دکتر اصغر طهماسبی بلداجی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد می‌گوید: سپاس خدایی که به ما نعمت قرآن و پیامبر خاتم و اهل بیتش را عنایت فرمود و توفیق داد که آنها را بشناسیم و به آنها ایمان بیاوریم که این نعمت هدایت، توفیقی بزرگ و گرانقدر از جانب خداوند منان است:«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ‏ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ»(الاعراف/43) حقیقتاً به جا آوردن شکر این نعمت ها امری دشورا و غیر ممکن است اما از خداوند منان خالصانه می‌خواهیم که توفیق درک این نعمت ها و شکر آن را به ما توفیق دهد. اهل بیت پیامبر(ص) که به عنوان جانشینان بر حق ایشان از جانب خداوند می‌باشند، به عنوان ثقل قرآن، مبین و مفسر آیات قرآن و بیان کننده معارف الهی هستند؛ چنان که پیامبر اکرم(ص) در این باره فرمود: «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا، کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی؛ أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْض». بعد از پیامبر اکرم(ص) و با توجه به حوادث پیش آمده پس از رحلت ایشان و بدعت‌ها و انحرافاتی که از سوی برخی از افراد پیش آمد، هر یک از ائمه(ع) با توجه به مقتضیات زمان خود، به تبیین معارف حقیقی اسلام همت گماشتند و به هدایت مردم اقدام نمودند و تمام تلاش خود را در مقابله با انحرافات و بدعت هایی که در مقابل سنت حقیقی پیامبر و قرآن پیش آمده بود، به کار گرفتند و در این مسیر جان خود را فدا نمودند. امام سجاد(ع) نیز به عنوان امام چهارم به تاسّی از راه پدر و اجداد خود با توجه به مقتضیات و شرایط زمان خود به هدایت مردم و تبیین معارف الهی اقدام نمود.

صحیفه سجادیه کتابی برای انسان سازی و بندگی خداوند

این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: زمان امام سجاد(ع) یکی از سخت‌ترین زمان‌های ائمه(ع) است که بعد از شهادت امام حسین(ع) اتفاق افتاد. امام سجاد(ع) در این شرایط سخت رویکرد دعایی را برای تبیین معارف الهی انتخاب نمود. صحیفه سجادیه نتیجه مجاهدت‌ها و کوشش‌های فراوان امام سجاد(ع) در بیان معارف الهی است. صحیفه سجادیه تنها بیان دعا و مناجات با خدا نیست بلکه راه و رسم بندگی خدا و انسان سازی در مسیر عبودیت باری تعالی  است. صحیفه سجادیه دریایی از معارف، احکام، اخلاق و اصول اعتقادی است که امام سجاد در قالب زبان دعایی آن را بیان نموده است. نگاه صرفاً دعایی به صحیفه سجادیه اجحاف و کوتاهی در حق این کتاب مقدس است. این کتاب سرشار از معارفی است که در تفسیر قرآن و تبیین معارف آن در قالب دعا بیان شده است. دعاهای  این کتاب ارزشمند، تک بعدی نبوده بلکه به تمام جنبه‌های زندگی انسان توجه نموده که این امر از ویژگی‌های ممتاز دعاهای امام سجاد است.

دکتر طهماسبی بلداجی می‌افزاید: صحیفه سجادیه کتابی مشتمل بر انسان سازی و بندگی خداوند است که باید معارف آن تبیین و ترویج شده و از آنها در تفسیر قرآن و تبیین معارف الهی استفاده شود. آنچه که در این پژوهش به آن پرداخته شده است مقوله حیات طیبه است. حیات طیبه حیاتی کامل و مورد رضایت خداوند است که به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند وعده داده شده است. همانگونه که در آیه 97 سوره نحل آمده است «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُون‏» یعنی برای رسیدن به این حیات ارزشمند باید به آنچه خداوند دستور داده است ایمان آورد و عمل صالح انجام داد. ایمان و عمل صالح دارای مصادیق متعددی هستند که در آموزه‌های قرآن و اهل بیت(ع) تبیین شده‌اند.

