اما چند سالی است که بعضی سایتها و افراد سودجو با استفاده از نا اگاهی جوانان و دوستداران ورزش با انتشار برگه هایی که حاوی پیش بینی نتایج مسابقات است و یا در برخی اماکن مانند قهوه خانه ها شیوه ای جدید در قمار بنیان نهاده اند که درمیان نظارت کمرنگ مقامهای مسوول درحال گسترش است. وضع به گونه ای پیش رفت که همین قبل از جام جهانی وزارت ارشاد از جلوگیری از انتشار بیش از هشتاد هزار برگه پیشبینی نتایج فوتبال خبر میدهد.
***معروفترین شرط بندی تاریخ
در فینال سال2005 رقابتهای جام باشگاههای اروپا که میان لیورپول و میلان برگزار شد، شرطبندیهای بزرگی صورت گرفت. میلیونها دلار پول روی این بازی پرهیجان و پرطرفدار شرط بندی شده بود. در انتهای نیمه اول، میلان با نتیجه 3 بر صفر از حریف پیش افتاده بود و کسانی که روی برد میلان شرط بسته بودند، پیروزی خود را قطعی میدانستند.
در بین دو نیمه، شرطبندی در یکی از سایتهای بزرگ ادامه داشت. نرخ شرطبندی، 70 به یک به نفع میلان بود. به این معنا که اگر یک سهم روی لیورپول که بازنده بودنش قطعی به نظر میرسید شرطبندی میشد، 70سهم در صورت برنده شدن به فرد داده میشد. هنگامیکه بازی با پیروزی لیورپول به پایان رسید، ده نفر که برد این تیم را پیشبینی کرده بودند یکشبه به ثروتمندترین هواداران فوتبال جهان تبدیل شدند.
***شرطبندی در ایران
یک سایت خبری مینویسد که اگرچه شرطبندی در فوتبال ایران هیچ گاه شکل رسمی به خود نگرفت، ولی همواره در لایه زیرین فوتبال ما ریشه دوانده و به زندگی پنهانی خود ادامه داده است؛ اما چهار پنج سال پیش بود که شبکههای پیشبینی نتایج مسابقات فوتبال در ایران مانند قارچ روییدند؛ شرکتهایی که برگههای مسابقات را میفروختند و در پایان هفته با قرعهکشی برنده یا برندگان خود را معرفی میکردند.
باید گفت، سازوکار این ماجرا چند سال پیش، بسیار حرفهای و گسترده در استانهای شمالی ایران کشور شکل گرفت و دفتری کوچک در قائمشهر به شرکت بزرگی تبدیل شد که هر هفته کتابچه نتایجش را به سرتاسر استانهای گیلان، مازندران و گلستان میفرستاد و از این راه البته پول هنگفتی نیز به جیب میزد و کمکم کار در سرتاسر ایران توسعه یافت و حتی صفحه پایانی روزنامههای ورزشی، برگههای پیشبینی این مسابقات را چاپ میکردند.
اما مانند همه پدیدههای دیگر، که کمی پس از توسعه یافتن، حاشیههای واقعی آن نیز مشخص میشود، صحبت از «شرط بندی» و «قمار» بودن این برگهها به میان آمد.
اما از آنجا که در ایران همیشه یک راهکار جایگزینی وجود دارد، این شرکتها بار دیگر در لوای کمک به خیریهها، بیماران سرطانی، آسایشگاههای معلولان و چندین و چند جای دیگر اقدام به فروش برگههای پیشبینی نتایج یا همان شرطبندی داخلی کردند.
این در حالی است که فاطمه عاشوری با غیرقانونی دانستن هر گونه انتشار و پخش برگههای پیشبینی نتایج در مسابقات گوناگون اعم از مسابقات جام جهانی، لیگ اروپا و داخلی، ضمن هشدار به فوتبالدوستان گفت: با نظارت دقیق و مستمر این اداره کل از انتشار این اقلام جلوگیری میشود و چاپخانههایی که درصدد انجام این کار باشند، برای گذراندن مراحل قانونی به کمیته ساماندهی تخلفات چاپخانهها معرفی میشوند.
