*آقای دکتر ، دامپزشکی و چه ارتباطی با حوزه پزشکی دارد؟

- نامگذاری این رشته یکی از اشتباهاتی است که در تاریخ علم ایران اتفاق افتاده است. چون سروکار اصلی این رشته با دام می باشد در ایران دامپزشکی نامگذاری شده است. در حالی که اکنون بخش بزرگی از کارهای آزمایشگاهی، درمان بیماری های بین انسان و دام و کارهایی که با بهداشت سر و کار دارد توسط دامپزشکان انجام می شود.

اما متاسفانه در ایران برخی از افراد حتی نمی دانند که دامپزشکان مجوز تاسیس مطب دارند و تصور می کنند حوزه کاری دامپزشکان فقط دامداری هاست که آمپول می زنند و درمان می کنند. در حالی که دامپزشکان بهداشت انسان ها را مدیریت می کنند و یکی از شاخه های آن به پیشگیری از انتقال بیماری هایی بر می گردد که از دام به انسان منتقل می شود و در واقع کار دامپزشک تضمین بهداشت وسلامت جامعه است. اما کار پزشک درمان است.

*تشابه این رشته با رشته های پزشکی در چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟

- در هر دو رشته هدف نهایی سلامت جامعه انسانی است. چرا که اکنون بیش از 400 بیماری مشترک بین انسان و دام مثل تب مالت،بیماری هاری ، انواع بیماری های انگلی و... و یا بیماری هایی نظیر «کیست هیداتیک »یا  «توکسوپلاسموز » وجود دارند که دام ها میزبان آن ها هستند و اگر از طریق دامپزشکان کنترل نشوند به جامعه انسانی منتقل خواهند شد و افراد مبتلا تا آخر عمر با آن درگیر خواهند بود.

بنابراین، دامپزشکی شاخه ای از علم پزشکی است که در حوزه پیشگیری ، تضمین سلامت و امنیت غذایی جامعه فعالیت دارد .به طور حتم اگر قرار باشد در جامعه،مواد پروتئینی و لبنی سالم تولید شود این مهم بدون نظارت دامپزشکان امکان پذیر نخواهد بود و در صورت بی توجهی به آن علاوه بر افزایش هزینه های درمانی شاهد افزایش میزان مرگ و میر در جامعه انسانی خواهیم بود .

*شرایط آموزش دانشکده های دامپزشکی را چگونه ارزیابی می کنید؟

- دانشکده های دامپزشکی ما جزو قدیمی ترین دانشکده ها در ایران و خاورمیانه است و از گذشته تا کنون دانشکده ها و استادان این رشته در ایران به عنوان مرجع های علمی جهان در زمینه پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها شناخته شده اند.

به همین دلیل اگر در منطقه خاورمیانه بیماری واگیر داری همه گیر شود از جمله افرادی که حرف آن ها برای سازمان بهداشت جهانی و دفتر بین المللی بیماری های مشترک بین انسان و دام موسوم به « OID »معتبر است استادان دامپزشکی ایران هستند.

*وضعیت اشتغال درحوزه دامپزشکی چگونه است ؟

- متاسفانه در سال های اخیر پذیرش دانشجو در دانشگاه های ما بدون توجه به نیازهای جامعه و بازار کار صورت گرفته است که حوزه دامپزشکی نیز از این مساله مستثنی نیست. اما در این رشته به دلیل اینکه جایگاه دامپزشکی آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته شرایط کمی وخیم تر است زیرا بسیاری از اقداماتی که باید از سوی دامپزشکان در دامداری ها و مرغداری ها انجام شود توسط افراد غیر متخصص و غیر دامپزشک انجام می شود که این مساله علاوه بر بیکاری دانش آموختگان دامپزشکی، سلامت جامعه را به خطر انداخته است.

به عنوان نمونه اگر در کشتارگاهی دامپزشکی فعال، به عنوان ناظر بهداشتی نباشد و گوشت آلوده ای از کشتارگاه خارج شود سلامت جامعه به خطر می افتد و سالانه 20 هزار نفر از هموطنان ما به تب مالت مبتلا می شود که علاوه بر سلامت جامعه موجب تحمیل هزینه های درمانی زیادی می شود، زیرا هر بیمار مبتلا به تب مالت نیازمند دو ماه بستری در بیمارستان و دریافت آنتی بیوتیک های قوی است که اگر مجموع این هزینه ها را در طول یک سال جمع کنیم به مراتب بیشتر از هزینه استخدام 10 سال دانش آموختگان دامپزشکی می شود.

