حضرت آیت الله جعفر سبحانی در سلسله جلسات درس اخلاق هفتگی که چهارشنبه شب در موسسه امام صادق (ع) برگزار شد، با اشاره به آیه 12 سوره حجرات گفت: سخن ما درباره رذائل بود و تا زمانی که رذائل اخلاقی را به خوبی نشناخته باشیم نمی توانیم به سراغ فضائل اخلاقی برویم تا زمین را پاک نکنیم گلها در آنجا رشد نمی کند. فضائل گل هستند و در زمین مناسب رشد می کنند. موضوع امشب ما بدگویی و غیبت می باشد.

وی با تاکید بر اینکه تجسس به معنای تفحص از احوال و خلوات دیگران برای آگاه شدن می باشد، ادامه داد: خداوند در قرآن کریم در آیه 12 سوره حجرات می فرماید "یَـاأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ ٱجتَنِبُواْ کَثِیرا مِّنَ ٱلظَّنِّ إِنَّ بَعضَ ٱلظَّنِّ إِثم وَلَا تَجَسَّسُواْ وَلَا یَغتَب بَّعضُکُم بَعضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُم أَن یَأکُلَ لَحمَ أَخِیهِ مَیتا فَکَرِهتُمُوه" آیه شریفه می فرماید بدگمان نباشید که بدگمانی زمینه تجسس است و تجسس به بدگویی پشت سرمردم منجر می شود.

این مرجع تقلید با بیان اینکه غیبت در روایات به خوردن گوشت برادر مومن تشبیه شده است، ابراز داشت: ظاهر این روایت یک تشبیه است که غیبت پشت سر مسلمان به مثابه خوردن گوشت برادر مرده مسلمان می باشد اما چند تشبیه دارد. اولاً برادر مذهبی را به برادر صلبی و واقعی تشبیه کرده است. دوماً حیثیت و آبروی او را به گوشت برادر خود تشبیه کرده است. سوماً چون غائب است حق دفاع ندارد پس حکم مرده ای است که نمی تواند از خود دفاع کند و چهارماً چون در مجلس نیست مثل جویدن گوشت اوست.

وی با بیان اینکه عوامل غیبت حسد و یا خشم است، اظهار داشت: پیامبر خدا در حدیثی می فرمایند لاَ تَحَاسَدُوا وَ لاَ تَبَاغَضُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً وَ کُونُوا عِبَادَ اَللَّهِ إِخْوَانا در این روایت به حسادت و غضب هر دو عامل غیبت و بدگویی اشاره شده است که نه حسد بورزید و نه خشمگین شوید و لذا غیبت معلول این دو علت خشم و حسد است.

این مرجع تقلید با بیان روایتی از امیرالمومنین (ع) بیان کرد: مَنْ قَالَ فِی مُؤْمِنٍ مَا رَأَتْ عَیْنَاهُ وَ سَمِعَتْ أُذُنَاهُ مَا یَشِینُهُ وَ یَهْدِمُ مُرُوَّتَهُ فَهُوَ مِنَ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ. هرکس درباره‌ی مؤمنی مطلبی را که با چشم دیده یا با گوش خود شنیده بگوید که به آن وسیله از او عیبجویی کند و به شخصیّت او زیان برساند، چنین کسی از جمله‌ی آن‌هایی است که خداوند درباره‌ی آنان فرموده است: إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ.

حضرت آیت الله سبحانی تصریح آلودگی جامعه را از پیامدهای حسد برشمرد و گفت: جامعه سپر و پرده ای دارد که افراد تحت آن قرار دارند که اگر آن را بردارید و آلودگی شناخته شود وحدت جامعه را از بین می برد. قرآن می فرماید وحدت جامعه را نگه دارید خداوند در آیه 65 سوره انعام یکی از عذاب هایی که برای بشر در نظر گرفته است تفرقه و گروه گروه شدن بین امت ها برمی شمارد. قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعًا هرگاه جامعه وحدت خود را از دست داد بدانید که عذاب الهی نازل شده است.

وی با اشاره به ضرب المثل"آب که از سر رفت چه یک وجب چه صد وجب" تاکید کرد: آدمی که مخفیانه گناه می کند تا به واسطه فیض و رحمت الهی روزی به خود بیاید و توبه نماید اما اگر شهره عالم شد و آبرویش رفت دیگر چه یک وجب چه صد وجب می شود و جامعه به آلودگی بیشتر مبتلا و گناه منتشر می گردد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه غیبت را نقل و نبات مجالس ندانیم، خاطرنشان کرد: اهل معنا و باطن می فرمایند وقتی انسان شروع به غیبت می کند بوی دوزخ از دهانش به مشام می رسد لذا همواره مواظبت باید کرد که غیبت به نقل و نبات محافل و دورهمی ها منجر نشود.