نویسنده کتاب الحیاة الطیبة فی الصحیفة السجادیة یادآور می‌شود: در صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) ابتدا از خداوند حیات طیبه می‌خواهد؛ دیگر اینکه مصادیق حیات طیبه را در ذیل ایمان و عمل صالح در قالب دعا در ابعاد مختلف بیان می‌نماید که در این کتاب تازه انتشار یافته به این ابعاد و مقوله‌ها با ذکر شاخصه‌های آنها اشاره شده است. این کتاب که به مصادیق مهم حیات طیبه اشاره دارد، ابتدا به مفاهیم و کلیات پژوهش اشاره شده و به طور اجمال زندگینامه امام سجاد و اعتبار و اتقان صحیفه سجادیه تبیین شده است. در فصل دوم ابعاد اعتقادی حیات طیبه تبیین شده است و در این میان به اهمیت خداشناسی  اشاره شده است شاخصه مهم این فصل تبیین آثار اعتقاد به خداوند در زندگی است که با توجه به دعاهای امام سجاد و موارد دیگر تبیین شده است. در فصل سوم به‌اهمیت ولایت امامان اشاره شده و در این فصل مبناهای قرآنی و روایی ولایت و جانشینی امامان بعد از پیامبر بیان شده است. در این فصل ولایت و امامت اهل بیت در دعاهای امام سجاد و اهمیت ایمان و اعتقاد به ولایت امامان تبیین شده است. در فصل چهارم اعتقاد به آخرت تبیین شده است و آخرت محوری به عنوان یکی از شاخصه‌های ایمان مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل مصادیق آخرت محوری و ارتباط آن با دنیا و چگونگی ایمان و اعتقاد به آخرت و بهره‌گیری از آن در زندگی تبیین شده است. فصل پنجم رویکردهای رفتاری و عبادی در حیات طیبه مورد بررسی قرار گرفته و اهمیت اعمال عبادی همچون نماز، روزه و حج و رویکردهای رفتاری همچون توکل و صبر و دعا در حیات طیبه مورد بررسی قرار گرفته و شاخصه‌ها و اهمیت هر کدام مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

دکتر طهماسبی بلداجی به ادامه بخش های کتاب اشاره کرده و می‌گوید: در فصل ششم رویکردهای اخلاقی در حیات طیبه مورد بررسی قرار گرفته و  شاخصه‌های اخلاقی در حیطه فضایل اخلاقی و اجتناب از رذایل اخلاقی با استناد به آیات و روایات مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. شاخصه‌های اقتصادی حیات طیبه نیز مورد بررسی قرار گرفته است و در این باره آنچه را که مورد نیاز زندگی سالم و درست دینی است در حیطه اقتصادی بیان شده است. در نهایت نیز به شاخصه‌های اجتماعی حیات طیبه اشاره شده است و در این باره شاخصه‌ها و رویکردهای جامعه سالم و مورد رضایت خداوند تبیین شده است. این کتاب مقدمه‌ای برای تبیین اهمیت صحیفه سجادیه و معارف گرانقدر آن در زندگی است که اهمیت آن از جنبه محتوایی و کاربرد آن در زندگی مورد توجه اندیشمندان و مومنان قرار گیرد و از معارف این کتاب ارزشمند در حیطه‌های مختلف بهره بگیرند. در این کتاب تمام تلاش بر این بود که به طور جامع و شایسته شاخصه های حیات طیبه بر اساس دعاهای امام سجاد تبیین شود و تلاش شد تا این شاخصه‌ها به صورت کاربردی در رابطه با زندگی انسان تبیین شود تا خواننده کتاب، با خواندن این کتاب و اجرا نمودن این شاخصه‌ها، نتایج  آن را در زندگی خود ببیند. در پایان از مسئولان آستان مقدس امام حسین(ع) در کربلا به ویژه متولی شرعی حرم امام حسین(ع) جناب شیخ عبدالمهدی الکربلائی و همچنین مسئول و رئیس جشنواره تراتیل السجادیه آقای استاد جمال الدین الشهرستانی که در نشر این کتاب بنده را یاری نمودند تقدیر و تشکر می نمایم.

لازم به یادآوری است کتاب الحیاة الطیبة فی الصحیفة السجادیة به زبان عربی توسط انتشارات دارالوارث للطباعة و النشر به همت آستان مقدس حرم امام حسین علیه السلام و جشنواره تراتیل السجادیة در کربلا منتشر شده است.