مصرف آنتی بیوتیک ها و نوع تغذیه دام و طیور در دامداری ها و مرغداری ها نیز یکی دیگر از مواردی است که باید از دامپزشک ها کنترل شود .اگر تغذیه دام و طیور کنترل نشود هنگامی که انسان گوشت و سایر فراورده های آن ها را مصرف می کند به آنتی بیوتیک، مقاوم و یا دچار حساسیت می شود که هزینه درمان این بیماری ها به مراتب بیشتر از هزینه های پیشگیری خواهد بود.

با این حال ما سالانه این هزینه های سنگین را پرداخت می کنیم اما حاضر نمی شویم هزینه ای را برای استخدام ناظران بهداشتی پیش بینی کنیم ، تا علاوه بر تضمین سلامت جامعه ناچار به پرداخت هزینه های سنگین درمانی نشویم.

طبق بررسی های انجام شده ما در تمام کشور به هفت هزار و400 ناظر بهداشتی برای نظارت در کشتارگاه ها هستیم و سازمان نظام دامپزشکی کشور بر این باور است این ناظران باید استخدام دولت باشند و حقوق خود را از دولت دریافت کنند تا بتوانند بدون هیچ دغدغه و با قاطعیت در کشتارگاه ها نظارت داشته باشند. اما متاسفانه به دلیل اینکه ناظران بهداشتی پشتوانه دولتی ندارند و استخدام کشتارگاه ها هستند نمی توانند آنگونه که باید فراورده های گوشتی را کنترل کنند.

*دامپزشکان با چه دغدغه ها ی صنفی و آسیب هایی مواجه اند؟

- تمام بیماری های مشترک بین انسان و دام برای دامپزشکان تهدید محسوب می شود و ممکن است دامپزشکان ضمن انجام کار به آن مبتلا شوند. چرا که برخی از بیماری ها در دام نهفته است و هنگامی که وارد بدن انسان می شود آشکار می شود.

همچنین به جز انتقال بیماری های ویروسی یا انگلی،آسیب هایی وجود دارند که ممکن است دامپزشکان را تهدید کند به عنوان نمونه مدتی پیش ، دکتر بهارلو؛ یکی از بهترین دامپزشکان و متخصصان اسب دنیا هنگامی که مشغول معاینه اسب بود ،صورت وی دچار آسیب جدی شد که به رغم چندین عمل جراحی هنوز درمان وی ادامه دارد.

متاسفانه با وجود تمام این خطرات باید اذعان کنم دامپزشکان درآمد بسیار پایینی دارند و اگر درآمدهای پت ( درمان سگ ،گربه وانواع پرندگان ) را نادیده بگیریم درآمد سایر دامپزشکان بیشتر از ماهی دو میلیون تومان در ماه نخواهد بود.

*آقای دکتر آماری از تعداد دانش آموختگان دامپزشکی و بیکاران این رشته دارید؟

- بله. سازمان نظام دامپزشکی کشور 35 هزار عضو دارد که از این تعداد حدود 17 هزار نفر دارای دکتری تخصصی دامپزشکی هستند و حداقل هشت هزار نفر آن ها بیکار می باشند و یا در شغل های غیر مرتبط دارند.

سایر اعضا نیز در رده های دیگر مثل کاردان های دامپزشکی، کارشناسان ،کارشناسان ارشد و دکترای آزمایشگاه دامپزشکی  هستند که آمار بیکاری در بین آن ها نیز بسیار بالاست.

* چه توصیه ای برای بهبود شرایط دامپزشکی و کاهش دغدغه های حرفه ای فعالان این حوزه  دارید؟

- ما نمی توانیم فراتر از کشورهای توسعه یافته عمل کنیم و قرار نیست با صرف هزینه های سنگین تجربه کسب کنیم .

تجربه علمی تمام کشورها و همچنین عقل وخرد به ما می گوید بهداشت و پیشگیری را بر درمان ترجیح دهیم. متاسفانه کشور ما برای پیشگیری و بهداشت بودجه کافی اختصاص نمی دهد و مسوولان توجهی به این مهم ندارند.

من از دولت، مجلس شورای اسلامی و جهاد کشاورزی در خواست می کنم به حرفه دامپزشکی، دانشکده های دامپزشکی و دامپزشکان توجه بیشتری داشته باشند تا این حرفه منزلت واقعی خود را به دست آورد و شاهد افزایش سلامت جامعه باشیم .