام منتهی به اربعین نیز حساسیت نشان می‌دهند گویی که بحران‌ها و مشکلات داخلی کشور شیعهٔ عراق، با این رشد اقتصادی مقطعی حل می‌شود. گزارشگر آتلانتیک تا این حد را هم بر نمی‌تابد و با عتاب به دولت اسبق آمریکا می‌تازد که چرا پس از سرنگون کردن صدام، مراقب قدرت گرفتن شیعیان نبود! آری! تمام دغدغهٔ غرب در همین چند کلمه نهفته است: قدرت گرفتن شیعیان! حال که نمود این قدرت در موضوعی با محتوای انقلابی و ضداستکباری همانند اربعین -که بزرگداشت حماسهٔ قیام حسینی است- جلوه پیدا کرده، حساسیت موضوع بیشتر هم شده است.
قطعاً اگر اجتماع شیعیان به دلیلی غیر از بزرگداشت قهرمان حماسه عاشورا برگزار می‌شد، نوع مواجهه رسانه‌های غربی نیز متفاوت از این می‌شد.
سایت خبری اندیشکده فارین افیرز ۴ نیز اربعین را فرصتی برای زمینه سازی طرح عقاید شیعه معرفی می‌کند و هر سال با حضور خبرنگاران و کارشناسان خود در بین شرکت‌کنندگان در راهپیمایی، از طریق نظرسنجی‌های مختلف تأثیر این رویداد بر مسائل مختلف را ارزیابی می‌نماید. به عنوان نمونه سال گذشته یکی از سؤالات نظرسنجی طرح شده، درخصوص روابط آمریکا با مسلمانان، دخالت آمریکا در جنگ علیه داعش، و نتیجه توافق نامه هسته‌ای آمریکا و ایران بود. هدف نظرسنجی، کسب نظرات افرادی بود که حب حسین علیه السلام را در دل داشتند و به منظور بزرگداشت واقعهٔ کربلا -یعنی جانانه‌ترین دفاع از حق و قیام برای عدالت- به این سفر آمده بودند. این اندیشکده در صدد بررسی عقاید افرادی بود که تحت تأثیر درس ظلم ستیزی قرار داشتند که از امامشان فراگرفته بودند.
اما سوای رویکردهای خاص و جهت دار رسانه‌های مطرح غربی، برخی سایتهای خبری با رعایت اخلاق رسانه‌ای به گزارش این واقعه پرداختند. یو-اس-آ مدیانیوز در گزارش خود با تخطئهٔ رسانه‌های آمریکایی به آنان اعتراض کرد که چرا به جنبه‌های مثبت این اجتماع عظیم نمی‌پردازند. در این گزارش آمده است: قطعاً چنین اجتماعی که بدون هیچ ترس و واهمه‌ای در کشوری جنگ زده و منطقه و شرایطی تحت خطر صورت می‌گیرد بی شک می‌تواند به آرام شدن تنش‌ها [ی داعش در غرب] کمک کند. و عجیب است که هیچ کدام از رسانه‌های آمریکایی به این جنبه مثبت قضیه نمی‌پردازند.۵
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: متأسفانه رسانه‌های غربی در خصوص گزارش این اجتماع بسیار فریبنده عمل می‌کنند. آنان اگر ببینند عمل خوبی از مسلمانان سر می زند و یا اتفاقی مثبت می افتد یا درباره آن سکوت می‌کنند و یا بدون ذکر دین و مذهب افراد مورد بحث، درباره آن گزارش تهیه می‌کنند. اما اگر عملی منفی از یکی از آنان [مسلمانان] سر بزند حتماً دین و مذهب را به طور برجسته ذکر می‌کنند. به طور کلی گزارش‌های تهیه شده در این خصوص همگی درونمایه ای منفی دارند.
همانطور که می‌بینید این آش به قدری شور شده است که صدای خود آمریکایی‌ها را نیز درآورده است. اما نکته مثبت و دلگرم کنندهٔ ماجرا اینجاست که عشق خالص مسلمانان به اهل بیت و سیره عملی آنان به قدری وسیع است که انکار آن ممکن نیست و رسانه‌هایی که عادت به فریب مخاطب از طریق کتمان حقایق و نپرداختن به آنان داشته‌اند را مستأصل و وادار به اقرار کرده است که اربعین بزرگترین و اثرگذارترین اجتماع مذهبی دنیاست.
پی نوشت:
۱ - https://www.nytimes.com/۲۰۱۶/۱۱/۲۴/world/middleeast/islamic-state-bombing-shiites-iraq.html
۲- http://www.france۲۴.com/en/۲۰۱۳۰۱۰۳-shiites-iraq-karbala-arbaeen-muslim-rituals
۳- https://www.theatlantic.com/international/archive/۲۰۱۶/۱۰/iraq-shia-isis-sistani-shrine/۵۰۵۵۲۰/
۴- https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/۲۰۱۶-۱۰-۲۴/mapping-shiite-opinion
۵- http://www.usamedianews.com/Home/Article/۵۶۳?title=۲۰-million-muslims-march-against-isis-and-the-mainstream-media-completely-ignores-it
* ویژه نامه روایت امروز روزنامه قدس
نظر شما