نیشابور یکی از قدیمیترین شهرهای ایران است. چنین شهرت دارد که نیشابور، توسط شاپور اول، فرمانروای مقتدر ساسانی بنا شد و در ابتدا آن را «نیشاپور» میخواندند. این شهر باستانی، در دوران بعد از ورود اسلام به ایران، یکی از مهمترین کانونهای علمی محسوب میشد و در آن، جمع زیادی از علمای بنام، از مذاهب مختلف اسلامی، حلقههای درس تشکیل دادهبودند.
در نخستین سالهای سده سوم هجری، هنگامی که امام رضا(ع) در مسیر هجرت اجباری به مرو، وارد نیشابور شد، جمع کثیری از علمای این شهر اطراف کجاوه آنحضرت را گرفتند و خواستار نقل حدیثی شدند. امام(ع) نیز، روایت مشهور «سلسلةالذهب» را برای حاضران نقل فرمود و طبق گزارشهای تاریخی، بیش از ۲۰ هزار نفر از علمای و طلاب نیشابور، این حدیث مشهور را مکتوب کردند. در دوره مغول، نیشابور، شهری که در روزگار اوج شکوهش بیش از یک میلیون نفر جمعیت داشت، چنان ویران شد که دیگر کمر راست نکرد و از دوره صفویه به بعد، به عنوان یکی از شهرهای حاکمنشین خراسان، از هرات یا مشهد اداره میشد.
تصویر امروز، نمایی خاص از این شهر باستانی است که در سال ۱۳۰۰ق / ۱۲۶۲ش، حدود ۱۴۰ سال پیش توسط آقارضاعکاسباشی و هنگام ورود ناصرالدینشاه به نیشابور برداشته شد. در این تصویر میتوان بافت شهری نیشابورِ ۱۴۰ سال پیش را به خوبی مشاهده و بررسی کرد. در کنار پشتبامهای کاهگلی، سازههای «بادگیر» که از بناهای شاخص معماری در ایران مرکزی است، خودنمایی میکند. در دوردستها، نمای قبهای به چشم میخورد که احتمالاً مزار امامزاده محمد محروق است. این عکس در آلبوم شماره ۱۴۲ از مجموعه آلبومهای کاخ موزه گلستان نگهداری میشود.
نظر شما