" ساشار" گربه ای 7 ساله است که برای مداوا به کلینیک آورده اند. نوشین صاحبش می گوید: همسرم حیوانات را دوست دارد در خانه پدر ی هم گربه داشتند . ساشار را چند سال پیش درخیابان بیمار وبی پناه پیداکردیم و مراقبش بودیم. چند روزی بی اشتها بوده وحال به دلیل کم آبی بدن سرم زدیم .
"نازلی" گربه پرشین هم برای کوتاه کردن ناخن آمده است. دکتر توصیه می کند که او در سن زاد آوری است وباید مواظب باشند چون بارداری زود هنگام حیوان را با مشکل مواجه می کند. سارا صاحبش جواب می دهد : " من خیلی دوست دارم نوه داشته باشم! دوستام هم خیلی علاقه دارند از نازلی بچه ای داشته باشند. خیلی شیرینه !" گربه سفید وپشمالو با قیافه اخمویی زل می زند .
*همدمی برای تنهایی ها
چند سالی است که حیوانات خانگی جایی برای خود در زندگی شهری ما پیدا کرده اند که البته با فرارسیدن بهار بازار خرید وفروش آنها نیز گرم می شود .
دکتر تورج وکیلی دانشجوی دوره تخصصی فارماکولوژی دامپزشکی می گوید: اغلب مردم امروزی به دلیل فشارهای روانی، گروهی از حیوانات را به عنوان "حیوان همدم" انتخاب میکنند تا بخشی از اوقات خود را با حیوانخانگی سپری میکنند . افرادی که از حیوانی نگهداری میکنند معتقدند از فشارهای روانی آنها در دنیای پر از استرس امروزی کاسته می شود.
*حیواناتی خاص برای آدمهایی خاص
"ال پایتون "(نوعی مار) جزو محبوب ترین گونه های خود در سراسر دنیا بوده و به دلیل رفتاری بسیار آرام و رنگبندی ها متنوع آن یکی از بهترین مارهای پت(حیوان خانگی) به حساب می آید. تعجب نکنید! شاید یک روز از خانه همسایه شما فیل ویا تمساحی نیز بیرون بخزد. اما آیا هرحیوانی را میتوان حیوان همدم دانست؟
دکتروکیلی با اشاره به نگهداری حیوانات خاص می گوید : حیوانات خانگی مناسب، اغلب پرورشی هستند برای نمونه گربههای نژاد پرشین به جز محیط خانه قابلیت بقا نداشته و قادر به رفع نیازهای خود نمیباشند. چرا که توانایی شکار در آنها پایین است، بسیار حساس هستند و موهای بلند آنها در صورت عدم رسیدگی بهموقع موجب بیماریهای پوستی را فراهم آورده، دچار مشکلات جدی جسمی وحتی مرگ می شوند. همچنین بسیاری ازگونههای سگهایی که امروزه بهعنوان حیوانخانگی شناخته میشوند براساس دخالتهای ژنتیکی و طی حدود 150 سال اخیر بهوجودآمدهاند، ازاین رو بیرون از خانهها و به دور از حمایت صاحبان توان مراقبت از خود را ندارند.
این دامپزشک ادامه می دهد : در سالهای اخیر گرایش به نگهداری از حیوانات وحشی و اهلی نمودن آنها زیاد شده است. این گونههایی که درواقع امکان پرورششان وجود ندارد شامل انواع طوطی ها نظیرکاسکو و آرا، توکان، خزندههایی چون مارهای پیتون، بوآ، ایگوانا، آفتابپرست و حتی برخی بی مهره گان از خانواده رتیلها را شامل میشوند که بسیاری از آنها در جایگاه واقعی حیوان همدم قرار نمیگیرند. بسیاری از حیوانات هم قابل رام شدن و خانگی شدن نیستند. نمونه بارز آن سنجابهای جنگلی ایران است که با وجود شکارهای بیرویه حتی نسلشان رو به انقراض است.
البته گرایش به حیوانات غیرعادی و خاص به عنوان حیوان همدم چند سالیست رو به رواج بوده که با تلاشهای دامپزشکان و نهادهای مختلف حافظ محیط زیست این مساله در این سالها تعدیل شده است. ناگفته نماند مردم عادی گرایشی به نگهداری از این حیوانات ندارند و افراد خاص با انگیزههای مختلف و ازجمله معاملات این حیوانات به این امر میپردازند. همچنین تاسف بارتر این که این افراد اعتقادی به خدمات دامپزشکی ندارند و نظارتی بر سلامت چنین حیوانات ارزشمندی کمتر میباشد.
دکتر بابک پروین ، مدیر کلینیکهای زنجیره ای دامپزشکی نیز می گوید: درحال حاضر شاهد برخی چشم وهم چشمی ها در نگهداری حیوانات خانگی هستیم. چنانکه اگر فلان شبکه ماهواره ای یا فلان سریال وطنی حیوانی را نشان دهد . گروهی فردا می روند تا آن حیوان را بخرند ، بدون آن که توجه کنند که آیا شرایط ووضعیت نگهداری از این حیوان رادارند. برخی از فروشندگان نیز ازاین مساله سود جسته و اطلاعاتی درباره نگهداری ومراقبت از حیوان ارائه نمی کنند. همچنین شاهدیم برخی حیوانات خاص به عنوان حیوان خانگی نگهداری می شوند که در واقع جزو حیوانات خانگی محسوب نمی شوند. درحالی که درتمام دنیا نیز بین حیوان خانگی وحیوان حیات وحش تفاوت قائلند. چنانکه در باغ وحشها سعی می کنند فضا را نزدیک به محیط طبیعی وزیستگاه اصلی حیوان بازسازی کنند.
