به گزارش قدس خراسان، اولین جلسه از سلسله جلسات بیان تجربه در مدیریت فرهنگ و رسانه با عنوان "سرمشق" صبح شنبه یازدهم شهریور ماه در سالن همایش‌های موسسه فرهنگی قدس، با موضوع بررسی و رونمایی کتاب «پرگار» با حضور حسین انتظامی نویسنده این اثر و جمعی از دغدغه‌مندان و فعالان حوزه فرهنگ، هنر و رسانه برگزار شد.
انتقال تجربه باعث تکثیر ایده های خوب میشود
مدیرعامل موسسه فرهنگی قدس در ابتدای این نشست گفت: کار فرهنگی شاید تجربی‌ترین فعالیتی باشد که ما می‌شناسیم؛ از روزنامه دیواری در یک مدرسه توسط یک نوجوان دوازده سیزده ساله تا پیرغلام هشتاد ساله‌ای که در یک هیات محلی مداحی می‌کند، طیف گسترده‌ای از کارهای فرهنگی را در بر میگیرد اما وقتی ما از مدیریت فرهنگی سخن میگوییم طبیعتا انتظار این است در کنار کار فرهنگی کار علمی هم مورد توجه قرار گیرد.
علی یعقوبی افزود: در کشور ما سالیانه هزاران میلیارد تومان صرف امور فرهنگی میشود اما بسیاری از این کارها، برنامه‌ریزی و پشتوانه علمی را ندارند؛ یکی از کارهایی که توسط آن می‌توان به این معنا و مفهوم نزدیک شد تجربه‌نگاری و انتقال تجارب مدیریتی در همه زمینه‌ها از جمله حوزه فرهنگی است. انتقال تجربه طبیعتا باعث تکثیر ایده‌های خوب، افزایش موفقیت‌ها و کاهش راه‌های منتهی به مسیرهای کم بازده است.
وی با اشاره به سلسله نشست‌های سرمشق برای انتقال تجربیات در حوزه فرهنگ و رسانه، گفت: برای این منظور چراغ اول را در موسسه فرهنگی قدس روشن کردیم و امیدواریم تداوم یابد.
مدیرعامل موسسه فرهنگی قدس، یکی از ویژگی‌های بارز حسین انتظامی، نویسنده کتاب پرگار را تجربه نگاری دانست و اظهار کرد: حداقل سه کتاب از ایشان در حوزه تجربه نگاری مدیریت فرهنگی مطالعه کرده‌ام. اولین کتاب که پانزده شانزده سال قبل خواندم کتاب «روزنامه نگاری و روزنامه داری » با تاکید بر مدیریت مطبوعات و اقتصاد رسانه و مربوط به تجربه از مدیریت روزنامه جام جم بود.
یعقوبی افزود: بعدها کتاب «ناوبری وب» را از ایشان خواندم که در خصوص تجربه کار در خبرآنلاین و همشهری آنلاین بود امروز هم قرار است درباره کتاب پرگار پیرامون تجارب مدیریتی در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، صحبت کنیم.
وی اظهارامیدواری کرد که این جلسات باعث همگرایی و ارتباط بیشتر مدیران فرهنگی با یکدیگر و تداوم انتقال تجربیات و دستاوردها باشد تا به نتایج اثربخشی برسد.
انتقال تجربه؛ وجه تمایز انسان با سایر موجودات
محمودرضا برازش از مدیران اسبق دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد نیز دیگر سخنران این مراسم بود که به ذکر نکاتی از سابقه آشنایی خود با نویسنده کتاب پرگار پرداخت.
وی بر اهمیت انتقال تجارب در مدیریت فرهنگی تاکید کرد و گفت: یکی از تفاوت‌های اصلی انسان با سایر موجودات انتقال تجربه و علم است.
این فعال فرهنگی، هوش و استعداد، تلاش و پشتکار و علاقه مند به کار فرهنگی را از ویژگی‌های برجسته آقای انتظامی برشمرد.
برازش تصریح کرد: صرفنظر از مناصب بالای مدیریتی، نکته مهم در خصوص آقای انتظامی، اطمینانی است که صنف به این شخص دارد و برای ۸ دوره به عنوان نماینده صنف انتخاب شد.
