چند روزی از اکران «بادیگارد» آخرین ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا در پایتخت کشور جنگ‌زده سوریه می‌گذرد و «بادیگارد» اولین فلیم سینمایی خارجی است که در با دوبله عربی در سینماهای دمشق پخش می‌شود.

برای اطلاع از چند و چون این اکران و نتایج آن گفتگو کردیم با «منعم سعیدی» مسئول پروژه اکران بادیگارد در دمشق که ماحصل این گفتگو را در زیر می‌خوانید:

* جناب سعیدی لطفا بفرمایید پیش از اکران بادیگارد، تجربیات دیگری هم در این زمینه در کشور سوریه وجود داشته است؟

خیر. فیلم بادیگارد اولین فیلم سینمایی خارجی است که با دوبله عربی در سینماهای سوریه پخش شد. در واقع اینجا سریال مخاطب بیشتری نسبت به فیلم های سینمایی دارد. به چند دلیل. اولا سالن سینما در دمشق بسیار کم بوده و اکران فیلم‌های خارجی، قانونمند نیست و از طرف دیگر در سریال، بازگشت هزینه زودتر است و برای همین بخش خصوص فقط در سریال سازی مشارکت می کند و فیلم های سینمایی هم فقط توسط بخش دولتی ساخته می‌شود.

* تعداد این فیلم ها چقدر است؟

بخش دولتی در سال 3 تا 4 فیلم می‌سازد در حالیکه در همین مدت، 35 سریال ساخته می شود.

* تعداد سالن سینما در دمشق چقدر است و بادیگارد در کدام سالن‌ها نمایش داده شد؟

تعداد سالن در کل خیلی کم است که معروف ترین آنها یکی سالن اپرای بزرگ شهر است که 10 سال قبل ساخته شده و 3 سالن دارد. یکی سینما سنتر است که 2 سالن دارد و فقط فیلم های به روز هالیوود را نمایش می دهد و بلیط گران تری هم دارد و دیگر هم سینمای کندی است. ما بادیگارد را در 4 سالن ازجمله سالن اپرای شهر و سینما کندی به مدت 10 روز -از بعد از عید قربان- اکران کردیم.

* فروش و استقبال از فیلم چطور بود؟

با اینکه هزینه دوبله فیلم بالا بود (حدود 10هزار دلار) ولی ما روی فروش فیلم در دمشق هیچ حسابی نکردیم. چون اولین تجربه بود.

البته استقبال خوب بود. ما هم بلیط با قیمت 2 دلار را برای فیلم تعیین کردیم که البته برای افشار مختلف مثل خانواده‌های شهدا یا دانشجویان این قیمت نیم بها بود و خیلی‌ها هم رایگان فیلم را دیدند.

* وضعیت دوبله اینجا چطور است و بادیگارد با چه کیفیتی دوبله شد؟

هزینه دوبله در سوریه بالاست و معمولا بجای دوبله، فیلمها با زیرنویس پخش می شوند. من معتقدم اگر می خواهیم فیلمی در این سطح در کشورهای عربی دوبله شود، این دوبله باید در بالاترین کیفیت صورت بگیرد.

سوریه تجریه 15 تا 20 ساله در حوزه دوبلاژ دارد و 10 سال است که در حوزه دوبله سریال هم فعالیت می کنند. دوبله به زبان عربی باید با فصیح ترین لهجه صورت بگیرد که زبان سوری‌ها به آن بسیار نزدیک است. یعنی لهجه‌ای که هم عرب عراقی آن را بفهند هم لبنانی، هم مراکشی و هم عربستانی. الان ترک‌ها هم سریالهای خودشان را که می خواهند در کشورهای عربی پخش کنند، برای دوبله به سوریه می‌آوردند.

درخصوص پروژه بادیگارد ما از افراد بسیار شناخته شده و حرفه ای در حوزه بازیگری استفاده کردیم. یعنی افرادی که از مراکش تا کشورهای خلیج فارس همه آنها را می شناسند. یعنی کاری که هالیوود برای دوبلاژ استفاده می کند.

* یعنی استفاده از هنرپیشه‌ها و بازیگران مشهور بجای صداپیشه‌ها؟

بله.

* تعداد این افراد چند نفر بود و لطفا چند نفر را هم نام ببرید.

ما در دوبله بادیگارد از 18 تا 20 هنرپیشه معروف استفاده کردیم. افرادی که نه فقط در سوریه بلکه در جهان عرب شناخته شده‌اند. مثلا «خالد القیش» در این فیلم بجای شخصیت اول داستان که آقای پرستویی نقش آن را ایفا می‌کرد صحبت کرد.

