استان ایلام به عنوان یکی از استان‌های زاگرس‌نشین از اقلیمی متنوع و چهار فصل برخوردار است؛ جنگل‌های این استان از گونه‌های مختلف شامل درختان بلوط که بیشترین پوشش گیاهی را در استان تشکیل می‌دهد، بنه یا پسته کوهی، انجیر کوهی، گیلاس وحشی، زالزالک و… تشکیل شده است.با این حال با توجه به تغییر اقلیم و خشکسالی‌های متعدد در دو دهه گذشته جنگل‌های استان به شدت دچار تنش رطوبتی و به دنبال آن مورد هجوم آفات و بیماری‌ها قرار گرفته و از طرفی عوامل انسانی فشار مضاعفی بر پیکره آن وارد کرده، به طوری که این کهن زیست‌بوم در معرض خطر نابودی است. بر اساس تحقیقات به عمل آمده از پروژه پایش زوال درختان بلوط در سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۴۰۲، ۲۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط استان ایلام در ۱۹ سال گذشته خشکیده و تخریب شده است.
عروس زاگرس در معرض نابودی
یک کارشناس منابع طبیعی با بیان اینکه حیات وحش و جنگل‌های استان ایلام روزگاری به عروس زاگرس معروف بود، اظهار می‌کند: اما این روزها به دلایل متعددی به ویژه عوامل انسانی در حال نابودی هستند و باید برای حفاظت از آنان تدابیری اساسی اندیشیده شود.
منیره نوریان ادامه می‌دهد: جنگل‌ها از مهم‌ترین نعمت‌هایی هستند که خداوند بر انسان‌ها ارزانی داشته و علاوه بر زیبایی های چشمنواز که سبب آرامش روح انسان است، موجب پاکیزگی هوا و تنفس راحت نیز هستند.این کارشناس با اشاره به اینکه حفاظت از جنگل‌ها از ضرورت بالایی برخوردار بوده، تصریح می‌کند: جنگل‌های استان ایلام جزو گسترده‌ترین جنگل‌های غرب کشور محسوب می‌شوند که علاوه بر زیبایی خیره‌کننده نقش مؤثری در کنترل سیلاب و رواناب‌ها دارند.
برنامه‌ای برای اطفای حریق وجود ندارد
موضوع تخریب جنگل‌های استان ایلام آن قدر بالا گرفته که حتی نماینده ولی فقیه و امام جمعه ایلام نیز به آن ورود کرده و با انتقاد از وقوع آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی در استان نسبت به سال گذشته، اظهار می‌کند: سازوکار لازم و مناسب برای اطفای حریق در استان وجود ندارد و با توجه به وقوع آتش‌سوزی در ارتفاعات نیاز به امکانات لازم برای حضور نیروهای اطفای حریق در ارتفاعات از جمله بالگرد و امکانات به‌روز وجود دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین اله‌نور کریمی‌تبار سوم مهر سال جاری در دیدار با مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان منابع طبیعی کشور، تصریح می‌کند: بر اساس بررسی‌های انجام شده یک درخت بلوط بیش از ۲۵۰ هزار دلار ارزش‌گذاری شده که نباید اجازه داد این درختان در عرصه‌های طبیعی و جنگلی استان به آسانی آسیب دیده و طعمه حریق شوند.
وی با اشاره به تهدیدهای انسانی و آسیب‌های طبیعی به جنگل‌های بلوط استان ایلام می‌افزاید: استفاده از چوب بلوط به عنوان زغال و سوخت، خشک شدن درختان و بهره‌برداری بی‌رویه از جنگل‌ها برای تولید محصولات جنگلی، دارویی و غذایی از جمله خطراتی است که جنگل‌های استان را تهدید می‌کنند و باید با برنامه‌ریزی لازم از آسیب‌های بیشتر به این سرمایه ملی جلوگیری کرد.
عوامل انسانی و آتش‌سوزی همچنان متهم ردیف اول هستند
معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات ایلام نیز در خصوص تخریب جنگل‌ها و مراتع در استان ایلام معتقد است آتش‌سوزی یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل‌ها در استان به شمار می‌رود؛ چرا که هر ساله با فرارسیدن فصل گرما کوچک‌ترین جرقه و بی‌احتیاطی بسیار ناچیز منجر به خسارت‌های جبران ناپذیر به طبیعت، مراتع و جنگل‌ها می‌شود که آسیب‌های بسیاری به بار خواهد آورد.
فریدون سلیمانی ادامه می‌دهد: یقیناً در سال‌هایی که بارش باران زیاد بوده پوشش گیاهی علفی عمدتاً یک ساله هم انبوه خواهد بود اما با وجود این در فصول مختلف عوامل متعددی هستند که تأثیر بسزایی در نابودی جنگل و تخریب مراتع دارند.
رشد فزاینده قاچاق چوب
وی به مسئله قاچاق چوب نیز اشاره کرده و عنوان می‌کند: در سال‌های اخیر که نظارت بر قاچاق چوب توسط ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری افزایش یافته است، متأسفانه قاچاقچیان چوب تغییر رویه داده و در مناطق سخت‌گذر درختان را قلع و قمع و به زغال تبدیل کرده و به بازار عرضه می‌کنند که این کار نیز تأثیر بسزایی در نابودی جنگل و انقراض درختان تنومند استان دارد.
