اگر شما هم از این پیام ها دریافت کرده‌اید بدانید که تنها نیستید؛ ایردراپ‌های تلگرامی که بر پایه فناوری بلاکچین کار می‌کنند، و چند وقت پیش با «همستر» که اگر وارد آن نشده و برای کسب امتیاز بر روی آن چند ضربه نزده‌اید، حداقل اسمش به گوشتان خورده است، به اوج شهرت رسیدند، این روزها پر کارتر از همیشه در قالب‌های مختلف خود را عرضه‌می کنند. اما این ایردراپ‌ها چه هستند؟ آیا سود مالی دارند، یا فقط وقت شما را می‌گیرند و یا حتی کلاهبرداری‌اند؟

این فناوری را رام کن!

برای پاسخ به این سوال در ابتدا باید همان جوابی را داد که نسبت به هر فناوری تازه و همه‌گیر می‌توان متصور بود. در طول حدود سه دهه گذشته، فناوری‌های حوزه دیجیتال بسته به نوع استفاده و عرضه آن می‌توانند مفید، پر سود و قابل اتکا، و همان فناوری در عین حال می‌تواند مورد سوء استفاده قرار بگیرد، خطرناک باشد و وقتتان و حتی پولی که برای به دست آوردنش زحمت زیادی کشیده‌اید را از بین ببرند. مثلاً خیلی وقت است که می دانید اینترنت چیست، چقدر برای شما سودمند است و چه دروازه‌های جدیدی را به رویتان باز کرده، اما در عین حال میلیون ها نفر در سراسر جهان هستند که همین فناوری زندکیشان را به مرز نابودی کشانده است. در مقابل چنین فناوری‌هایی (بر خلاف تصور عده‌ای که با بروز هر فناوری جدید دنبال راه‌های مقابله با آن می‌گردند) نمی‌توان ایستادگی کرد، بلکه باید آن را رام کرد، ضریب خطرش را پایین آورد و آن را برای سود شخصی و جمعی مورد استفاده قرار داد.

اگر این صحبت های فلسفی را کنار بگذاریم و بخواهیم با زبان ساده در مورد ایردراپ های تلگرامی صحبت کنیم، باید به همان مفهوم رمزارزها یا ارزهای دیجیتال برگردیم جایی که احتمالاً همه شما با معروف‌ترین آن یعنی بیت‌کوین آشنا هستید. این رمزارزها مدیریت واحد یا بانک مرکزی ندارند و بدون نیاز به واسطه از طریق بستری که خود با فناوری بلاکچین می سازند یا از آن استفاده می کنند، با یک شبکه همتا به همتا منتقل می شوند. این ایدراپ‌هایی که با بمباران دریافت لینک‌هایش از طرف دوستان و آشنایان مواجه می‌شوید نیز می‌توانند بسترهای مختلفی داشته باشند اما معمولاً بر بستر تون (TON) قراردارند، یعنی بستری که خود تلگرام آن را به وجود آورده است. تون نیز مانند بیت‌کوین در صرافی‌های ارزهای دیجیتال قیمت مشخصی دارد که بر طبق وقایع مختلف مانند واحدهای پولی رسمی کشورها بالا و پایین می‌شوند. امروز هر واحد تون حدود ۵.۵ دلار آمریکا قیمت دارد که مسلما بسیار ارزان تر از بیت‌کوین است که هر کدام آن نزدیک به ۶۰ هزار دلار قیمتش است! نکته اصلی دقیقا از همینجا شروع می شود.

