به گزارش قدس خراسان، این روزها وقتی صحبت از پیدا کردن شغل و استخدام باشد، نخستین راهی که به ذهن می‌رسد، مراجعه به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های کاریابی مختلف است. اگر به آگهی‌های استخدام فضای مجازی سر زده باشید، متوجه ملاک‌ها و حقوق‌های عجیب برای استخدام خانم‌ها می‌شوید. البته فقط ظاهر این آگهی‌ها عجیب نیست و پس از ارسال پیام یا تماس گرفتن با کارفرما جنبه‌های پنهان این موضوع و واقعیت آنچه در قالب آگهی استخدام منتشر شده، آشکار می‌شود.
غلبه نگاه جنسیتی به شایسته‌سالاری و مهارت‌های فردی در نرم‌افزار دیوار
بعضی از آگهی‌ها به طور مشخص عنوان شغلی و جنسیت مورد نظر را با حقوق معین ذکر کرده و برخی نیز به عنوان کارجو اقدام به درج آگهی کرده‌اند که افراد عنوان شغل، حقوق مورد نظر و توانایی‌های خود را اعلام کرده‌اند.
دسته دیگر آگهی‌هایی هستند که دستمزد و توضیحات شک‌برانگیزی را در متن آگهی ذکر کرده‌اند؛ به عنوان مثال حقوق ۲۰ میلیون تومانی را برای استخدام منشی خانم در نظر گرفته‌اند یا در قسمت توضیحات آگهی دیگری، آگهی‌دهنده که یک آقاست، مشخصات فردی خود را ذکر و تأکید کرده تنها خانم‌ها تماس بگیرند. این قبیل آگهی‌ها نیاز به بررسی بیشتری دارند. پس به آگهی‌دهنده‌ها پیام دادم تا موضوع را بیشتر بررسی کنم.
ابتدا برای یک آگهی استخدام در منطقه رسالت که در توضیحاتش نوشته شده «به یک منشی خانم برای انجام امور در قسمت وی‌آی‌پی یک شرکت تولید قطعات بدون نیاز به سابقه کاری با حقوق ماهیانه ۲۰میلیون تومان نیازمندیم» در پیام‌رسان تلگرام رزومه ارسال کردم و آگهی‌دهنده بدون بررسی مهارت‌های فردی ذکر شده در رزومه، درخواست عکس بدون حجاب کرد تا تشخیص دهد برای استخدام مناسب هستم یا خیر! پس از اینکه علت این درخواست و تبلیغ عجیبش را از او پرسیدم، متوجه شد خبرنگار هستم. او ضمن حذف آگهی استخدام، من را هم بلاک کرد.
در توضیحات آگهی استخدام یک خانم برای پذیرش هتل آمده است «ساعت کاری و دستمزد بنا به خواست متقاضی تعیین می‌شود» و از افراد خواسته شده مشخصات خود را در تلگرام ارسال کنند و محل آن را خیابان امام رضا(ع) ثبت کرده‌اند. برای اطلاع از میزان حقوق، ساعت کاری و اینکه آدرس هتل کجاست، در تلگرام پیام ارسال کردم. شخص آگهی‌دهنده با امتناع از دادن نشانی، پس از مقدمه‌چینی‌های زیاد، گفت حاضر است فقط برای اینکه خانمی همراهش باشد تا از تنهایی خارج شود، ماهیانه ۹میلیون تومان پرداخت کند. او پس از اینکه خودم را خبرنگار معرفی کردم، گفت به دنبال حاشیه نیست و بلافاصله اقدام به حذف آگهی استخدام و حساب کاربری‌اش کرد.
در آگهی دیگری که برای استخدام خانم به عنوان مشاور املاک واقع در بولوار ابوریحان درج شده، آمده بود «بسته به اینکه میزان آراستگی و روابط عمومی فرد بیشتر باشد، حقوق قابل افزایش است» کارفرما طی تماس پس از توضیح شرایط کاری، پرسش‌هایی را در مورد خصوصیات ظاهری مثل قد و وزن مطرح کرد و در پاسخ به اینکه دانستن این‌ها چه تأثیری در انجام کار دارد، گفت «برای ما زیبایی ظاهری ملاک مهمی است چون مشتری‌ها به آن اهمیت می‌دهند و اگر تمایل دارید مشغول به کار شوید، عکسی از خودتان در روبیکا ارسال کنید. در صورتی که مناسب باشید، با شما تماس خواهیم گرفت». روز بعد دوباره با آگهی‌دهنده به عنوان خبرنگار تماس گرفتم. او با انکار صحبت‌های قبلی خود عنوان کرد در صورت تماس مجدد، از من شکایت می‌کند و آگهی خود را حذف کرد!
این موضوع تنها محدود به یک عنوان شغلی خاص نمی‌شود و تقریباً در بسیاری از دسته‌بندی‌های شغلی با لحن و منظور متفاوتی به چشم می‌خورد چنانکه در آگهی استخدام پرستار در منطقه توس، آگهی‌دهنده در قسمت توضیحات عنوان کرده است «مردی سی‌ودو ساله، به تازگی جدا شده‌ام و نیاز به یک پرستار خانم با حداقل ۲۵ سال سن دارم که در موارد لزوم از من پرستاری کند!»