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات ایلام در پایان با اشاره به اینکه حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از فرسایش خاک ضرورت بسیاری دارد، بیان می‌کند: بازیافت محصولات چوبی و کاغذها، کاهش مصرف مواد پلاستیکی و غیرقابل بازیافت، کاشت درخت، جلوگیری از رمه‌گردانی در زیر اشکوب جنگل، تأمین سوخت نفت و گاز ارزان‌قیمت برای روستاییان، ایجاد اشتغال جایگزین، کشت گیاهان دارویی در زمین‌های زراعی به جای بهره‌برداری از محصولات جنگلی، تدوین برنامه جامع و بلندمدت و نظارت دقیق مسئولان بر اجرای آن‌ها و همکاری مردم در راستای اطلاع‌رسانی از پیامدهای جنگل‌زدایی می‌تواند از جمله راهکارهای جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان و کاهش آسیب به محیط زیست عنوان شود.
عروس زاگرس در معرض نابودی
یک کارشناس منابع طبیعی با بیان اینکه حیات وحش و جنگل‌های استان ایلام روزگاری به عروس زاگرس معروف بود، اظهار می‌کند: اما این روزها به دلایل متعددی به ویژه عوامل انسانی در حال نابودی هستند و باید برای حفاظت از آنان تدابیری اساسی اندیشیده شود.
منیره نوریان ادامه می‌دهد: جنگل‌ها از مهم‌ترین نعمت‌هایی هستند که خداوند بر انسان‌ها ارزانی داشته و علاوه بر زیبایی های چشمنواز که سبب آرامش روح انسان است، موجب پاکیزگی هوا و تنفس راحت نیز هستند.این کارشناس با اشاره به اینکه حفاظت از جنگل‌ها از ضرورت بالایی برخوردار بوده، تصریح می‌کند: جنگل‌های استان ایلام جزو گسترده‌ترین جنگل‌های غرب کشور محسوب می‌شوند که علاوه بر زیبایی خیره‌کننده نقش مؤثری در کنترل سیلاب و رواناب‌ها دارند.
برنامه‌ای برای اطفای حریق وجود ندارد
موضوع تخریب جنگل‌های استان ایلام آن قدر بالا گرفته که حتی نماینده ولی فقیه و امام جمعه ایلام نیز به آن ورود کرده و با انتقاد از وقوع آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی در استان نسبت به سال گذشته، اظهار می‌کند: سازوکار لازم و مناسب برای اطفای حریق در استان وجود ندارد و با توجه به وقوع آتش‌سوزی در ارتفاعات نیاز به امکانات لازم برای حضور نیروهای اطفای حریق در ارتفاعات از جمله بالگرد و امکانات به‌روز وجود دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین اله‌نور کریمی‌تبار سوم مهر سال جاری در دیدار با مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان منابع طبیعی کشور، تصریح می‌کند: بر اساس بررسی‌های انجام شده یک درخت بلوط بیش از ۲۵۰ هزار دلار ارزش‌گذاری شده که نباید اجازه داد این درختان در عرصه‌های طبیعی و جنگلی استان به آسانی آسیب دیده و طعمه حریق شوند.
وی با اشاره به تهدیدهای انسانی و آسیب‌های طبیعی به جنگل‌های بلوط استان ایلام می‌افزاید: استفاده از چوب بلوط به عنوان زغال و سوخت، خشک شدن درختان و بهره‌برداری بی‌رویه از جنگل‌ها برای تولید محصولات جنگلی، دارویی و غذایی از جمله خطراتی است که جنگل‌های استان را تهدید می‌کنند و باید با برنامه‌ریزی لازم از آسیب‌های بیشتر به این سرمایه ملی جلوگیری کرد.
عوامل انسانی و آتش‌سوزی همچنان متهم ردیف اول هستند
معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات ایلام نیز در خصوص تخریب جنگل‌ها و مراتع در استان ایلام معتقد است آتش‌سوزی یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل‌ها در استان به شمار می‌رود؛ چرا که هر ساله با فرارسیدن فصل گرما کوچک‌ترین جرقه و بی‌احتیاطی بسیار ناچیز منجر به خسارت‌های جبران ناپذیر به طبیعت، مراتع و جنگل‌ها می‌شود که آسیب‌های بسیاری به بار خواهد آورد.
فریدون سلیمانی ادامه می‌دهد: یقیناً در سال‌هایی که بارش باران زیاد بوده پوشش گیاهی علفی عمدتاً یک ساله هم انبوه خواهد بود اما با وجود این در فصول مختلف عوامل متعددی هستند که تأثیر بسزایی در نابودی جنگل و تخریب مراتع دارند.
رشد فزاینده قاچاق چوب
وی به مسئله قاچاق چوب نیز اشاره کرده و عنوان می‌کند: در سال‌های اخیر که نظارت بر قاچاق چوب توسط ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری افزایش یافته است، متأسفانه قاچاقچیان چوب تغییر رویه داده و در مناطق سخت‌گذر درختان را قلع و قمع و به زغال تبدیل کرده و به بازار عرضه می‌کنند که این کار نیز تأثیر بسزایی در نابودی جنگل و انقراض درختان تنومند استان دارد.
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات ایلام در پایان با اشاره به اینکه حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از فرسایش خاک ضرورت بسیاری دارد، بیان می‌کند: بازیافت محصولات چوبی و کاغذها، کاهش مصرف مواد پلاستیکی و غیرقابل بازیافت، کاشت درخت، جلوگیری از رمه‌گردانی در زیر اشکوب جنگل، تأمین سوخت نفت و گاز ارزان‌قیمت برای روستاییان، ایجاد اشتغال جایگزین، کشت گیاهان دارویی در زمین‌های زراعی به جای بهره‌برداری از محصولات جنگلی، تدوین برنامه جامع و بلندمدت و نظارت دقیق مسئولان بر اجرای آن‌ها و همکاری مردم در راستای اطلاع‌رسانی از پیامدهای جنگل‌زدایی می‌تواند از جمله راهکارهای جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان و کاهش آسیب به محیط زیست عنوان شود.
نظر شما