آیا اندازه خرید دو عدد پیتزا به شما پول می‌دهد؟

برنامه نویسانی که ایردراپ‌های تلگرامی را می‌سازند حساب ویژه‌ای روی کشورهایی باز کرده‌اند که واحد پولی ضعیفی نسبت به دلار دارند و برای مردم این کشورها به دست آوردن حتی چند دلار می‌تواند بر زندگی آن‌ها تاثیر گذار باشد. همینطور بسیاری امیدوارند رمزارزهایی مثل تون روزی بتوانند بسیار گرانتر از چیزی تبدیل شوند که الان هستند، دقیقا همان اتفاقی که برای بیت‌کوین افتاد. زمانی بود که بیت‌کوین ارزش زیادی نداشت و در ۲۲ می سال ۲۰۱۰ شخصی به نام «لِزلو هاینچ» برای خرید دو پیتزا ۱۰ هزار بیت کوین هزینه کرد و فکر می‌کرد حتی به دست آوردن دو پیتزا نیز با این واحد پول غیر فیزیکی به ظاهر بی‌ارزش، غنیمت است. آن بیت‌کوینی که هاینچ برای خرید دو پیتزا خرج کرد اکنون ۷۰۰ میلیون دلار ارزش دارد! این نیاز به دلار (حتی اندک) و این امید به آینده رمزارزها برای تبدیل شدن به چیزی مانند بیت‌کوین، ترکیبی وسوسه کننده برای مردم به وجود آورده که در تلاشند با انجام کارهایی که ایردراپ‌های تلگرامی (یا سایت‌ها و نرم‌افزارهای دیگر) از افراد می‌خواهند که انجام دهند، به آن برسند. برای به دست آوردن (استخراج) رمزارزی مثل بیت‌کوین شما نیاز به یک سیستم بسیار قدرتمند و گرانقیمت کامپیوتر (یا دستگاهی به نام ماینر که مخصوص انجام این کار ساخته شده دارید تا آن را ۲۴ ساعته با مصرف برق بالا روشن بگذارید تا آن، معادلات پیچیده کامپیوتری را حل کرده و بعد از مدتی مثلا دو ماه، به شما یک بیت‌کوین بدهد. ایردراپ‌های تلگرامی از شما چنین کار پر هزینه‌ای نمی‌خواهند؛ در عوض آن‌ها فقط از شما می‌خواهند یک سری وظایف یا به اصطلاح Task انجام دهید. این وظایف در هر ایردراپ متفاوت است و از ضربه زدن به گوشی (مانند همان چیزی که در همستر دیدیم) یا فقط هر روز سر زدن به این ایردراپ بدون انجام کاری، تا دعوت کردن افراد دیگر برای عضو شدن (همان کاری که باعث می‌شود فامیل دورتان بعد از یک سال یاد شما بیفتد!)، تماشای فیلم‌های تبلیغاتی سازندگان این ایردراپ در یوتوب یا عضو شدن در کانال‌های دیگر تلگرامی یا دنبال کردن صفحات سازندگان در اینستاگرام یا در ایکس (توئیتر سابق) را شامل می‌شود. انجام هر کدام از این کارها به شما امتیاز می‌دهد و شما در میان افراد دیگر حاضر در این ایردراپ رتبه‌‍بندی می‌شوید. این کارها شاید برای شما زحمت خاصی نداشته باشد (که البته بعد از مدتی می‌تواند وقت‌گیر و خسته‌کننده شود) اما برای سازندگان این ایردراپ‌ها سود زیادی دارد. دیده شدن ویدیوهایشان در یوتوب به آن‌ها پول مستقیم می‌دهد، بالا رفتن اعضایشان در کانال‌ها یا صفحات شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها فرصت تبلیغ می‌دهد و ده‌ها کار دیگر که همه برای آن‌ها پولساز است.

سفره‌ای پهن است!

اینجا جایی است که فرق بین سازندگان منصف و غیر منصف مشخص می‌شود. بعد از مدتی این سازندگان ایردراپ‌ها اعلام می‌کنند ما از فعالیتهای شما سود به دست آوردیم و حالا می‌خواهیم بخشی از این سود را بین شما تقسیم کنیم. اینجا جایی است که امتیاز و رتبه شما تعیین‌کننده می‌شود و البته دستتان هم به هیچ‌کجا بند نیست که این سازندگان چه مقدار جایزه برای فعالیت‌های شما در نظر گرفته‌اند. مثلاً ایردراپ «داگز» (به عنوان یکی از اولین ایردراپ‌هایی که به کاربرانش پول پرداخت کرد) برای کسانی که مثلاً ۱۰۰ هزار امتیاز در این ایردراپ به دست آوردند که این امتیازها شامل طول عمر اکانت تلگرام آن‌ها، عضو کردن تعداد زیادی دیگر در این ایردراپ، و سر زدن هر روز برای مدت حدود دو ماه به این ایردراپ بود، حدود ۱۰۰ دلار پرداخت کرد. این رقم شاید برای یک کارگر آمریکایی که ساعتی ۱۹ دلار درآمد دارد ارزش وقت گذاشتن نداشته باشد، اما وقتی حقوق قانون کار در ایران را می‌بینیم که ۱۰۰ دلار به اندازه حقوق حدود دو هفته زحمت یک کارگر است، وسوسه شدن این افراد برای حضور در ایردراپ‌های مختلف برای به دست آوردن چنین پول‌هایی را درک می‌کنیم.

ایردراپ‌های مختلفی قصد دارند در آینده‌ای نزدیک به اصطلاح «لیست» شوند (واحدهای امتیازی آن‌ها، در صرافی‌های دیجیتال قیمت‌گذاری شوند) و تاریخ دقیقی نیز مشخص کرده‌اند که معروف ترینشان همستر است که این اتفاق قرار است در پنجم مهرماه برای آن بیفتد. معلوم نیست این ایردراپ و مانند آن چقدر به شما پرداخت می‌کنند اما اگر می‌خواهید برای جبران مشکلات اقتصادی خود به سراغ آن‌ها بروید، سعی کنید وقت خود را بر روی ایردراپ‌های معتبر مثلا آن‌هایی که در تلگرام تیک آبی یا طلایی دارند یا آن‌هایی که نامشان در صرافی غیرمتمرکزی مانند dedust آورده شده، بگذارید. یا اگر برخی از این ایردراپ‌ها در وظایف خود از شما خواستند که از کیف پول دیجیتالتان (که برای دریافت سودهای احتمالی به نصب آن‌ها روی گوشی خود نیاز دارید) به آن‌ها مقداری هرچند اندک پول انتقال دهید تا مقداری امتیاز بیشتر بگیرید، با احتیاط هرچه بیشتر آن را بررسی کنید.

در آخر این نکته را فراموش نکنید که با اینکه رمزارز دیجیتال در بستری مانند تلگرام شاید بسیار سودآور باشد و آینده‌ای درخشان داشته باشد، اما اگر وقتتان را می‌توانید در جای بهتری صرف کنید، آن را و پولی که با کار فیزیکی به دست آورده‌اید را در خطر قرار ندهید.

امیرمحمد سلطانپور