در تازه ترین کتاب آمار آموزش عالی ایران، روند تعداد دانشجویان به تفکیک جنسیت از سال تحصیلی ۹۲_۹۳ تا سال تحصیلی ۹۳_۹۴ بررسی شده است.

در بازه مورد مطالعه روند تعداد دانشجویان دارای افت و خیزهایی بوده است، به این معنی که تعداد دانشجویان در سال‌های ۹۲ تا ۹۴ افزایشی و پس از آن در ۶ سال اخیر تا حدودی روند کاهشی داشته است. در این سال‌ها جمعیت دانشجویی از ۴ میلیون و ۸۱۱ هزار و ۵۸۱ نفر در سال تحصیلی ۹۳_۹۴ به ۳ میلیون و ۲۴۹ هزار و ۶۰۱ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده است.

همچنین، تعداد جمعیت دانشجویان زن و مرد در سال‌های ۱۴۰۰_۱۴۰۱ تا ۱۴۰۱_۱۴۰۲ نزدیک به هم است و هر کدام در حدود ۵۰ درصد کل جمعیت دانشجویان است.

کاهش جمعیت دانشجویی طی ۱۰ سال اخیر

روند جمعیت دانشجویی در همه گروه‌های تحصیلی به استثنای گروه علوم پزشکی طی بازه ۱۰ ساله کاهش یافته است. در گروه‌های علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی و هنر جمعیت دانشجویی به ترتیب از ۱۹۱۲۰۶۳، ۲۴۱۰۴۰، ۱۱۷۶۷۳۰، ۱۶۰۳۲۰ و ۳۳۱۹۵۹ نفر در سال تحصیلی ۹۶_۱۳۹۵ به ۱۶۹۵۹۹۴، ۲۰۶۶۰۴، ۷۲۷۰۴۶، ۱۱۳۲۶۳ و ۲۲۴۹۸۹ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۲ کاهش یافته است، اما در گروه علوم پزشکی جمعیت دانشجویی از ۲۵۱۷۱۵ در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ به ۲۸۱۷۰۵ در سال تحصیلی ۱۲۰۲-۱۴۰۱ افزایش داشته است.

روند تعداد دانشجویان به تفکیک دوره تحصیلی

روند تعداد دانشجویان دوره‌های مختلف افت و خیزهایی در بازه زمانی مورد مطالعه داشته اند و بیشتر کاهشی بوده است، به صورتی که روند کاهش تعداد دانشجویان در دوره‌های کارشناسی و کاردانی از سال ۱۳۹۳_۹۴ و دوره کارشناسی ارشد از سال ۱۳۹۵_۹۶ آغاز شده است.

شیب نزولی تعداد اعضای هیئت علمی

تعداد کل اعضای هیئت علمی کشور از سال ۱۳۹۲_۹۳ تا سال ۱۳۹۸_۹۹ افزایشی بوده و پس از آن روند کاهشی به خود گرفته است.

بیشترین تعداد اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور به ترتیب شامل مرتبه استادیار، مربی، دانشیار، استاد و مربی آموزشیار است. همچنین، روند رشد اعضای هیئت علمی با مرتبه استاد بیش از دیگر مرتبه‌های علمی در سال‌های اخیر بوده و به نظر می‌رسد که ترکیب اعضای هیئت علمی رو به بهبود است.

بیشترین متوسط نرخ رشد جمعیت دانشجویی در استان قم با ۱.۶ درصد است. همچنین استان‌های قزوین با متوسط نرخ رشد منفی ۹.۴ درصد، مرکزی با منفی ۶.۸ درصد و زنجان با منفی ۶ درصد دارای بیشترین متوسط رشد منفی هستند.

در ۳۰ استان کشور متوسط نرخ رشد دانشجویان زن منفی و در یک استان مثبت است. استان قزوین با منفی ۸.۳ درصد، مرکزی با منفی ۵.۵۴ درصد و کرمانشاه با منفی ۵.۳ درصد بیشترین متوسط رشد منفی را دارند و استان قم با ۲.۲ درصد دارای متوسط رشد مثبت در بازه زمانی سال‌های تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ تا ۱۴۰۱_ ۱۴۰۲ است.

روند تعداد دانشجویان به تفکیک وابستگی مرکز و نوع وابستگی در سال‌های تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲، ۹۷_ ۱۳۹۶، ۱۴۰۱_۱۴۰۲ نشان می‌دهد که در بخش دولتی بیشترین متوسط نرخ رشد در وزارت بهداشت با ۲.۳ درصد رشد بوده است. همچنین در این بخش تعداد دانشجویان دانشگاه پیام نور، علمی کاربردی و دستگاه‌های اجرایی کاهش داشته است.

در بخش غیر دولتی تعداد دانشجویان مؤسسات آموزش عالی غیر دولتی - غیر انتفاعی با متوسط نرخ رشد ۵.۳- درصد از ۴۲۷ هزار و ۲۴۰ نفر در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ به ۲۶۱ هزار و ۵۹۷ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۲ و تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی با متوسط نرخ رشد ۲.۹ درصد از ۱۵۱ هزار و ۸۱۶۷ نفر به ۱۱۶ هزار و ۲۰۷ نفر کاهش یافته است.