درعین حال و درزمانی که اخباری از این دست منتشر میشود، برگههای پیشبینی نتایجی با مجوز «اتحادیه باشگاههای فوتبال ایران» در وبسایتهای خبری دست به دست میگردد. سر زدن به وبسایت «اتحادیه باشگاههای فوتبال ایران» هم ما را با بنر چشمگیر یک شرکت روبهرو میکند که در لوای مسابقات تست هوش اتحادیه فوتبال به انتشار و فروش برگههای پیشبینی نتایج مبادرت میکند؛ همان برگههایی که از آن به نام شرطبندی در ایران یاد میشود.
سیدمهدی کاظمی یکی از مجریان این طرح در گفتوگو با یکی از خبرگزاریها، سردار عزیز محمدی، رئیس «اتحادیه باشگاههای فوتبال ایران» را مسئول دریافت مجوز این شرکت میداند و اعلام میکند، این شرکت یک درصد از درآمد خود را به حساب اتحادیه میریزد. ما هم مانند مدل همه شبکههای شرطبندی داخلی، مبلغی از درآمد خود را به خیریهها، مراکز درمانی، مؤسسه محک و پیشکسوتان میدهد؛ یعنی به طور متوسط ماهی پنج میلیون تومان به انجمن حمایت از بیماران اماس و همین مبلغ به ستاد دیه پرداخت میشود.
وی میگوید: مجری این طرح مبلغی را که سال گذشته به حساب اتحادیه ریخته، 150 میلیون تومان اعلام میکند که با حساب سهم یک درصدی اتحادیه درآمد سالانه این شرکت از فروش برگههای پیش بینی فوتبال 15 میلیارد تومان میشود.
***شرط بندی در قهوه خانه ها
اماازدیگرسو گزارشهایی منتشر شده که نشان میدهد کسانیکه به نوعی آلوده شرط بندی مسابقات فوتبال هستند، و البته سواد اینترنتی و یا دسترسی به رایانه برای شرکت در مسابقات و شرط بندیهای اینترنتی ندارند، در پاتوقهای خاص که عموما برخی قهوهخانههای معروف هستند رفته و برگههایی را از سرگروهها دریافت میکنند و به این شکل در مسابقات شرکت میکنند.
اگر پیش از مسابقات فوتبال لیگ برتر یا قبل از آغاز بازی های خارجی سری به قهوه خانه ها بزنید می بینید که قهوهخانهها پاتوق اصلی اینگونه خلافهاهستند. قهوه خانه ای در خیابان منوچهری، پاتوق خلافکاران فوتبالی در منطقه بازار تهران واقع در خیابان گلوبندک در کوچهای معروف به کوچه عربها، خیابان استاد حسن بنا در منطقه مجیدیه تهران، قهوه خانه قدیمی حوالی میدان راهآهن تهران، قهوه خانه ای در منطقه پل امیربهادر، سفرهخانهای سنتی در تهرانپارس و باغچه ای در فرحزاد از جمله معروفترین مکان های شرط بندی در تهران هستند.
پیش بینی های سرانگشتی نشان می دهد که با توجه به تعداد حضور شرکت کنندگان و افزایش رقم ها در جام جهانی، برنده قهرمان این تورنمنت مهم رقمی نزدیک به 150 میلیون تومان به جیب زده است. یکی از فعالان بنگاه های شرط بندی در این باره توضیح کوتاهی برای جام جهانی می دهد: «این رقم 150 میلیون تومان که شاید کم و شاید هم بیشتر شود معلوم نیست نصیب یک نفر شود. وقتی مسابقات شروع شود پیش بینی خود گروه ها امتیازهای ویژه ای دارد. مرشد امتیازهای ویژه ای هم برای کسانی که تیم های صعود کننده را درست پیش بینی کنند در نظر گرفته است.امسال کار یک کم سخت تر بود.مثلا اگر یک نفر فقط بزند برد آرژانتین مقابل ایران اما یک نفر دیگر بزند آرژانتین سه بر یک ایران را می برد امتیازش فرق می کند.به همین دلیل شاید ده نفر می گفتند آلمان قهرمان می شود اما جایزه به آن کسی رسید که امتیازش بیشتر باشد.»
درعین حال رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات پایتخت به گردانندگان سایتهای شرط بندی در مورد فعالیت غیرمجازشان هشدار داد.