ما به نهضت ثبت تجربه نیاز داریم
رییس حوزه هنری خراسان رضوی نیز در این جلسه با تاکید بر اهمیت انتقال تجربه بین مدیران فرهنگی عنوان کرد: جای خالی این جلسات در فضای عمومی فرهنگ بسیار حس میشود؛ هیچ انتقال تجربه و انباشت دانشی از دوره‌های مدیریتی به دوره های بعدی اتفاق نمی افتد بنابراین اصلی‌ترین مساله ای که باید در حوزه مدیریت فرهنگی به آن توجه کنیم این است که وقتی یک نفر روی صندلی مدیریت می‌نشیند تجربه‌های خود را ثبت کند.
مجید عسگری گفت: به صورت سیستماتیک هیچ سیستمی برای انتقال تجربه و دانش و انتقال سیاست‌ها و راهبردها نداریم و هر مدیری که می آید از نو شروع می‌کند و راهبرد می‌نویسد.
وی تصریح کرد: ما به نهضت ثبت تجربه نیاز داریم به طوری که در هر دوره مدیریتی حداقل ۴ یا ۵ کتاب تجربه ثبت شود و برای مدیران بعدی بماند. این کار به نوعی نهضت تاریح شفاهی مدیران فرهنگی است.
رییس حوزه هنری خراسان رضوی خاطرنشان کرد: مدیر فرهنگی ابتدا باید مدیر باشد و بعد افزونه‌هایی به او اضافه شود، من در بخش افزونه‌ها یک نکته دارم و آن این است که در حوزه برنامه‌ریزی فرهنگی یک افزونه‌ای خیلی مهم است آن هم خط راهبردی محتوایی است که هر سازمان باید داشته باشد.
فقر روایت مدیران باعث انتشار ناامیدی در جامعه شده است
عسگری بیان کرد: یک اشکال مبنایی داریم و آن اینکه علیرغم دستاوردها و رشدهای جدی که بعد از انقلاب داشته ایم اما یک حس عمومی در جامعه وجود دارد که می‌گوید ما در وضعیت مطلوب یا خوبی زندگی نمی‌کنیم. دلیل اصلی این موضوع جنگ روایت‌ها و فقر روایتی است که مدیر فرهنگی ما نمی‌تواند به جامعه منتقل کند. مدیریت فرهنگی ما نتوانسته در فضای عمومی جامعه حس امید را منتقل کند و این نیاز به یک ساز و کاری دارد که باید برای آن برنامه ریزی کنیم. ما نتوانستیم بین هویت ملی، دینی و انقلابی ارتباط برقرار کنیم. مدیران فرهنگی باید نگاه جدی به افزونه محتوایی و راهبردی داشته باشند و باید ببیند چه خط محتوایی می‌تواند امید را به جامعه برگرداند.
فرهنگ قربانی جنگ‌های سیاسی نشود
نویسنده کتاب پرگار با اشاره به اینکه کار روزنامه نگاری را از روزنامه قدس شروع کرده این موضوع را تجربه‌ای شیرین دانست و گفت: باید مراقب باشیم که حوزه فرهنگ، هنر و رسانه کیسه شن جنگ‌های خیابانی سیاست ورزها نشود. یعنی مراقبت کنیم در این کشاکش بحث‌های جناحی و سیاسی، فرهنگ قربانی نشود.
حسین انتظامی تصریح کرد: یکی از آسیب‌های نظام مدیریتی ما این است که هر کس می‌آید می‌خواهد سیاست جدیدی بنا بگذارد و از نو بسازد در حالی که ما اگر این انباشت تجارب مدیران قبلی را داشته باشیم می‌توانیم از ان استفاده کنیم.
وی افزود: راهبردها چیزی نیست که هر روز عوض شود، راهبرد چیزی است که تقریبا برای یک زمان طولانی است و تابع آمد و شد دولت ها یا مدیران نیست. سیاست‌ها و تاکتیک‌هاست که قابلیت تغییر دارند. پس اگر راهبرد محتوای فرهنگ امید آفرینی باشد دیگر هیچ مسئول و مدیری نمی‌تواند بگوید این جزو اولویت‌های من نیست.
نویسنده کتاب پرگار بیان کرد: بر اساس نظریه جامعه کلنگی، یکی از دلایلی که ما پیشرفت و توسعه پیدا نمی‌کنیم این است که نسبت به سوابق تمدنی و مدیریتی خودمان، بی توجه هستیم و فکر می‌کنیم همه چیز از ما شروع میشود و نقطه عطف هستیم، این نظریه خیلی خطرناک است و ما را از انباشت خالی می‌کند.