خالد القیش آدم شناخته شده‌ای است و مثلا در سریال «حریم سلطان» هم که ترکیه آن را ساخته بجای شخصیت اول یعنی سلطان سلیمان صحبت کرد.

یا خانم «وفا موصلی» بجای مریلا زارعی حرف زد و «حسن قدسیه» هم که از بازیگران شاخته شده تئاتر هم هست جای امیر آقایی صحبت کرد.

از افراد دیگر، آقای «مظهر الحکیم» بود که خودش از نویسندگان، کارگردانان و بازیگران معروف است و جای آقای عزیزی در فیلم صحبت کرد و «ایمن عبدالسلام» هم دوبلور نقشی بود که بابک حمیدیان آن را ایفا کرده است؛ «مروان فرحات» دوبلور مشاور معاون رئیس جمهور بود و «فیلدا سمّور» هم جای خانم پریوش نظریه صحبت کرده است.

* گویا برای اکران بادیگارد در کشوهای دیگر عربی هم برنامه دارید. این فیلم قرار است در کدام کشورها اکران شود؟

ما الان آماده اکران بادیگارد در لبنان هستیم که تا چند روز آینده آغاز خواهد شد و برنامه داریم تا بادیگارد در چند سالن سینما در بیروت، ضاحیه، صور و نبطیه اکران شود. علاوه بر آن در مصر هم آن را نمایش خواهیم داد که شامل 7 سالن در قاهره و 3 سالن در اسکندریه خواهد بود. البته برای اکران در بغداد و اربیل عراق هم برنامه هایی دایم ولی هنوز اجرایی نشده است.

* چقدر کشورهای عربی پذیرای فیلم های ایرانی هستند؟

من معتقدم باید فیلم‌های ارزشی ما همزمان با تهران در کشورهای دیگر عربی هم اکران شود. البته باید با برنامه باشد و مثلا از قبل فیلم را برای دوبله بدهند و اکران در تهران همزمان باشه مثلا با چند پایتخت عربی. هر دوبله ای هم نباید باشد. باید دوبله به زبان عربی فصیح صورت بگیرد تا همه عرب زبانها بتوانند آن را ببینند.

ما باید از محیط خودمان خارج شویم چون حتی از نظر فروش و درآمد هم برای ما منفعت دارد. من انتقاد دارم به مسئولانی که فقط به فکر جشنواره های غربی هستند و از ظرفیت این طرف در جهان عرب خصوصا غافلند. اینجا ما را برادر خود می دانند یعنی اینقدر به ما احساس نزدیکی دارند ومثل غربی ها نگاهشان از بالا به پایین نیست.

مثلا همین فیلم «بازمانده» مرحوم سیف الله داد چقدر موثر بود و هنوز هم در کشوری مثل امارات که با ما اینهمه مشکل دارد این فیلم در سال حداقل یک بار پخش می‌شود. من معتقدم تلفیق سینمای ممتاز ایران با سریال سازی سوریه نتایج خوبی خواهد داشت. ما حتی اینجا یک سریال روسی هم برای اولین بار به زبان عربی دوبله کردیم.

*  چقدر در این زمینه از سوی نهادهای مربوطه کمک شده است؟

ما اینجا با دست خالی کار می کنیم. اگرچه حمایت های معنوی بوده و دوستان در این حوزه حمایت هایی داشتد ولی در زمینه مادی و لجستیکی هیچ کمکی نمی‌شود.

* به عنوان سوال آخر چه فیلم‌های دیگری برای دوبله و اکران در کشورهای عربی در دست دارید؟

ما در سال 2009 برای اولین بار سریال آشپزباشی را در سوریه دوبله کردیم و بعد هم که شبکه «آی فیلم» شروع به کار کرد با آنها هم کار می کنیم. سریال های دیگری هم داشتیم مثل «پایتخت» که خب می دانید کار دوبله امثال این سریال سخت تر است چون از لهجه در آن استفاده شده و کسی که می خواهد این سریال را دوبله کند باید کاملا بر ادبیات عرب و فارسی مسلط باشد با بتواند از کلمات جایگزین درست در دوبله استفاده کند. نهایتا در آینده هم فیلم سینمایی «هیهات» را برای دوبله و پخش در دست اقدام داریم.

منبع:خبرگزاری فارس- مهدی بختیاری خبرنگار اعزامی به دمشق