سرهنگ محمدمهدی کاکوان در مورد راه اندازی برخی سایتهای پیش بینی نتایج مسابقات جام جهانی گفت: با توجه به شروع مسابقات فوتبال و همچنین مسابقات والیبال اخیرا شاهد رشد سایتهای متعدد در زمینه پیش بینی مسابقات فوتبال هستیم.
او با بیان اینکه این سایتها با طرح عناوین و جایزههای مختلف مردم را اغوا به پیش بینی مسابقات میکنند، گفت: پس از آن از مردم خواسته میشود که برای ادامه شرکت در این مسابقات مبالغی را به شمارههای اعلامی از سوی گردانندگان سایت واریز کنند که پلیس ضمن رصد فعالیت غیر مجاز این گونه سایتها نسبت به برخورد قانونی اقدام خواهد کرد.
کاکوان همچنین به مردم توصیه کرد که تحت تاثیر این گونه مسابقات پیامکی و یا ایمیلی قرار نگیرند و در قبال دریافت وجه هوشیار باشند.
درعین حال باید دانست که شرط بندی جرم است اما با عنوان مجرمانه قمار مورد بررسی قرار میگیرد و زمانی که وقوع جرم شرط بندی تصدیق شود بر اساس قانون با فرد خاطی برخورد خواهد شد. بر اساس ماده (705) قانون مجازات اسلامی مجازات برای متخلفانی با جرم قمار که شرط بندی نیز در معنای دیگری همان قمار است از یک تا 6 ماه حبس است یا تا 74 ضربه شلاق.
***از شرط بندی جلوگیری کنید
دراین خصوص همچنین یک عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس گفت: از آنجایی که در شرط بندی سر نتیجه مسابقات ورزشی نیز مثل بازی ورق مالی به میان می آید و طرف بازنده و برنده دارد، جرم محسوب شده و قابل پیگیری است.
محمد علی اسفنانی ضمن مذمت رواج شرط بندی در برخی قهوه خانه ها، گفت: شرط بندی در اماکن عمومی نظیر قهوه خانه ها، بر سر نتیجه مسابقات ورزشی عمل مجرمانه ای بوده و قابل پیگیری است.
نماینده مردم فریدن در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه از لحاظ قانونی مشکلی برای تشخیص جرم شرط بندی وجود ندارد، عنوان کرد: قطعا وظیفه مسئولین نظارتی و پلیس ویژه امنیتی کشور است که مستقیما به این جرم رسیدگی کنند.
وی افزود: نهادهایی که مسئولیت صدور مجوز برای اماکن را برعهده دارند نیز باید به ارتکاب جرم شرط بندی در قهوه خانه ها توجه بیشتری کرده و طبق قانون عمل کنند چرا که رواج بیشتر این گونه شرط بندی ها موجب ناهنجاری و آسیب های جدی خانوادگی و اجتماعی خواهد شد.
اسفنانی در ادامه تصریح کرد: نمی توان گفت شرط بندی سر نتیجه مسابقات ورزشی با شرط بندی به وسیله بازی ورق تفاوت دارد چرا که در نهایت افرادی در این بین مالی را از دست می دهند و یک نفر صاحب مال سایر افراد می شود.
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در پایان درباره چگونگی حکم مسابقات پیامکی در هنگام برگزاری مسابقات ورزشی، خاطرنشان کرد: برگزاری مسابقات پیامکی به لحاظ اینکه مال افراد شرکت کننده جمع نمی شود و به یک شخص داده نمی شود، حکم شرط بندی را نداشته و از آنجایی که تنها پیش بینی مسابقه بوده و در نهایت به تعدادی از افراد جایزه ای اهدا می شود، جرم نیست.
*** شرط بندی های قهوه خانه ای را گزارش کنید
درهیمن حال سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس گفت: برگزاری مسابقات پیامکی از آنجایی که با هدف ایجاد شور و اشتیاق میان مردم در زمان برگزاری مسابقات و نوعی اطلاع رسانی است، اشکالی ندارد اما اگر مردم را به سمت خرافات ببرد جای اشکال است.
میرهادی قره سید رومیانی در گفت و گو با خانه ملت، با بیان اینکه قهوه خانه ها ریشه در تاریخ کهن ایران اسلامی دارد، گفت: در گذشته قهوه خانه ها مرکز رشد و تعالی افراد به وسیله نقالی خوانی، شرح حادثه کربلا و نظایر این ها بوده است اما در حال حاضر پرداختن به این گونه مباحث کم شده است.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: با این حال هم اکنون نیز بسیاری از قهوه خانه های کشور محل انجام امور خیر نظیر جمع آوری جهیزیه برای جوانان و یا جمع آوری پول برای انجام گلریزان است.