انتظامی یادآور شد: در حوزه فرهنگی دو ساحت داریم، یک ساحت زنجیره تولید، توزیع و مصرف است یعنی یک واحد یک موسسه یا شخص کاری انجام می‌دهد، یک ساحت دیگر مدیریت فرهنگی سیاستگذاری است مثل وزارت فرهنگ و ارشاد یا وزارت علوم اینها برای کسانی که در ساحت تولید و توزیع و مصرف هستند سیاستگذاری می‌کنند، هر کدام از این ساحتها ویژگی‌ها و اقتضائات خود را دارد. کتاب پرگار تجربه نگاری من در ساحت دوم یعنی سیاستگذاری فرهنگی است اما کتاب‌های قبلی من تجاربم در ساحت تولید بوده اند.
وی تاکید کرد: مدیران باید تجربیات خود را بنویسند و به تبادل بگذارند تا توسط مدیران بعدی بررسی و حتی نقد شود، این موضوع باعث رشد و پیشرفت خواهد شد.
مرجعیت علمی باید در وزارت فرهنگ و ارشاد باشد
این فعال فرهنگی با بیان اینکه مرجعیت فرهنگی باید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متمرکز باشد نسبت به سیاستگذاری دستگاه‌های دیگر انتقاد کرد و گفت: ما این همه دستگاه موازی داریم که سیاستگذاری فرهنگی انجام می‌دهند، صدا و سیما، سازمان تبلیغات، حوزه هنری، اوج، شهرداری‌ها دستگاه‌های حکومتی هستند که حضورشان در حوزه تولید لااقل آسیبی به سیاستگذاری نمی‌زند، اما در حوزه سیاستگذاری فرهنگی نباید ورود کنند.
دستگاه‌های نظارتی مثل مجلس شورای اسلامی هم باید قانون گذاری و نظارت بر حسن اجرا داشته باشد.
انتظامی خاطرنشان کرد: بعضی مواقع باید با تفکر معکوس روال‌ها را مورد بازنگری قرار دهیم به این معنا که هر کاری که تا حالا انجام شده اند ضرورتا حقانیت ندارند.
وی شفافیت را یکی از پایه‌های مدیریت و مخصوصا مدیریت فرهنگی برشمرد و گفت: شفافیت باعث میشود ما پاسخگو باشیم و اگر ادعای سرآمدی می‌کنیم با تحقیر دیگران در پی اثبات آن نباشیم بلکه با شایستگی خودمان آن را به ظهور برسانیم، شفافیت نقش بازخورد در سیستم دارد و باعث نمایان شدن اشکالات کارمان میشود و در مجموع شفافیت باعث میشود کارها به سامان تر و هزینه‌ها کمتر شود.
نویسنده پرگار ادامه داد: مدیر فرهنگی در جایگاه سیاستگذاری باید دو عقب نشینی را مدنظر داشته باشد، یک عقب نشینی به نفع بخش خصوصی و یک عقب نشینی به نفع نهادهای مدنی؛ دلیلی ندارد دولت همه کارها را انجام دهد.
اهمیت گسترش دولت الکترونیک، اهمیت وجود شفافیت در مسئولین، لزوم وجود راهبرد کلان و تبعیت از آن و بررسی مجدد برخی نهادها از لحاظ کارکرد محورهای مهم کتاب پرگار در حوزه تجربه نگاری سیاستگذاری فرهنگی بود که انتظامی آنها را تشریح کرد.
وی متذکر شد: متاسفانه آمار مصرف فرهنگی مان بسیار پایین است و در فشارهای اقتصادی اولین چیزی که از سبد خانوار حذف میشود محصولات فرهنگی است.
کتاب «پرگار»؛ تجربه‌نگاری و جستارهایی در مدیریت فرهنگی جدیدترین اثر معاون اسبق مطبوعاتی، رئیس سابق سازمان امور سینمایی و نماینده هشت دوره رسانه‌ها در هیات نظارت بر مطبوعات است. او تجربیات هشت سال حضور در سطوح عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم را در این کتاب جمع‌کرده است؛ یادداشت‌هایی خواندنی درباره تجربیات مدیریت فرهنگی(معاون امور مطبوعاتی، دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، دستیار ارشد وزیر و رئیس سازمان سینمایی) که همراه با ذکر خاطراتی بدیع و عبرت آموز در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
گفتنی است؛ در پایان این مراسم از کتاب "تو خداداد عزیزی هستی" نوشته جواد رستم زاده دبیر صفحه ورزشی روزنامه قدس نیز رونمایی و از این تلاش ارزنده تقدیر شد.
خبرنگار: معصومه مومنیان
نظر شما