نیرو باید با کارفرما راحت باشد!
خلأ امنیت روانی در محل کار فقط به فضای مجازی و آگهی‌های عجیب آن محدود نمی‌شود. برخی مواقع خانم‌ها تجربیات آزاردهنده‌ای در این زمینه دارند. زهرا دختر جوانی است که به طور اتفاقی در قطارشهری با او آشنا می‌شوم. ۲۲ سال دارد و در حال حاضر در مطب پزشک زنان مسئول ثبت نسخه است. او وقتی متوجه شد خبرنگار هستم، با گلایه از شرایط دشوار استخدام برای خانم‌ها و نگاه جنسیتی به زنان در برخی محیط‌های کاری گفت: پیش از اینکه در مطب پزشک زنان مشغول به کار شوم، به عنوان دستیار دندانپزشک آموزش دیدم؛ اما برای پیدا کردن شغل مرتبط مشکلات زیادی داشتم چون بیشتر کارفرماها ترجیح می‌دهند نیروی باسابقه استخدام کنند و به افراد تازه‌کار اعتماد نمی‌کنند. اگر کسی به تازه‌کارها مسئولیت ندهد، چگونه تجربه کسب کنند؟
او ادامه داد: پس از جست‌وجوی زیاد در آگهی‌های استخدام، بالاخره جایی را پیدا کردم که سابقه کاری، شرط استخدام نبود. مشخصاتم را ارسال کردم. کارفرما پس از چند روز تماس گرفت و تقاضای ارسال عکس تمام قد و بدون حجاب کرد و در پاسخ به اعتراض من گفت نیرو باید احساس راحتی با کارفرما داشته باشد و اگر از ارسال عکس خودداری کنم، من را استخدام نمی‌کند.
یکی از خانم‌هایی که شاهد گفت‌وگوی ما بود، با اشاره به مشکلات روحی که به خاطر برخورد نامناسب در محیط کار برایش ایجاد شده بود، گفت: پس از جست‌وجوی زیاد در آگهی‌های استخدام بالاخره شرکتی را پیدا کردم که حقوق مورد نظر من را پرداخت می‌کرد و دو هفته در این شرکت که خصوصی اداره می‌شد، حسابدار بودم. در این مدت به دلیل پیشنهادهای غیراخلاقی که از سوی کارفرما مطرح می‌شد، به شدت معذب بودم و زمانی که اعلام کردم تمایلی به انجام خواسته او ندارم، تهدید به اخراج شدم.
این خانم افزود: با وجود اینکه به کار احتیاج داشتم، استعفا دادم چون تحمل آن شرایط برایم سخت بود و از نظر روانی آسیب دیدم و الان در یک فروشگاه با حقوق کمتر حسابدار هستم؛ اما چون از امنیت محیط کار راضی هستم، شکایتی ندارم. پس از آن اتفاق تا مدت‌ها احساس بی‌ارزش بودن داشتم چون فکر می‌کردم در جامعه تنها با دید ابزاری به زنان نگاه می‌کنند و مهارت‌ها و توانایی‌های من به عنوان یک انسان ارزشی ندارد.
نظارت بیشتر مؤسسه‌های کاریابی در برابر آگهی‌های فضای مجازی
سری به مؤسسه‌های کاریابی زدم تا نحوه ثبت آگهی استخدام و روال آن‌ها را بررسی کنم. کارمند یکی از این مؤسسه‌های کاریابی درباره چگونگی روند ثبت آگهی در این مؤسسه گفت: با اعلام کارفرما مبنی بر نیاز به نیروی کار، ابتدا متن آگهی بررسی می‌شود و پس از تأیید، در کانال و سایت مؤسسه یا در مواقعی به خواست کارفرما تنها در دفتر مؤسسه ثبت می‌شود. افراد جویای کار نیز با مراجعه به دفتر و دریافت مشاوره، به بازار کار معرفی می‌شوند.
وی ادامه داد: پیگیری شرایط نیروی کار پس از استخدام هم از سوی مؤسسه انجام می‌شود و اگر شکایتی مبنی بر وجود مشکل در محیط کار ثبت شود، پس از بررسی و تأیید مؤسسه، آگهی مذکور برداشته و نوع تخلف به حراست وزارت کار اطلاع داده می‌شود تا به آن رسیدگی کنند.
مسئول یکی دیگر از این مؤسسه‌های کاریابی ضمن تکرار روندی که پیشتر برای ثبت آگهی استخدام گفته شد، با اشاره به ثبت نشدن آگهی‌هایی که دستمزدی پایین‌تر از قانون کار دارند، افزود: آگهی‌های استخدام در کانال تلگرام مؤسسه منتشر می‌شوند. در روند پیگیری پس از استخدام افراد، اگر شکایتی مبنی بر مناسب نبودن محیط کار به لحاظ اصولی یا اخلاقی دریافت کنیم، همکاری با کارفرما را ادامه نخواهیم داد؛ اما به لحاظ قانونی و ثبت شکایت، امکان پیگیری قضایی برای ما وجود ندارد.