وی افزود: با اینکه برخی قهوه خانه ها محل تجمع افراد با شخصیت و هیئتی برای انجام امور خیر است، در برخی از قهوه خانه ها امور خلاف نیز صورت می گیرد که متأسفانه شرط بندی های قهوه خانه ای از نمونه های آن است.
قره سید رومیانی در ادامه با تأکید بر اینکه شرط بندی در هر مکانی خلاف قانون است و باید از آن جلوگیری شود، یادآور شد: رسیدگی به مشکلاتی از این دست بر عهده پلیس امنیت کشور است و اگر این موضوع در تهران شایع شده است باید به سرعت جلوی آن گرفته شود.
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی به بخشنامه ای که درباره لزوم وجود دوربین مداربسته در اماکن عمومی صادر شده است اشاره و خاطرنشان کرد: بر اساس این بخشنامه اماکن عمومی باید مجهز به دوربین مداربسته باشند لذا اگر مدیریت های این اماکن با مواردی نظیر تجمع جهت شرط بندی روبرو شدند باید مراتب را به مراجع قانونی گزارش دهند.
وی ادامه داد: در صورت عدم گزارش مراتب از سوی مدیران اماکن عمومی، مسئولین باید از لحاظ آیین نامه ای و طبق دستورالعمل اماکن به ترتیب از ابزارهای قانونی تذکر، عدم ارائه پروانه و در نهایت تعطیلی قهوه خانه مذکور استفاده کنند.
قره سید رومیانی در ادامه با بیان اینکه یکی از پایه های شرط بندی رد و بدل شدن مال است، عنوان کرد: از آنجایی که کسی قادر به پیش بینی نیست، حدس زدن نتیجه مسابقات ورزشی نوعی لهو و لعب محسوب شده و کاری عبث و مذموم است.
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در پایان تصریح کرد: برگزاری مسابقات پیامکی از آنجایی که با هدف ایجاد شور و اشتیاق میان مردم در زمان برگزاری مسابقات و نوعی اطلاع رسانی است، اشکالی ندارد اما اگر با این کار مردم به سمت حدس، گمان و خرافات برده شوند و از قطع و یقین درآیند، جای ایراد دارد.
***نکته مهم اما مغفول
اگر چه مسوولان و مقامهای دست اندرکار نسبت به برد وباخت و برباد رفتن یا کسب پولهای انچنانی دراین شرطبندیها یا به نوعی قمارها هشدار داده و خواستار منع کردن هواداران ورزش از ورود به این قبیل ناهنجاریهای شده اندو البته از دیگر سو خواستار جلوگیری مسوولان از بروز چنین مواردی در سایتهای رسمی ، غیر رسمی یا انتشار کارتهاو برگه ها و درنهایت نیز حضور درقهوه خانه ها وکافه ها برای این کار شده اندو البته این مسایل مهم هستند اما مهمتر از این مسایل درگیر شدن ورزش و ورزشکاران در این بلیه است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است .
شاید روح پاک ورزش وورزشکار باعث شده تا کسی دراین خصوص هشدار ندهد اما بد نیست به انچه درغرب رخ داده و در نهایت ورزش را هم بخودالوده کرده نیم نگاهی داشته باشیم .
اگر مساله شرط بندی وقمار در ورزش جدی گرفته نشود هیچ بعید نیست که دراینده وبا افزایش ارقامی که در این میان رد وبدل میشود برخی با نفوذ در ورزشکاران ، مربیان ، سرپرستان حتی مدیران باشگاههای ورزشی زمینه ساز رفتارهای شوند که نه تنها غیر ورزشی است بلکه ممکن است روزی شاهد چنان ورزش و مسابقات ناپاکی باشیم که نتایج در جایی خارج از زمین مسابقه رقم خورده و بجای ورزش بیننده نمایشی کثیف باشیم . اگرچه این موارد از ورزش ایران بعید است اما باید مراقب بود که ویروسهای بیماری زا وارد این تن وجان پاک نشوند که بعدها بخواهیم با دارو و جراحی سلامت بر باد رفته را بازگردانیم .
نظر شما