*ضرورت فعالیتهای تعریف شده
بره گوزن اروپایی ، سگ هاسکی سه هفتگی ... دیدن وخواندن آگهی های عرضه حیوانات دیگر مساله ای نا آشنا وغریب نیست . اما آنچه همچنان مغفول مانده برنامه های برای ساماندهی این بازار بی دروپیکر است . چنانکه در سالهای اخیر شنیدیم ، قرار است محلهای عرضه حیوانات خانگی شناسنامه دار شود که همچنان خبری ازاین خبر نیست .
دکترپروین با پانزده سال فعالیت در عرصه دامپزشکی با مثبت دانستن این مساله می گوید: اگراین مراکز شناسنامه دار شوند وتوسط متخصصان نظارت برآنها صورت بگیرد ، ضمن تامین سلامت وبهداشت حیوانات به طور طبیعی سلامت انسان نیز موثر جدی گرفته می شود. همچنین حقوق حیوانات نیز رعایت می شود زیرا شاهدیم وزارت جهاد کشاورزی برای پرورش سگ گارد مجوز پرورش ووام می دهد اما برای پرورش حیوانات خانگی تسهیلات ونظارت مشخصی وجود ندارد. چنانکه در بسیاری از مراکز پرورش ونگهداری آسیبهای جدی به حیوانات وارد
می شود، برای نمونه چندی پیش مشاهده کردم سگی به دلیل زاد آوری بی برنامه مبتلا به سرطان سینه شده بود.
*نگاه های غیرکارشناسانه
چند موسسه بیمه ای در عرصه نگهداری از حیوانات خانگی مدعی ارائه خدمت هستند اما مردم وکلینیکهای دامپزشکی اقبال چندانی به این خدمات نشان نمی دهند؛ چرا؟
دکترپروین که صاحب نخستین اورژانس دامپزشکی کشور محسوب می شود می گوید: استفاده از بیمه ها دربهبود شرایط نگهداری حیوانات همدم موثراست اما خدمات دامپزشکی در کشور ما ارزان قیمت است چنانکه افراد برای انجام واکسیناسیون وخدمات نظافت دو قلاده سگ در اروپا 2000 دلار هزینه می کنند . حال آن که درکشور ما این خدمات حداکثر با 200 هزار تومان انجام می شود .همچنین جراحی های باز که با حداکثر 400 - 500 هزار تومان صورت می گیرد دراروپا بیش از هزار یورو هزینه دارد که معادل چهار میلیون تومان است .
وی تاکید می کند : 50 سال پیش که سطح بهداشت عمومی اندک بود ه و خدمات دامپزشکی وبهداشت دامها نیز رعایت نمی شد درتمام خانه ها حیوانات درکنار مردم نگهداری می شدند و همه پذیرفته بودند . حال آن که امروزه حیوانات خانگی تحت مراقبت هستند ، واکسیناسیون می شوند . همچنین میزان بیماری های مشترک انسان با بسیاری از اینگونه حیوانات کمتر از حیواناتی همانند ، گاو می باشد که ما هیچ هراسی از مجاورت با آن نداریم. بنابراین برای بهبود وضعیت نگهداری حیوانات همدم باید مسوولان ومردم با یکدیگر تعامل داشته باشند و بپذیریم هیچ حیوانی بدون حکمت آفریده نشده است .
دکتروکیلی نیز می گوید: درحال حاضر شرکتهای بیمهای محدودی خدمات دامپزشکی را بیمه می کنند که هیچکدام خدمات بیمهای جامعی نمیدهد اما از این نظر که حرکت نویی شروع شده قابل توجه میباشد. البته اغلب صاحبان حیواناتخانگی توان پرداخت هزینههای حیوان خود را دارا هستند .اما آنچه اهمیت دارد این که ، درجامعه ما فرهنگ نگهداری از حیوانات همدم آموزش درست و جامعی نداشته ازاین رو سرمایهگذاری صنعت بیمه دراین زمینه توجیهپذیر نبوده است. یکی از دلایل این مشکل هم سیاستهای اغلب غیرکارشناسانه نهادها و مسوولان میباشد که همیشه از این موج و علاقه مردم به دید ناهنجاری اجتماعی نگاه شده است. زیراوجود یک حیوانخانگی که تحت نظر دامپزشک کلیه اقدامات بهداشتی آن انجام شده است و آموزشهای لازم داده شده ،سلامت خانواده را تهدید نمیکند. بلکه این بیتوجهی به شرایط نگهداری و امکانات لازم، از سوی صاحبان است که آسیب زاست. چراکه دراروپا نگهداری از یک سگ خانگی نیازمند دریافت مدارک صلاحیت و گذراندن دوره های آموزشی میباشد. حیوانات و صاحبان آنها با شرکت در کلاسهایی آموزشهای لازم را فرا میگیرند تا تعامل مناسب بین حیوان و انسانها ایجاد شود درحالی که درجامعه ما چنین نیست.به دلیل آن که سیاستهای مرتبط با مقوله حیوانات خانگی تاکنون مقابلهای و سلبی بوده است وبه طورموثر وکارآمد کارشناسیهای لازم انجام نشده است.
نظر شما