مدیر یک مؤسسه کاریابی واقع در ارشاد با بیان اینکه در این مؤسسه تنها با شرکت‌های معتبر همکاری می‌کنیم، گفت: به دلیل اطمینان از دریافت دستمزد از سوی کارفرما پس از معرفی نیروی کار، تنها با شرکت‌های معتبر و به اصطلاح آشنا همکاری می‌کنیم و به همین دلیل تاکنون هیچ‌گونه شکایتی از سوی افراد که نشان از نارضایتی آن‌ها داشته باشد، به ما اعلام نشده؛ اما در صورت اعلام شکایت نیز مؤسسه هیچ مسئولیتی در این خصوص ندارد.
مطرح کردن چالش‌های زنان در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی، راهکار کاهش این چالش‌هاست
دغدغه‌های موجود در خصوص تأثیر نگاه جنسیتی به امنیت روانی زنان در اجتماع را با جامعه‌شناس و دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد در میان گذاشتم.
احمدرضا اصغرپور ماسوله در این خصوص گفت: امنیت یکی از نیازهای کلیدی هم برای زنان و هم برای مردان است و بخش مهمی از آن به موضوع احساس امنیت برمی‌گردد؛ اینکه انسان اطمینان داشته باشد کسی در صدد آسیب زدن و لطمه وارد کردن به او نیست.
وی ادامه داد: در مورد زنان نیز احساس اینکه به عنوان یک زن مورد طمع واقع شده‌اند، ناخوشایند است. این موضوع در واقع در تمام جوامعی که تعاملی میان زنان و مردان انجام می‌شود، وجود دارد؛ اما به این معنا نیست که تمام مردان چنین نگرشی نسبت به زنان دارند.
این جامعه‌شناس با اشاره به راهکارهای مؤثر در کاهش دیدگاه جنسی نسبت به زنان بیان کرد: عوامل تأثیرگذار بر این موضوع دو بخش دارد؛ نخست اینکه به لحاظ هنجاری و فرهنگی این مزاحمت‌ها آن‌قدر نامطلوب شمرده شوند که افراد به راحتی به ایجاد مزاحمت یا بازگو کردن خواسته‌ها اقدام نکنند و به نوعی احساس شرم در آن‌ها به وجود بیاید. دومین مورد بحث مجازات‌ها و اقدام‌های قانونی است. معمولاً در سازمان‌ها و اداره‌ها بخش‌هایی وجود دارند که به شکایت‌هایی از قبیل مزاحمت و پیشنهادهای غیراخلاقی رسیدگی می‌کنند. اگر افراد بدانند در صورت ارتکاب چنین اعمالی چه پیامدهایی در انتظار آن‌هاست، کمتر مرتکب چنین اعمالی می‌شوند.
اصغرپور در خصوص نقش مؤثر آگاهی زنان از حقوق مادی و معنویشان عنوان کرد: بخش مهمی از این موضوع به آگاهی زنان مربوط می‌شود. اینکه زنان تا حد امکان از موقعیت‌های آسیب‌زا اجتناب کنند، از حقوق خودشان آگاه باشند، راه‌های گرفتن حق خودشان را بدانند و در برابر آسیب، تهدید و پیشنهادهای نامربوط سکوت نکنند.
وی راهکار کاهش دید ابزاری و جنسیتی نسبت به زنان را در پرداختن به این موضوع به عنوان یک چالش اجتماعی دانست و ادامه داد: باید به موضوع آزار زنان و تأثیر روانی آن در جامعه در گفت‌وگوها، ساخت فیلم‌ها، سریال‌ها و انواع رسانه‌ها پرداخته شود. نمایش پیامد ایجاد مزاحمت برای زنان و تأثیر آن بر روان آن‌ها به عنوان یک انسان و بازگو کردن نمونه‌های نامطلوب آن که سبب ایجاد وجدان اجتماعی در برابر این موضوع می‌شود، تأثیر بسزایی بر این مسئله دارد که افراد بدون نظارت اجتماعی هم از انجام این عمل خودداری کنند.
همان‌طور که پیداست انتشار چنین آگهی‌هایی به طور مستقیم بر امنیت روانی زنان در محیط کار یا جامعه تأثیرگذار است. با توجه به اینکه نظارت بر فضای مجازی زیر نظر شورای عالی فضای مجازی صورت می‌گیرد، نکته حائز اهمیت این است که اگر پیگیری به عنوان یک خبرنگار سبب حذف آگهی و حساب‌های کاربری مرتبط با افراد خاطی در شبکه‌های اجتماعی می‌شود، در صورت اعمال نظارت جدی‌تر از سوی مسئولان و متولیان بسترهای ارائه چنین آگهی‌هایی، آیا باز هم شاهد انتشار چنین مطالب و محتوایی خوهیم بود که اثرات مخرب اجتماعی و روانی برای زنان و دختران را در پی دارند؟
نظر شما