به گزارش قدس آنلاینف از سویی دیگر، عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان ستاد فرماندهی مهندسی فرهنگی در جامعه، بارها مورد انتقاد رهبر معظم انقلاب واقع شده است.
گلهمندی مشفقانه رهبر معظم انقلاب از شورای عالی انقلاب فرهنگی
در کنار حمایتهای همهجانبه رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله خامنهای ۱۵ آذر سال گذشته دردیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی انتقاداتی را به این شورا وارد دانستند. از جمله اینکه: «هویت جمعی شورایعالی به تناسب اعضای آن، بروز لازم را ندارد و لازم است تأثیرگذاری شورا در مسائل فرهنگی کشور تقویت شود، البته اعضای شورا اشتغالات دیگری نیز دارند و این توقع وجود ندارد که اعضا از کارهای اصلی خود باز بمانند، اما انتظار این است که برای امور مربوط به شورا وقت مناسب و کافی گذاشته شود». رهبر معظم انقلاب ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۹۶ نیز گلایهای جدی به این مجموعه سیاستگذاری فرهنگی داشتند و فرمودند: «بنده از شورای عالی انقلاب فرهنگی گلهمند هستم؛ آنها نباید اجازه میدادند کار سند ۲۰۳۰ تا اینجا پیش بیاید که ناچار بشویم ما جلو آن را بگیریم». ایشان در دی ۱۳۹۴ نیز خاطرنشان کردند: « نمی شود قبول کرد ما یک مجموعه فرهنگی [همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی] داریم که آن را به عنوان قرارگاه اصلی مسائل فرهنگی و کارزار فرهنگی قرار دادهایم، درعینحال، در این قرارگاهِ اصلی، بی نشاطی یا رکود یا عدم پیشرفت ملاحظه و مشاهده بشود».
اینجاست که باید گفت آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی توانسته است سیاستگذاری صحیحی برای برنامهریزی فرهنگی کشور داشته باشد یاخیر؟ برای آسیبشناسی عملکرد این شورا به سراغ خانم دکتر فاطمه حداد، دکترای سیاستگذاری فرهنگی رفتیم و موضوع را با وی در میان گذاشتیم.
مشکل از ریلگذاری است یا اجرا؟
این کارشناس مسائل فرهنگی کشور معتقد است: «در نگاهی کلی، با توجه به آنچه در جامعه اتفاق افتاده، میتوان گفت شورا موفقیت چندانی در زمینه مباحث فرهنگی کشور نداشته است، اما اگر بخواهیم پاسخ دقیقتر بدهیم، شورا در برخی مسائل توفیقاتی داشته است. شورای عالی انقلاب فرهنگی منبعث از اندیشه حضرت امام(ره) است که پس از انقلاب در دانشگاهها ایجاد شد تا حوادث دانشگاهها را مدیریت و راهبری کند و نظامسازی را برای اسلامیسازی دانشگاه انجام دهد. در سال۶۲ این ستاد تشکیل شد و سپس به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارتقا پیدا کرد. در ادامه با حمایت رهبر معظم انقلاب، قرار شد تصمیمسازی از طریق نخبگان علمی – فرهنگی جامعه انجام شود. بنا بر این گذاشته شد در مجموعه دانشگاهها و مراکز علمی کشور - به عنوان موتور پیشران تمدنسازی و جامعهسازی - با تصمیمات شورای عالی انقلاب فرهنگی اصلاحات لازم ایجاد شود و دانشگاه به سمت و سوی اسلامی شدن پیش رود. در دو رویکرد کلی، اهداف این شورا «گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در همه شئون جامعه» و «تقویت و ائتلای فرهنگ عمومی» به چشم میخورد. این شورا قرار بوده است به عنوان مرجع عالی سیاستگذاری و خطمشیگذاری و هدایت امور فرهنگی نقشآفرینی جدی داشته باشد. ابتدا در فرهنگی و سپس در مباحث تعلیم و تربیت هم ورود کرد، وقتی دقیق نگاه میکنیم میبینیم شورای عالی انقلاب فرهنگی بعضاً در تصمیمسازیها ضعیف عمل کرده یا دچار خدشه شده است».
توفیقات شورای عالی انقلاب فرهنگی
این فعال سیاستگذاری فرهنگی افزود: « البته قابل قدردانی است که این شورا با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب توانسته اسناد راهبردی چشمگیری را تنظیم کند، اما واضح و مبرهن است که در جامعه و نهادهای مختلف، مصوبات این شورا کمتر مورد اقبال و پذیرش قرار گرفته است. شاید بتوان گفت این شورا باوجود اینکه سعی کرده درسالهای متمادی جایگاه خود را ارتقا دهد اما در میدان، نتوانسته است آنچه که مربوط به حوزه اجراست را خوب پیگیری کند؛ بنابراین باید تصریح کرد شورا تا حدودی میتواند در حوزههایی مثل آموزش و پرورش قدمهایی را بردارد و موفق عمل کند اما در حوزه فرهنگی باوجود ترسیم نقش مهندسی، در عمل نتوانسته به اهداف دست پیدا کند».
بزرگترین موانع پیش روی شورا
دکتر حداد معتقد است: «نبود بازوی اجرایی لازم برای اجرای مصوبات این شورا شاید بزرگترین معضل باشد. البته این بازو در سایر نهادها مانند وزارتخانه لحاظ شده، اما وزارتخانهها بعضاً پای کار اجرا نیستند. قید مصوبات نیز مزید بر علت است، جایی که آمده است این مصوبات «در حکم قانون» هستند؛ یعنی در «قانون بودن» مصوبات، تردید ایجاد شده است. مشکلات دیگری مانند نداشتن بازوی نظارتی، عدم ابلاغ و بخشنامه نشدن مصوبات شورا، نبود سیاستگذاری اجرایی و صرفاً پرداختن به سیاستهای کلان و درنهایت همراهی نکردن نهادها و سازمانها با شورا و جایگاه شورا از بزرگترین مشکلات پیش روی این شورا هستند».
این کارشناس ارشد مسائل فرهنگی اذعان میکند: «موازیکاری هم بخشی از ماجراست. برخی برنامههای وزارت ارشاد با شورای عالی انقلاب فرهنگی در موازات یکدیگر قرار دارند. بنابراین وقتی در وزارتخانهای، بهعنوان مرجع سیاستگذاری، این بخشنامههای شورای عالی ارسال میشود، برخی میگویند چه ضرورتی برای اجرای این مصوبات وجود دارد؟ مورد دیگر این است که شورا از نقش هدایتگری و جهتسازی خود خارج شده که باید در کنار تدوین سیاستهای کلان، به دنبال چارهای برای آن بود. راهحل، ایجاد بازویی کارآمد برای اجرای سیاستهای کلان فرهنگی در جامعه و توزیع آن است که با آن بتوان همافزایی و انسجام ایجاد کرد».
۲۰ آذر ۱۴۰۲ - ۰۹:۰۲
کد خبر: 944681
برخی معتقدند باوجود گذشت نزدیک به چهار دهه از تأسیس آن، هنوز کارایی این شورا محقق نشده است.
نظر شما